Wij zijn aan een reis door Noord-China begonnen en het eerste station was Datong, een stad van wat in China derde lijn heet (een grote provinciale stad die niet de hoofdstad is. Het was lange tijd een industriestad omringd door kolenmijnen en berucht om de slechte luchtkwaliteit. Ik bezocht Datong eerder tijdens een zakenreis in januari 2001. Nu, 23 jaar later, ben ik er opnieuw als toerist geweest. De veranderingen zijn opmerkelijk.
Een poort van de oude stad van Datong; foto’s van de auteur
De nieuwe stad
We reisden per auto vanuit Beijing naar Datong; een reis van ruim vier uur. Dat was meteen al een stuk korter dan mijn eerste reis. Die laatste werd bemoeilijk door hevige sneeuwval in de dagen ervoor, waardoor de weg glad was en het verkeer letterlijk over het wegdek kroop. Dit keer was het stralend weer en reden we over een gloednieuwe snelweg. Ons hotel ligt in een nieuwe buitenwijk die er uitziet als een buitenwijk in willekeurig welke Chinese stad; met woon- en kantoortorens, hotels, warenhuizen, enz. Ik herkende niets van mijn eerdere bezoek, maar dat gold ook voor mijn reisgenoten die ook al eerder Datong bezochten.
De oude stad
De kern van Datong is de oude stad, nog steeds omgeven door de oude (gerestaureerde) stadsmuur. De herontwikkeling van die oude stad is te danken aan de vorige burgemeester die veel geld geïnvesteerd heeft in de renovatie van m.n. die oude stad. Hoewel er nog steeds mensen wonen, is de oude stad vooral bedoeld om toeristen te vermaken. In iedere straat vind je een breed scala aan restaurants, winkels met lokale producten, enz. Ook bevinden zich daar een aantal tempels die tot de bekendste in heel China behoren, zoals de Boeddhistisch Huayan Tempel met een kelder geheel gemaakt van koper. Beroemd is ook de groep uit de berg gehakte Boeddhistische beelden: de Yungang Grotten en zeker ook het Hangend (Boeddhistische) Klooster, dat hoog tegen een bergwand gebouwd is (zie foto).
Andere religies
Boeddhisme overheerst duidelijk in Datong. De stad ligt op de oude Zijderoute die niet enkel buitenlandse producten China binnenbracht, maar ook vreemde religies, zoals het Boeddhisme uit India. Niet zoveel later kwam China ook contact met de Islam via de Perzische en Arabische handelaren die zich in steden langs de Zijderoute vestigden. In de oude stad van Datong bevindt zich een groot exemplaar van een traditioneel Chinese moskee (zie foto). Merk op dat er halve manen boven de minaretten prijken. Enige tijd geleden wisten sommige westerse media te melden dat die in China verwijderd moesten worden. Even buiten de oude stadsmuren kun je ook een katholiek-Christelijke en een protestants-Christelijke kerk bezoeken. Christelijke zendelingen en missionarissen kwamen niet via de Zuideroute, maar vonden in Noord Shanxi wel een publiek met een brede interesse in religie.
Azijn
De cuisine van Shanxi behoort tot die van Noord-China. Tarwe is het hoofdvoedsel en komt in vele soorten noedels, dumplings, pannenkoeken e.d. Het meest typische regionale ingrediënt is: azijn. De lokale azijn wordt ook uit tarwe gewonnen. Het zetmeel van de tarwe wordt eerst via een fermentatie met bepaalde schimmels in suikers omgezet. Daarvan wordt met gist een soort tarwewijn gemaakt en tenslotte zetten bacteriën de alcohol om in azijn. Het is een donkere milde azijn, enigszins vergelijkbaar met balsamico, die van druiven gemaakt wordt. Er zijn veel varianten van behoorlijk zuur, tot een lichtzure, bijna drinkbare, versie. We bezochten een azijnwinkel waar we ook innovatieve producten als appel- en dadelazijn konden proeven.
Musea en meer
Op de laatste dag in Datong bezochten we o.a. het gloednieuwe Datong Museum, dat geheel aan de lokale geschiedenis gewijd is. Het is gelegen in een nieuwe buitenwijk en vormt een ensemble van modernistische gebouwen met de even nieuwe Datong Gallery, Datong Opera (zie foto) en Datong Library. Ieder van deze vier gebouwen heeft een unieke architectuur. Niet iedereen zal die even mooi vinden, maar het vormt wel een interessant contrast met de aanblik van de oude stad. Datong definieert zich op basis van haar rijke historie, maar is ook een 21e eeuwse stad.
Nawoord
Het is duidelijk dat de omslag van de regionale economie van verouderde industrieën naar toerisme en cultuur een enorme verbetering is geweest, niet alleen voor de inkomens van de bevolking, maar ook voor de kwaliteit van de leefomgeving. Datong is niet langer de stad te midden van kolenmijnen en rokende fabrieken, maar een schone stad die haar verleden en heden breed tentoonstelt. De populariteit van Datong is het beste te zien op parkeerplaatsen. Chinese nummerborden geven de thuisregio van de eigenaar aan en ik zag alleen al bij ons hotel auto’s uit meerdere provincies, inclusief het zuidelijke Guangdong.
Bron: observaties van de auteur
