Het ziet er naar uit dat na jarenlange pogingen nu ernstige vooruitgang geboekt wordt bij de consolidatie van industriële staatsbedrijven. China Brief, een blad van de Amerikaanse Jamestown Foundation, brengt een analyse.
Voortaan nog één fabrikant
Eind 2014 heeft de regering de consolidatie van de spoorwegen en de nucleaire sector aangekondigd, en ook voor de olie- en telecomsectoren circuleren mogelijke plannen.
In december is het consolidatie-akkoord bekend gemaakt van Chinese Southern Railways (CSR) en Chinese Northern Railways (CNR) na 14 jaar apart bestaan. Deze beide firma’s bouwden alle supersnelle treinen, 80% van de gewone treinwagons en het merendeel van de metrostellen. Dank zij de enorme overheidsinvesteringen boomde hun zakencijfer. Bovendien heeft de Chinese regering met 28 landen onderhandelingen gevoerd over supersnelle treinen. Daardoor zijn CSR en CNR de nummers één en twee wereldwijd, vóór Bombardier, Siemens en Alstom. De keerzijde van de opsplitsing was dat ze in het buitenland tegen elkaar opboden met lage prijzen, dat de R&D dikwijls dubbel gebeurde, dat er verschillende productnormen kwamen en dat er teveel toeleveranciers waren. De nieuwe megafirma “China Railway Rolling Stock Corporation (CRRC),” (waarde 26 miljard dollar) moet deze problemen oplossen. Ze moet ook klaarstaan om in te spelen op het strategische project van een vernieuwde zijderoute waarin spoorwegen een grote rol gaan spelen.
De fusie van China Power Investment Corporation (CPIC) en State Nuclear Power Technology Corporation (SNPTC) goedgekeurd. Daardoor blijven er nog maar drie grote staatsbedrijven over in de sector van de kernindustrie.
Begin dit jaar heeft de Nationale Ontwikkeling- en Hervormingscommissie bevestigd dat de staatsbedrijven in de voedingssector zullen consolideren en privékapitaal aantrekken. China National Cereals, Oils and Foodstuffs Corporation (COFCO) wordt waarschijnlijk het leidend bedrijf. Het slorpte al China Huafu Trade and Development Group en China Grain and Logistics Corporation op. COFCO is ook betrokken in buitenlandse overnames en fusies. Zo kocht het vorig jaar de Nederlandse groep Nidera en heeft het een meerderheid in de afdeling voedingswaren van Noble Group uit Hongkong. Bedoeling is dat COFCO focust op graangewassen, toegang krijgt tot strategische voedselbronnen, meer vat krijgt op de logistiek en een wereldwijd merk wordt naast het oligopolie Archer Daniels Midland, Bunge, Cargill en Louis Dreyfus.
Consolidatie is ook noodzakelijk om ‘nationale kampioenen’ te creëren die internationaal de faam van China hoog moeten houden. In Davos sprak premier Li dit jaar over de meest gevorderde Chinese sectoren die wereldwijd moeten opereren: supersnelle treinen, kernenergie, luchtvaart en telecom.
Oude strategie, nieuwe successen
Consolidaties zetten in feite een al bestaande strategie verder. In 2006 was er een plan om de automobielsector te consolideren in één of twee grote Chinese spelers die minstens twee miljoen voertuigen per jaar zouden produceren. Dat werd in 2007 en 2009 nog eens bevestigd. Het lukte niet. Provinciaal protectionisme en de vele joint ventures met buitenlandse autofabrikanten werkten als rem. De grootste tien Chinese autofabrikanten hebben 83% van de markt in handen, maar tien is te veel. Innoveren en technologisch bijbenen is moeilijk.
In 2005 waren er nog 198 centrale staatsbedrijven. Doel was die terug te brengen tot 30-50. Maar in 2014 waren er nog steeds 112, en is het objectief afgezwakt tot 60. Toch ziet het er naar uit dat de huidige ploeg met president Xi meer succesvol zal zijn. De hervormingen van Deng Xiaoping die de overgang van planeconomie naar markt nastreefden, hebben geleid tot een decentralisatie van de macht. Belangrijke centraal gecontroleerde industriesectoren zoals olie, telecom, luchtvaart en spoorwegen werden omwille van de concurrentie in enkele grote bedrijven opgesplitst. Xi is niet alleen bezig met de industrie terug te consolideren, hij consolideert ook de macht. De strijd tegen de corruptie biedt hem tegelijk een middel om de macht van provinciale overheden, van ministeries die industrieën overzien, en van het management van staatsbedrijven te beperken. De oproep van Xi om de markt te versterken betekent ook strijd tegen lokaal protectionisme dat een efficiënte nationale markt in de weg staat. Zo heeft de regering in december nog een richtlijn rondgestuurd die de mogelijkheden van lokale overheden om speciale voordelen toe te kennen aan lokale bedrijven beperkt; alles moet volgens de nationale wetgeving gebeuren of door de nationale regering goedgekeurd worden.
Nu Xi blijkbaar sterk genoeg staat om echt consolidaties door te duwen zullen andere industrietakken volgen. In februari was er een gerucht dat twee grote telecomoperatoren China Unicom en China Telecom zouden samengaan; en ook China Mobile met National Radio and Television Network Company. Nog in februari vernam Wall Street Journal dat de grootste Chinese oliebedrijven zouden samensmelten. Het nieuwste gerucht betreft de twee grootste scheepsbouwers China State Shipbuilding Corporation (CSSC) en China Shipbuilding Industry Corporation (CSIC).
De fusies tussen bedrijven gaan ook een consolidatie van de supply chain uitlokken en een eenmaking van de nationale normen voor productie en gebruik. Aan de negatieve kant staat het te verwachten verlies van veel banen. Dat ligt politiek gevoelig.
Bron: China Brief
Het oorspronkelijke artikel vind je hier
