De toestand bij de personenwagens in Rusland is vergelijkbaar met deze in de vrachtwagens. De eigen Lada staat nog nummer één maar kampt met moeilijkheden in de toeleveringsketen wegens de westerse sancties. De Chinese drie Haval, Chery en Geely hadden vorig jaar meer dan de helft van de Russische markt. Verschil met de vrachtwagens is wel dat er fabrieken zijn van Chinese passagierswagens.
Na het vertrek uit Rusland van buitenlandse automerken vooral in het massasegment, konden noch de lokale productie noch de parallelle import aan de vraag voldoen. In hun plaats kwamen massaal Chinese auto’s. In 2023 waren ze goed voor meer dan de helft van de Russische markt, met bijna 60 verschillende merken. Overigens werd China in 2023 wereldleider op het gebied van auto-export. In Rusland werden vorig jaar meer dan één miljoen wagens verkocht. Het aandeel van Chinese auto’s in de Russische import steeg van 10% in 2021 naar 92% in 2023. Westerse fabrikanten verlieten bijna alle niches, de concurrentie minimaliseerde en de algemene marktsituatie en het heersende tekort stelden Chinese bedrijven in staat om hun voorwaarden op te leggen.
De grootste Russische automobielbedrijven zoals Avtotor, AvtoVAZ (eigenaar van Lada) en UAZ voelden zich zelfs gedwongen de productie op te schorten vanwege een tekort aan buitenlandse onderdelen en componenten. Als gevolg van de sancties die Rusland in maart 2022 werden opgelegd, bleef bijna de helft van de fabrieken die personenauto’s en lichte bedrijfsvoertuigen produceren, inactief.
Chinese autofabrikanten exporteerden steeds meer auto’s naar Rusland ten koste van de lokale fabrikanten in het algemeen en het vlaggenschip AvtoVaz in het bijzonder.. AvtoVaz verkocht 352.572 voertuigen in 2023, een stijging van 86,9% ten opzichte van 188.645 in 2022, aldus gegevens van Wards Intelligence. Maar het totaal van AvtoVaz werd bijna geëvenaard door de twee grootste Chinese importeurs Chery en Great Wall waarvan de verkoop in 2023 met respectievelijk 283,6% en 301,2% steeg. Het Chinese Zhejiang Geely was het op drie na best verkopende merk in Rusland in 2023 met een stijging van 244,1% j-o-j, zo blijkt uit Wards-gegevens.
In juli 2024 behield behield AvtoVAZ de leiding in het aantal verkochte auto’s met 35.619 eenheden. De top vijf van best verkopende merken bestond verder uit Haval (16.671 auto’s), Chery (14.228 auto’s), Geely (13.098 eenheden) en Changan (11.403 eenheden). De Chinese wagens haalden 61% van de Russische markt in juli of 10% meer dan een jaar geleden. In het topsegment lag het aandeel van Chinese merken uit China zelfs nog hoger, namelijk 81 %. Bij een aantal merken, zoals Hongqi, Lixiang, Aito en Zeekr, ligt de verkoop 3 tot 6 keer hoger dan vorig jaar. Volgens een enquête uitgevoerd door Rambler&Co media holding en SberInsurance analisten is één op de drie Russen bereid om over te stappen op een Chinese auto. Dit werd geantwoord door 32% terwijl 20% opmerkte dat ze goed bekend zijn met de Chinese merken en hun modellen.
Haval van Great Wall Motor is de enige Chinese autofabrikant met een volledige autofabriek in Rusland. Russische bedrijven zijn samenwerking gaan zoeken met andere Chinese bedrijven om Chinese auto’s te assembleren. Sommige modellen van het Chinese Kaiyi en BAIC werden vorig jaar in productie genomen in de Russische Avitotor-fabriek in Kaliningrad, die eerder auto’s van BMW, Kia en Hyundai Motors produceerde. De voormalige Volkswagen-fabriek in Kaluga begon met de productie van auto’s van het merk Chery. Moskvich, een lang gevestigd autobedrijf uit het Sovjettijdperk en de voormalige Nissan-fabriek in Sint-Petersburg zijn ook begonnen met de assemblage van Chinese auto’s onder hun eigen merk. Evolute, opgericht in maart 2022, assembleert eveneens voornamelijk Chinese EV’s. Onlangs werd gemeld dat China en Rusland nieuwe Citroën-modellen hadden geproduceerd in de stilgelegde Kaluga-fabriek van Stellantis. Chinese autofabrikanten spelen een sleutelrol in het herstel van de Russische auto-industrie want momenteel zijn er in Rusland vrijwel geen alternatieven voor Chinese auto’s, met uitzondering van enkele Koreaanse modellen. Als gevolg daarvan is de markt geconfronteerd met een scherpe daling van het aantal beschikbare modellen, hogere prijzen en een lagere verkoop.
