Chinese verontwaardiging hoeft samenwerking niet in de weg te staan

Overschaduwt de zaak Huawei de kansen op samenwerking tussen China en de VS?

Hoe reageert China op de beschuldigingen die het ministerie van Justitie van de VS heeft geuit tegen Huawei en tegen mevrouw Meng Wanzhou?

Ministerie van BuZa

‘China is hier zeer bezorgd over. De Chinese regering stimuleert de Chinese bedrijven om internationale economische samenwerking aan te gaan. Daarbij hebben zij zich aan de toepasselijke wetten en regelingen te houden. Tegelijk vraagt China aan alle landen dat ze een eerlijke, rechtvaardige en niet-discriminerende omgeving creëren voor de normale werking van Chinese bedrijven’. Zo begint de officiële reactie van het ministerie van Buitenlandse Zaken tijdens de persconferentie met de internationale pers op 29 januari.

Boodschap voor VS en Canada

Woordvoerder Geng Shuang zegt vervolgens dat de VS zijn nationale macht gebruikt om bepaalde Chinese ondernemingen te belasteren en af te breken, door allerlei vormen van beïnvloeding en met politieke bedoelingen. De VS moet daarmee ophouden. China zal de rechten en rechtmatige belangen van zijn ondernemingen blijven verdedigen. Dat zal China ook doen ten aanzien van de zaak van Meng Wanzhou. De VS en Canada hebben volgens Geng Shuang geen reden om haar te arresteren of vast te houden. Hij zegt dat China de VS dringend verzoekt om haar uitlevering niet te vragen en Canada adviseert dat het zijn eigen belangen niet in het gedrang brengt. Vooralsnog luister Canada niet naar die raad. De regering Trudeau heeft het ontslag afgedwongen van de Canadese ambassadeur in China, omdat die te veel begrip had getoond voor de Chinese argumenten en vrijlating van Meng Wanzhou had bepleit.

Iran

Geng Shuang en journaliste

Nog geen week geleden had Geng Shuangs collega, woordvoerder Hua Chunying uitgelegd waarom Meng Wanzhou volgens China onrechtmatig wordt vastgehouden. Ten eerste heeft Huawei zich altijd gehouden aan wetten en regelingen in het buitenland, zoals de regering het eist. Ten tweede is de motivatie om Meng Wanzhou te vervolgen, het overtreden van sancties tegen Iran, afkeurenswaardig. Vele landen zijn gekant tegen unilaterale sancties die de VS, buiten de Veiligheidsraad om, neemt. Ook Canada is daar tegen. Vele landen hebben ook een afkeer van de Amerikaanse methode om de eigen processen in het buitenland te voeren. De andere motivatie is volgens Hua Chunying even, zo niet nog meer, laakbaar. De VS wil China het recht op technologische en economische ontwikkeling ontzeggen.

De kracht van samenwerking

Ook Chinese ambassadeurs in Europa hadden zich in publieke verklaringen gekant tegen de Amerikaanse campagne om Huawei te beschadigen. Liu Xiaoming, de Chinese ambassadeur bij het Verenigd Koninkrijk wees op de miljardeninvesteringen van Huawei en op de duizenden banen die het had gecreëerd in zijn gastland. Zhang Ming, hoofd van de Chinese Missie bij de Europese Unie, stelde dat er niet het minste bewijs was voor een veiligheidsrisico dat volgens sommigen van Huawei zou uitgaan. Volgens de beide diplomaten is deze zaak vooral een politieke kwestie en een terugkeer van het protectionisme. Zij stelden voor om op te komen voor een eerlijke commerciële wedijver, maar ook voor mondiale samenwerking, bijvoorbeeld bij het ontwikkelen van de 5G technologie.

Wat nu?

De Chinese vicepremier Liu He is gisterenmiddag in Washington gearriveerd voor gesprekken op hoog niveau over economie en handel met de betrokken vertegenwoordigers van de Amerikaanse regering. Liu is ook lid van het Politiek Bureau van de CPC. Hij is het hoofd van de Chinese afvaardiging in de algemene economische dialoog tussen China en de VS. Voor het Chinees-Amerikaanse overleg van deze week zijn leden van de Chinese economische regeringsdepartementen meegekomen. China mikt wel degelijk nog steeds op een normale en positieve samenwerking met de VS.

Split?

Veel politici in de beide grote Amerikaanse partijen beschouwen echter de ontwikkeling van nieuwe technologie zoals 5G als een nieuwe wapenwedloop waarbij China moet worden verslagen. Zij beïnvloeden media (en academici) wereldwijd met spionageverhalen. Ze zetten bondgenoten onder druk om Huawei te weren. Het mogelijke gevolg volgens Zen Soo, journaliste bij de South China Morning Post, is een de wereld die in twee kampen uiteenvalt bij de ontwikkeling van nieuwe technologie. Met ‘westerse en Aziatische firma’s die enkel hun eigen markten mogen bedienen’. Zen Soo denkt echter dat westerse bedrijven wel twee keer zullen nadenken voor zij zich de technologische en commerciële voordelen ontzeggen die Huawei te bieden heeft. De Chinese onderneming heeft een sterke positie en is groot geworden door eigenschappen die het blijft koesteren: ambitie en een sterke focus op eigen research & development.

Alleen als het moet, samen als het kan

Misschien komt er inderdaad een tijdelijke teruggang. De Chinese bedrijven zullen dan echter van de nood een deugd maken. Een redactioneel commentaar in de Global Times stelt het zo: ‘ze zullen hun technologie zelfstandig ontwikkelen, hun producten goedkoper maken, laten zien dat buitenlandse firma’s verliezen zullen lijden als ze de Chinese apparatuur niet mogen gebruiken. Het zal moeilijker worden Chinese bedrijven te boycotten’. Chinese politici en waarnemers blijven er echter van overtuigd dat de noodzaak en de voordelen van innovatie vele landen zullen aanmoedigen of zelfs dwingen om samen te werken. Daarom plaatsen twee experts deze oproep in de China Daily: ‘bij hun gesprekken moeten China en de VS streven naar het gemeenschappelijk belang’.

Bronnen: South China Morning Post, Xinhua, Ministry Foreign Affairs China, Global Times, China Daily