Onze media staan vol over de hoge Chinese schuldgraad. Die houdt een risico op een financiële crisis in. Zelfs het IMF waarschuwt. In Asiatimes verscheen een artikel van columnist David Goldman dat de Chinese schulden tot hun ware proporties terugbrengt.
Veel schuld voor infrastructuur
De schulden van de Chinese bedrijven zijn inderdaad hoog volgens internationale normen. Hoge schulden kunnen tot een financiële crisis leiden wanneer bij dalende groei of stagnerende economie een aantal bedrijven hun schuld niet kunnen terugbetalen. Het hele systeem kan dan door een sneeuwbaleffect in gevaar komen.
Maar bij nader onderzoek zijn de Chinese schulden meestal onderdeel van investeringen in infrastructuur door de overheid, geen roekeloze industriële investeringen met andermans geld.
En de schulden in de financiële sector dalen door de beperkingen die de regering nu oplegt aan investeringsfondsen en schaduwbankieren.
Per sector bekeken zien we de schulden dalen in de maaksector, in de gezondheidssector en nog andere belangrijke sectoren. De schuld zit voor een groot deel in energieprojecten, elektriciteitsproductie, spoorwegen, vliegvelden. In infrastructuur dus. Die schulden staan op de balans van de Chinese staatsbedrijven, maar zouden in veel andere landen rechtstreeks opgenomen zijn in het staatsbudget.
Er zijn natuurlijk riskante sectoren, in het bijzonder de vastgoedsector. Sommige promotors zitten diep in de schulden. Wanneer de vraag daalt komen zij in de problemen. Maar de vraag naar woningen en vastgoed blijft zeker nog een hele tijd sterk. Dat beperkt het risico. Men kan niet stellen dat dit het ineenstorten van het financiële systeem zou kunnen betekenen zoals de subprime crisis in de VS.
Tot 2013 waren de Chinese bedrijven netto schuldeisers. Toen is de trend gekeerd en in 2016 was de verhouding netto schuld tegenover winst vóór belasting en interest gestegen naar 3,71. Maar die verhouding is sindsdien terug aan het dalen in plaats van verder te stijgen. Voor 2018 mikt men op 2,5. Dat komt omdat de winsten, die in 2014-15 sterk gedaald waren, nu weer flink stijgen, momenteel met 24% op jaarbasis. De politiek van de regering om overtollige en vervuilende industriecapaciteit te sluiten heeft namelijk de prijzen in de industrie doen stijgen.
Minsky moment?
Prijzen en winsten stijgen
Een periode van hogere winst is gunstig om de schulden af te bouwen. De overheid heeft dan ook maatregelen genomen om de toename van kredieten af te remmen. Dit gaat in tegen de speculatie die in dergelijke situaties dikwijls optreedt: bedrijven maken meer winst en zijn geneigd roekeloos nog meer te lenen om nog meer te investeren en nog meer winst te maken; de terugval, het zogenaamde Minsky moment, volgt onvermijdelijk. De gouverneur van de Chinese nationale bank heeft er vorige week expliciet naar verwezen. China wil niet in die val trappen en zal van de situatie profiteren om de schuldgraad af te bouwen.
Overigens is de gouverneur van de bank hier volgens Goldman té voorzichtig. De Chinese schuldgraad is niet het gevolg van algemene roekeloze speculatie. De hoge schulden zitten vooral in sectoren waar ze gerechtvaardigd kunnen zijn en weinig risico inhouden.
Wanneer we de schuld van de niet-financiële bedrijven op de Shenzhen 300 Index bekijken, dan blijkt die erg geconcentreerd te zijn bij slechts ongeveer een dozijn bedrijven, die allemaal werken in de energiesector of de transportinfrastructuur. Het staatsbedrijf Petrochina tekent op zijn eentje al voor 10%. Wanneer we de bedrijven nemen die samen 2/3 van de netto schuld hebben, dan komen ze bijna allemaal uit de energiesector, de communicatie infrastructuur, de scheepvaart, de luchtvaart en de metaalsector.
Wanneer we de schuldgraad vergelijken tussen 2008 en 2017, dan is die voor de hele industrie gemiddeld 250% gestegen. Maar ook hier zien we de grootste schulden zitten bij bedrijven uit de infrastructuursector: Xinjiang Construction, CRRC (treinbouw), China Railway Group, China Shipbuilding, Daqin Railway, China Railway Construction, Shanghai International Airport and Weichai Power. De achtergrond is duidelijk: de uitbouw van het grootste net van hogesnelheidstreinen ter wereld, en van andere infrastructuur zoals havens en luchthavens.
Ook de sector van de materialen zit diep in de schulden, vooral omwille van de afbouw van de steenkoolsector en de dalende winstmarges daar.
Sectoren die gebruiksgoederen leveren hebben vandaag veel minder schulden. De autosector is daar de belangrijkste.
De sector levensmiddelen voor de verbruiker zakte wel dieper weg in de schulden, doordat een klein aantal bedrijven veel leenden.
Deze analyse suggereert dat een groot deel van de Chinese bedrijfsschulden eigenlijk ‘openbare werken’ zijn. Het klopt dat investeringen in infrastructuur soms gebruikt zijn om de economische groei te stimuleren en niet altijd efficiënt waren. Maar grosso modo zit de schuld daar waar de economie ze het best kan verteren.
Bron: Asiatimes
…..Er zijn natuurlijk riskante sectoren, in het bijzonder de vastgoedsector. Sommige promotors zitten diep in de schulden. Wanneer de vraag daalt komen zij in de problemen. Maar de vraag naar woningen en vastgoed blijft zeker nog een hele tijd sterk. Dat beperkt het risico. Men kan niet stellen dat dit het ineenstorten van het financiële systeem zou kunnen betekenen zoals de subprime crisis in de VS.
Frank, hoe zit het dan met de enorme hoeveelheid flatgebouwen die leeg staan. Of is die tijd voorbij?
Zijn deze angsten ontstaan uit slecht onderzoek of is er een groot complot tegen China met deze schuld en angst reportage in de western media. Heel veel ontwikkelingslanden protesteren tegen hun eigen overheid voor het lenen van geld bij China. http://www.bbc.com/news/10175847 Het lijkt wel of meeste mensen protesteren dat hun eigen land een slechtere credit waarde heeft dan het voordoet en alsof China een loanshark is. Er zijn zelf president kandidaten die zulke dingen zeggen tijdens de campagne en nadat ze president zijn geworden bij China smeken ze om leningen. Nobelprijs winnaar in Birma had zelf een blogger gearresteerd die zulke retoriek blogt tegen de leningen. Waarom zoveel bezwaren tegen Chinese leningen bij zulke ontwikkelingslanden die nooit een lening zouden krijgen bij de IMF?
Van de flats die leegstaan zijn er redelijk veel verkocht aan speculanten, die wachten tot de prijzen stijgen om door te verkopen. De vraag naar nieuwe, liefst betaalbare flats is er wel degelijk en zal door de migratie van platteland naar stad nog een hele tijd aanhouden.
Als je dit artikel leest is er misschien toch wel reden tot zorg m.b.t. de vastgoedsector: http://www.scmp.com/news/china/policies-politics/article/1989905/how-high-can-chinas-population-possibly-go-ambitious
Een interessante opmerking van Huub. De vraag naar woningen in de stad is door de interne migratie en het opruimen van krottenwijken zeker nog een aantal jaren groot. Op middellange termijn mag men hopen dat de centrale overheid de overambitieuze plannen van sommige lokale overheden wel aan banden zal leggen. Het probleem is immers bekend.