Premier Li Qiang sprak op de openingszitting van het World Economic Forum in Davos voor de elite van multinationals en politieke leiders. Hij ging eerst in op het forumthema ‘Rebuilding Trust’ met vijf voorstellen om de huidige situatie bij te sturen. Vervolgens gaf hij een optimistisch beeld van de Chinese economie dat multinationals moet aansporen meer aanwezig te zijn en landen om meer samen te werken.
Werken aan vertrouwen
Li Qiang deed vijf voorstellen om opnieuw vertrouwen op te bouwen en de economische samenwerking te versterken. Zijn voorstellen lagen in de lijn van de boodschap die president Xi Jinping in 2021 naar Davos stuurde
Ten eerste wil hij intensere dialoog en macro-economische coördinatie speciaal tussen de grote landen. Hij wil ook multipolaire systemen versterken.
Commentaar: Het belangrijkste huidige ‘multipolair systeem’ is de Wereldhandelsorganisatie (WTO).De VS en de EU willen de WTO hervormen tot een instrument om landen met staatseconomie, China dus, af te remmen. China wil net het omgekeerde, een organisatie die economische uitwisseling tussen alle landen bevordert.
Ten tweede pleit Li voor het versterken van de internationale specialisatie en het stabiliseren van leverketens. Hij pleit tegen discriminatoire handels- en investeringsmaatregelen, waarvan hij er in 2020-2022 jaarlijks 5.400 telt. Indien elk land produceert waarin het best is en handel promoot, dan komt de wereld in een win-win situatie waarin de globale welvaart maximaal is.
Commentaar: Li zet zich af tegen Amerikaanse pogingen tot ‘ontkoppeling’ of Europese voor ‘derisking’ van China, die in feite neerkomen op protectionisme. Hij doet dat met de klassieke vrijhandelsargumenten die de VS en de EU zelf gebruiken zolang ze in hun voordeel zijn.
Ten derde is het voordelig de wetenschappelijke en technologische samenwerking te versterken. Hij spreekt op dit gebied van ‘coopetition’. Om de concurrentie in de technologische revolutie gezond te houden is samenwerking voor innovatie aangewezen. Obstakels voor innovatie opwerpen is niet correct.
Commentaar: Li alludeert hier op de veellzijdige en verregaande Amerikaanse (en in mindere mate Europese) pogingen om China toegang tot geavanceerde technologie – in het bijzonder chips – te ontzeggen.
Ten vierde is samenwerking absoluut noodzakelijk voor het milieu en het klimaat. Beperkingen op de handel in groene producten zijn nefast.
Commentaar: Li waarschuwt onder meer voor de geplande maatregelen tegen de invoer van elektrische voertuigen uit China
Ten vijfde moet de Noord-Zuid en de Zuid-Zuid samenwerking versterkt worden. Echte ontwikkeling moet alle landen ten goede komen. De U.N. 2030 Agenda for Sustainable Development moet gerealiseerd worden.
Commentaar: China pleit voor de ontwikkelingslanden die het eerste slachtoffer zijn van crisissen zoals het klimaat, Covid-19, de oorlog in Oekraïne en Palestina, de inflatie enz. en die boovendien technologisch riskeren achtergelaten te worden.
Om dit deel te besluiten deed Li een oproep tot ‘credibiliteit’. Zonder namen te noemen verwijst hij naar ‘voorbeelden waarbij wispelturig acties het wederzijdse vertrouwen ondermijnen’
Enkele voorbeelden als commentaar: De EU sloot in 2020 een investeringsverdrag met China en weigerde daarna het uit te voeren. In de kwestie Taiwan hanteert de VS naar eigen zeggen ‘strategische dubbelzinnigheid’.
Handelen met China is geen risico maar een opportuniteit
In het tweede deel van zijn toespraak ging Li Qiang in op de situatie van de Chinese economie. Hij vergelijkt die met de Alpen in Davos: Om ze te kennen moet je het hele panorama zien, niet alleen enkele details.
Hij wijst ten eerste op de regelmatige continue vooruitgang van China, die zal verder gaan. China levert elk jaar ongeveer 30% van de groei in de wereld. De Chinese economie heeft in de loop der jaren een zeer stevige basis ontwikkeld. Ze is bestand tegen schokken. China is het enige land met een volledig industrieel systeem, het staat in voor 30% van de wereldproductie en is al 14 jaar nummer één. Het is wereldleider qua geschoolde arbeid en talent. 30% van de nieuwe kapitaalsvorming gebeurt jaarlijks in China. Het heeft de tweede grootste datamijn in de wereld. De innovatiecapaciteit is formidabel; China telt nu 400.000 hoogtechnologische bedrijven en is tweede in de wereld qua aantal eenhoorns ( hyper snel groeiende technologiebedrijven). Het moderniseert op alle vlakken door een ontwikkeling van hoge kwaliteit voor 1,4 miljard mensen.
Ten tweede heeft China de grootste markt ter wereld. Vandaag zijn er 400 miljoen inwoners met een middelhoog inkomen, en binnen 10 jaar zullen dat er 800 miljoen zijn. De Chinese consument hecht steeds meer belang aan kwaliteit. Er is nog een enorme markt door verdere verstedelijking; die ligt nu nog meer dan 10% lager dan in ontwikkelde landen. Er zijn 300 miljoen interne migranten die nog in de stad moeten geïntegreerd worden. De vraag naar woningen, gezondheidszorg, ouderenzorg, opleiding is gigantisch. Alleen al in de groene ontwikkeling zal China naar schatting 10 biljoen yuan (1,3 biljoen euro) per jaar uitgeven. De invoer van kwaliteitsgoederen zal sterk toenemen en buitenlandse investeringen zijn erg welkom in hoogwaardig maakwerk.
Ten derde zal China zich verder openen. Invoerrechten zijn gedaald tot gemiddeld 7,3%, dat is het niveau van ontwikkelde landen. Multinationale bedrijven doen goede zaken in China. De voorbije vijf jaar was hun gemiddeld rendement er 9%. China werkt verder om beperkingen weg te werken en buitenlandse bedrijven gelijk te behandelen met Chinese. Li vermeldt concreet het deelnemen aan openbare aanbestedingen en soepeler regels voor het uitvoeren van data,
Commentaar: In het eerste deel van zijn toespraak heeft Li Qiang opgeroepen tot vertrouwen: de geopolitieke spanningen mogen multinationals niet aanzetten om (gedeeltelijk) uit China weg te trekken. Ze kunnen beter bij de politici aandringen om die spanningen te verminderen. In het tweede geeft hij argumenten om zich niet blind te staren op occasioneel zwakkere kwartaalresultaten of zelfs jaren maar de evolutie op termijn te zien. Zijn besluit: ‘De Chinese markt kiezen is geen risico, maar een opportuniteit”.
Artificiële intelligentie in dienst van de mensen (upd)
Na zijn toespraak kreeg premier Li een vraag over AI van Klaus Schwab, de oprichter van het World Economic Forum
Li antwoordde: ‘Mensen moeten de machines besturen in plaats van dat de machines mensen controleren. AI moet gestuurd worden om de vooruitgang van de mensheid te helpen’. Voor Li moet er een rode lijn zijn die niet wordt overschreden.
Verder moet technologie in het algemeen niet alleen ten goede komen aan een kleine groep, maar aan de overgrote meerderheid van de mensheid. Li vermeldde daarbij expliciet de belangen van de ontwikkelingslanden.
China heeft volgens de premier al op proef regels ingevoerd voor gegevensbeveiliging, AI-ethiek en gebruik van generatieve AI-diensten.
Bron: Xinhua, Caixin, eigen commentaar