Er zijn echter ook pijnpunten. Ondanks hun populariteit hebben eigenaars van Chinese automodellen in Rusland te maken gehad met drie belangrijke problemen: corrosie door scherpe temperatuurschommelingen en agressieve stoffen op de weg; aandrijfassen van zacht metaal die niet zijn ontworpen voor zware dwarsbelasting; en ophangingen die het begeven onder belasting bij een kilometrage vanaf 70.000 km. Opgemerkt moet worden dat de levensduur van de meeste Chinese modellen beperkt is tot 200.000 km, wat overeenkomt met ongeveer 10 jaar dienst. Volgens het Russische bureau voor de statistiek Avtostat bedroeg de gemiddelde prijs van een nieuwe personenauto in Rusland in 2023 2,96 miljoen roebel (32.000 dollar), wat 150% hoger is dan twee jaar geleden.
Nadat AvtoVaz in de leveranciersketen onderhevig is aan westerse sancties, dreigen eveneens prijsverlagingen van Chinese wagens ongunstig te zijn voor de vraag naar Russische wagens. Voorzitter Sokolov van AvtoVaz merkt jaloers op dat de Chinese merken kortingen aanbieden die tot drie maal hoger liggen dan de recyclagevergoeding. Sommige Russische analisten zijn het eens met Sokolov dat er extra strenge maatregelen nodig zijn om de binnenlandse auto-industrie te beschermen. Deze zouden het opleggen van verplichte niveaus van lokale productie of verdere verhogingen van de recyclagevergoedingen kunnen omvatten. Qua lokalisering worden elektrische auto’s van het merk Evolute geproduceerd in de regio Lipetsk, bestelwagens van het merk Sollers, geassembleerd in Tatarstan, de Moskvich-fabriek in Moskou en crossovers van het merk Lada X-Cross 5 gemaakt in de buurt van Sint-Petersburg en momenteel geassembleerd uit Chinese kits met verschillende mate van lokalisatie.
RexRent meldde dat Chinese auto’s eveneens de populairste huurauto’s van Rusland zijn geworden; het aandeel van Chinese auto’s in de vloot steeg van 3,7 % in 2022 naar 40,8 % in 2023. Chinese auto’s domineren ook het Russische segment van elektrische voertuigen (EV). Het best verkochte merk was ZEEKR uit China, gevolgd door het lokale merk Evolute. Naast gewone consumenten hebben grote Russische taxibedrijven en autodeelbedrijven, waaronder Yandex, grote aankopen gedaan van Chinese crossovers om hun wagenpark te vernieuwen. De Russische overheid is van haar kant vorig jaar begonnen met het promoten van binnenlands geproduceerde auto’s bij de officiële voertuigen. Naast binnenlandse merken als Lada en Moskvich nam het Russische ministerie van Industrie en Handel echter ook modellen van het Chinese merk Haval op in de prioriteitenlijst voor overheidsaankopen. De Russische markt is erg belangrijk voor China omdat dit het eerste belangrijke voorbeeld is van Chinese autofabrikanten die buiten hun eigen land uitbreiden. Rusland is voor Chinese autofabrikanten interessant als springplank om de grootste wereldmarkten te betreden en het op te nemen tegen machtige Europese en Amerikaanse autoconcerns.
Bronnen: just-auto.com, Xinhua, News.Az, wardsauto.com, oreanda-news.com
Zie ook een langere video (27 minuten),
