Corrupte Chinezen en beeldvorming in een Vlaamse kwaliteitskrant

De jaarlijkse internationale corruptieindex van Transparency International is verschenen.  China komt er slecht uit.Naar aanleiding van het verslag daarover in De Standaard zijn enkele kanttekeningen op hun plaats.

In de index van de 28 landen die meest actief zijn in het buitenland scoren Chinese bedrijven in het buitenland het tweede slechts, alleen Russische doen het slechter. De Standaard noteert terecht dat de index gebaseerd is op perceptie door bedrijfsleiders uit andere landen en dus moet gerelativeerd worden. Maar er zijn wel meer caveats te maken.De index houdt namelijk geen rekening met het land waarmee men handel drijft of waarin men investeert. Het is evident dat wie meer economische relaties heeft met eerder onstabiele landen met een zwakke overheid sterker onder druk komt om steekpenningen te geven; en China is nu juist een land dat de zuid-zuid handel versterkt uitbouwt. Verder blijkt uit de enketes ook dat bepaalde sectoren veel meer corruptiegevoelig zijn dan andere: openbare werken, nutsvoorzieningen, mijnen, olie-en gas scoren hoog; landen zoals China die veel buitenlandse transacties in deze sectoren doen staan ook hier onder druk. Tenslotte zou men zich in het specifieke geval van China ook kunnen afvragen of er een verschil is tussen staatsbedrijven en privé-bedrijven.
Genoeg redenen om voorzichtig te zijn met conclusies trekken uit de index, en dat is Transparency International ook; in feite gebruiken zij de index vooral om erop te wijzen dat er in alle landen een corruptieprobleem is en dit internationaal en prioritair in bepaalde sectoren strenger moet aangepakt worden.
De interpretaties in het verslag van De Standaard zijn interessant. De krant besluit uit het rapport dat Belgische ondernemingen weinig corrupt zijn en Russische en Chinese erg corrupt. Door de index van buitenlandse corruptie te vergelijken met de index van binnenlandse corruptie besluit de krant bovendien dat er een correlatie is tussen corruptie van firma’s in het buitenland en corrupte overheid in het thuisland. Maar wat China betreft klopt deze bewering niet: het staat voorlaatste op 28 op de index van buitenlandse corruptie, maar 78^ste op 178 voor binnenlandse corruptie; dat is bij de beste helft en beter dan landen als Mexico, Indonesie, India en Argentinië die wel beter scoren op de index voor buitenlandse corruptie. Alhoewel Transparency International Russische bedrijven als meest corrupt omschrijft, en expliciet naar de mijn- en energiesectoren in Nigeria als probleemsectoren verwijst, plaatst De Standaard een foto van een ….jaja, Chinese koolmijn.