Van 7 tot 13 januari heeft Wang Yi, de Chinese minister van BuZa, zes landen in Afrika bezocht. Het plan was om bij deze Afrikatour achtereenvolgens Egypte, Djibouti, Eritrea, Burundi en Zimbabwe aan te doen. Kenia werd op de valreep aan het reisschema toegevoegd.
Wang zet met zijn tour door Afrika een diplomatieke traditie voort. Sinds 1991 is de eerste reis van een minister van Buitenlandse Zaken van China een bezoek aan Afrika.
Wijze traditie
De 30-jarige gewoonte is voor alle betrokken landen een gewaardeerd teken van het belang dat China aan Afrika hecht. De persoonlijke banden laten ook zien dat er meer op het spel staat dan economische contracten, namelijk vriendschappelijke betrekkingen en wederzijds respect tussen landen uit het Zuiden. Dit jaar bestaat het Forum on China Africa Cooperation (FOCAC) bovendien 20 jaar. In 2018 hield het FOCAC een top in Beijing en in 2020 zullen de deelnemers bekijken hoe de resultaten en afspraken van die bijeenkomst in praktijk zijn gebracht.
Drie redenen voor China-Afrika betrekkingen
Op 12 januari gaf Wang Yi een persconferentie in Harare, de hoofdstad van Zimbabwe. Een reporter stelde de vraag waarom China zijn hoogste diplomaat elk jaar eerst naar Afrika toestuurt. De Chinese minister zei dat het een unicum is en dat het de vastbeslotenheid van China bij zijn Afrikabeleid laat zien. Hier waren volgens hem drie redenen voor: de Zuid-Zuid solidariteit, het praktische nut voor de ontwikkeling van beide partijen en de noodzaak voor internationale samenwerking om op te komen voor vrede en de belangen van ontwikkelingslanden.
Zuid-Zuid solidariteit
In alle contacten met collega’s ministers van Buitenlandse Zaken heeft Wang het over die drie thema’s gehad. Bij zijn bezoek aan de spoorlijn tussen de Keniaanse steden Mombasa en Nairobi, de standard gauge railway (SGR), vergeleek hij deze verbinding met de Tanzania-Zambia Railway, de TAZARA. In 1967 werd tot de aanleg besloten, in 1976 was de lijn klaar. De bouw ervan zorgde ervoor dat steeds meer Afrikaanse landen de Volksrepubliek China zagen als een goede vriend. Zij zorgden trouwens voor een meerderheid in de Verenigde Naties, waardoor de Volksrepubliek de positie in de Veiligheidsraad kreeg waarop ze recht had.
BRI en bedrijven
In alle landen die hij bezocht besprak Wang Yi de mogelijkheden om verder te werken aan het Belt and Road Initiative. Dat kreeg vanzelfsprekend speciale aandacht in Egypte, Eritrea, Djibouti en Kenia. Verder spraken de politici bij hun ontmoetingen af dat ze hun bedrijven zouden stimuleren om te investeren in elkaars landen.
Sancties tegen Zimbabwe stoppen
Twee voorbeelden van de noodzakelijke geopolitieke afstemming waren verklaringen van Wang. Een over Zimbabwe en een over de kwestie Taiwan. De Chinese minister van Buitenlandse Zaken sprak in Harare op 12 januari met vicepresident Chiwenga van Zimbabwe en met minister Moyo, van BuZa en Internationale Handel van dat land. Wang zei dat de eenzijdige sancties die sommige landen en instellingen aan Zimbabwe opleggen niet stroken met het internationaal recht. ‘Ze berokkenen schade aan de legitieme rechten op ontwikkeling en de belangen van Zimbabwe. China steunt Zimbabwe en Afrika bij hun gerechtvaardigde oproep om de sancties zo snel mogelijk op te heffen’, voegde hij eraan toe.
Eén-China beleid
Inzake de kwestie Taiwan zei Wang tijdens een persconferentie op 13 januari dat alle leiders die hij ontmoet had tijdens zijn rondreis in Afrika bevestigd hadden dat ze gehecht blijven aan het principe dat er maar één China is. Ze hebben ook ondubbelzinnig verklaard dat Taiwan onafscheidelijk deel uitmaakt van het Chinese grondgebied.
Belangstelling
Volgens het China Africa project (CAP) heeft de Afrikatour van Wang Yi ten onrechte weinig belangstelling gekregen in de westerse pers. Die desinteresse is volgens de journalisten van het CAP een uiting van de kortzichtige en minachtende houding die veel westerse landen tegenover Afrikaanse landen aannemen, in tegenstelling tot China.
Bronnen: fmprc.gov.cn (website min. BuZa China), Bloomberg, chinaafricaproject.com (onafhankelijk multimediaproject)
