Het permanent comité van het Nationaal Volkscongres (NVC) heeft artikel 104 v.d. Basic Law voor Hongkong geïnterpreteerd in het licht van de ‘eed’ die twee separatistische volksvertegenwoordigers uitspraken. Chief Executive Leung heeft al aangegeven dat de regering van Hongkong zich zal aansluiten bij de Chinese wetgever.
Yau Wai-ching en Sixtus Leung Chung-hang waren in de Legislative Council (LegCo), de volksvertegenwoordiging van Hongkong, verkozen. Ze weigerden echter de vereiste eed af te leggen. In plaats daarvan spraken ze een parodie op de eed uit. Daarin maakten ze propaganda voor een afscheuring van Hongkong en gebruikten met opzet een beledigende naam voor China. De parlementsvoorzitter heeft hen niet meer tot de LegCo toegelaten. De twee separatisten, ‘localisten’ genoemd, zijn nadien het gebouw nog binnengedrongen wat opnieuw tot incidenten heeft geleid. Een aantal oppositieleden die voor snellere en uitgebreidere democratisering in Hongkong zijn, is solidair met de twee separatisten. Er is een gerechtelijke procedure gestart om de twee localisten uit te sluiten wegens het niet correct afleggen van de eed. Zondag werd opgeroepen voor een demonstratie tegen de interventie van Beijing. Er daagden 4.000 deelnemers op. De niet toegestane demonstratie liep op een rel uit. Twee (volgens sommige bronnen vier) personen zijn gearresteerd.
Het Nationaal Volkscongres heeft een ‘interpretatie’ gegeven van artikel 104 van de Basic Law, de grondwet van Hongkong. Die extra uitleg komt hierop neer: andere formuleringen van de eed dan de geldende zijn onwettig. Personen die een andere eed uitspreken sluiten zichzelf uit, zo vindt het NVC. Zij kunnen bovendien voor het gerecht worden gedaagd. Zowel Chef Executive Leung als de minister van Justitie hebben zich al achter de visie van het Volkscongres geschaard.
De Basic Law zegt letterlijk in Artikel 104 . ‘Als de Chief Executive (de hoogste administrateur), de voornaamste ambtenaren, de leden van het parlement, de rechters hun ambt opnemen moeten ze zweren zich te zullen houden aan de Basic Law van de Speciale Administratieve Regio Hongkong van de Volksrepubliek China en trouw zweren aan de Speciale Administratieve Regio Hongkong van de Volksrepubliek China’. Het Volkscongres vindt dat een alternatieve eed afbreuk doet aan de eenheid van het land en een bedreiging voor de veiligheid is. De betogers van zondag zijn van mening dat de interventie vanuit Beijing afbreuk doet aan de relatieve autonomie die Hongkong geniet volgens het principe van ‘één land, twee systemen’.
Topbestuur Hongkong
Minister van Justitie Rimsky Yuen Kwok-keung heeft verklaard dat de interpretatie die het Volkscongres levert geen verandering is aan de Basic Law, maar een toelichting. Volgens hem zal dit het gerecht helpen bij het oordelen over Artikel 104 en is dit in het geheel geen ondermijning van de onafhankelijke rechtspraak in Hongkong. Hij benadrukte nog dat de onafhankelijkheid van de rechtspraak, maar ook het recht van het Volkscongres om de wet toe te lichten, deel uitmaken van het grondwettelijk raamwerk. Chief Executive Leung verklaarde: ‘Woorden en acties die (deze interpretatie) opzettelijk schenden, die de procedure van de eedaflegging niet volgen of die er gebruik van maken om het land en het Chinese volk te beledigen en tot de afsplitsing op te roepen, moeten conform aan de wet gestopt worden’.
Het is sinds de teruggave van Hongkong aan China de vijfde keer dat het NVC in Beijing een interpretatie van de Basic Law geeft. Driemaal gebeurde dat op verzoek en tweemaal op eigen initiatief. De Basic Law is in het kader van de teruggave aan China destijds opgesteld door het NVC dat ook de bevoegdheid heeft de wet in geval van onduidelijkheid te preciseren. Het is wel de eerste keer dat het NVC de wet interpreteert terwijl er in Hongkong zelf een rechtszaak daarover loopt. Een vereniging van rechters en advocaten in Hongkong had opgeroepen het gerecht van Hongkong de zaak eerst zelf te laten beoordelen. Beijing vind de opstoot van separatisme in Hongkong blijkbaar verontrustend genoeg om zelf de puntjes op de i te zetten.
China Daily, SCMP, Wikipedia
