Een koud ijsje likken is het toppunt van plezier in de zomer. Een typisch aspect van de Chinese ijsmarkt is dat er elk jaar weer een nieuwe mode is. De trend van dit jaar is wenchuang xuegao, ‘cultureel creatief ijs’.
Een ijsje in de vorm van een terracotta soldaat; foto Xiaohongshu (disclaimer)
Trendy
Chinezen zijn trendliefhebbers als geen enkel ander volk. De collectivistische cultuur spoort mensen aan om familie, vrienden en collega’s in bijna alles te volgen. Het bij je naasten aanbevelen van een goed restaurant, nieuwe kleding, een superlekkere drank, enz., is in China een dagelijkse bezigheid. De komst van sociale media heeft dit nog vele malen versterkt. Vooral jonge mensen zijn bereid een paar uur in de rij te staan bij een verkooppunt van bubbelthee waarvan iedereen roept dat je die gedronken MOET hebben.
Seizoensproduct
IJs is een seizoensproduct en is daarom extra onderhevig aan trends. Zodra het, zeker benoorden de Yangtze, kouder wordt, gaan mensen minder ijs eten. Volgens de traditionele Chinese geneeskunst zou je lichaam anders te veel afkoelen en dat kan tot verscheidene ziekten leiden. Dat is het moment waarop de productontwikkelaars van de Chinese ijsfabrikanten net weer actief worden om de trend voor het volgende zomerseizoen vast te stellen.
Cultureel creatief
De trend voor 2023 is cultureel creatief. Dat houdt in dat toeristische plekken als de Verboden Stad of organisaties die middels opendeurdagen voor geïnteresseerden rondleidingen verzorgen (b.v. China Central Television CCTV) hun eigen ijsjes laten maken, die exclusief in hun eigen winkels verkocht worden. De foto bij dit artikel toont een ijsje in de vorm van de bekende terracottasoldaten in het graf van China’s eerste keizer in Xi’an. Het bekijken van rij na rij stenen soldaten is al een enorme lust voor het oog en met een bijpassend ijsje wordt die beleving naar de mond uitgebreid. Hetzelfde effect krijg je als je bij CCTV tijdens de rondleiding een ijslolly in de vorm van een microfoon oplikt. Je voelt je bijna een journalist, zij het een die geleidelijk zijn microfoon opeet.
IJsje van CCTV; foto Xiaohongshu (disclaimer)
Voorbeeld
De trend van dit jaar is vermoedelijk geïnspireerd door de eigen ijsjes die diverse grote destilleerderijen ontwikkeld hebben. Vorig jaar kondigde Wuliangye, een van China’s beroemde producenten van baijiu, China’s inheemse sterke drank, de lancering aan van ‘Wuliangye Cultureel Creatief IJs’. Concurrent Maotai volgde snel daarop met hun eigen ijs verpakt in een miniatuur Maotaifles. Dit jaar hebben veel grote ondernemingen dit voorbeeld gevolgd: b.v. Haidilao (een keten van hotpot restaurants) en Hengshun (een producent van rijstazijn).
Mallen
Er werden bedrijven opgericht gespecialiseerd in het ontwerpen van mallen voor cultureel creatieve ijsjes. De grootse is Babe’s Bottle, een creatief bedrijf dat in 2017 werd opgericht. Meer dan 90% van het cultureel creatieve ijs is ontworpen door Babe’s Bottle, bijvoorbeeld de ‘Oude Lotus’ in het Zomerpaleis en de CCTV-ijsjes. Andere bedrijven zijn onder meer And Taste dat uitsluitend met musea werkt. Er zijn zelfs nichebedrijven die gespecialiseerd zijn in het produceren van mallen voor de figuren uit een bepaalde strip. Deze industrie is in China bekend geworden als de ‘eten & plezier’ (shiwan) industrie.
Kritiek
Consumenten zijn niet onverdeeld positief. Aan de ene kant hoor je regelmatig klachten over de hoge prijs. Een bevroren terracottasoldaat kost 20 RMB per stuk, meer dan tweemaal de prijs van een gewone ijslolly. Consumenten zijn op zich wel bereid om dergelijke prijzen te betalen voor iets zeldzaams, maar niet voor iets dat agressief wordt gepusht door verkopers op het terrein van de sites. Peperdure ijsjes zijn bekend geworden als ‘ijsmoordenaars’ (xuegao cike). Anderzijds klagen consumenten dat de focus op de vorm de smaak niet ten goede komt. De trend van vorig jaar was ijs met meerdere smaken, kleuren en toevoegingen als bonen of chocoladekorrels in één product. De ijsjes van 2023 zijn fraai van vorm maar vaak saai van smaak. Welke trend zal 2024 ons brengen?
Bron: eigen onderzoek van de auteur.
