De Chinese media gingen in op de staat van de economie. ECNS, de Engelstalige versie van het persbureau China News Service, liet zijn licht schijnen over de resultaten van 2016. Een andere nieuwsdienst, China.org.cn, vatte de aandachtspunten voor 2017 samen. Over het algemeen zijn ze optimistisch terwijl de grote uitdagingen erkend worden.
Balans van 2016 in 10 punten
Structurele hervorming van de aanbodzijde
Hieronder vallen vijf taken: schrappen van overtollige industriële productiecapaciteit, verminderen van de voorraad leegstaand vastgoed, de schuldenberg verkleinen, de productiekosten van bedrijven verlagen, en zwakke economische verbindingen verbeteren.
Meest opvallend in 2016 was het sluiten van een aantal zombiebedrijven (bedrijven die feitelijk failliet zijn en alleen verder leven op bankkredieten) en de druk op sectoren met overcapaciteit en verouderde technologie om producten met hogere toegevoegde waarde te scheppen.
Stabiliseren van de economie
Het begin van het jaar zag er woelig uit, met onder meer storm op de beurzen. Het groeidoel van 6,5-7% is met een reële groei van 6,7% gehaald. Globaal werd de Chinese economie efficiënter en van betere kwaliteit.
Snoeien in de productiecapaciteit
Prioriteit is gegeven aan de staal- en steenkoolsector. De staalcapaciteit moest in 2016 dalen met 45 miljoen ton, met 100-150 miljoen ton als doelstelling voor 2020. De steenkoolcapaciteit moest in 2016 met 250 miljoen ton verminderen met als verder doel een vermindering met 500 miljoen ton. De doeleinden voor 2016 zijn vervroegd gehaald.
Beheersen van de vastgoedmarkt
Tot eind september stegen de prijzen omdat de overheid de markt vrij liet en er overvloedig geld ter beschikking was van hypotheekleningen. In het laatste kwartaal werd opgetreden tegen oververhitting in 20 grote steden. Speculatie werd aan banden gelegd en de prijzen koelden af.
Internationalisering van de Chinese yuan.
De belangrijkste stap vooruit was het opnemen van de Chinese yuan in de muntkorf van het IMF. Na de koppeling van de beurs van Hongkong aan die van Shanghai is Hongkong nu ook met de beurs van Shenzhen verbonden. Dat stimuleerde de rol van de yuan voor internationale verrichtingen. De yuan verloor in 2016 ongeveer 6% tegenover de dollar maar bleef relatief stabiel tegenover andere munten.
Armoedebestrijding
De vooruitgang in 2016 kwam er door beter gefocuste maatregelen. In december kwamen er nieuwe richtlijnen voor de meest ontwikkelde provincies om structureel samen te werken met de armere regio’s om de ontwikkelingskloof te dichten. De doelstelling van 10 miljoen mensen uit de armoede halen in 2016 is gerealiseerd.
De vernieuwing van het Noordoosten
De drie provincies van het Noordoosten hoorden bij de eerste geïndustrialiseerde gebieden in China. Ze zitten nu met traditionele industrieën zoals staal, auto’s, scheepsbouw, vliegtuigbouw en raffinaderijen. Deze industriële basis is bijzonder getroffen door de vertraging en de heroriëntatie van de groei. De ‘roestgordel’ moet vernieuwd worden door hervormingen. Staatsbedrijven zullen herstructureren en privébedrijven aangemoedigd worden. De sector machinebouw is aan modernisering toe.
G20 en globaal economisch beleid
De zwakke wereldeconomie heeft nieuwe ideeën nodig. China draagt bij met het opstarten van de Asian Infrastructure Investment Bank (AIIB). Op de G20-top in Hangzhou is ook beslist tot verdere hervormingen van het IMF en de Wereldbank.
Belt and Road Initiative (De nieuwe Zijderoutes)
Het project loopt al drie jaar en in 2016 werden verschillende belangrijke projecten uitgevoerd. China heeft al samenwerkingsakkoorden met meer dan 40 landen.
Hervorming van de staatsbedrijven
De richtlijnen zijn gepubliceerd en in 2016 versnelde het aantal samensmeltingen en overnames, van elektriciteitsproductie tot toerisme. Er zijn meer sectoren open gesteld voor privékapitaal, zoals elektriciteit, olie, aardgas, spoorwegen, burgerluchtvaart, telecom en bewapeningsindustrie.
Zes aandachtspunten voor 2017
Stabiele groei
Het stabiliseren van de economie is het belangrijkste. In het vijfjarenplan moet de jaarlijkse groei gemiddeld 6,5% zijn, doch er gaan stemmen op om voor 2017 geen dwingend groeidoel voorop te stellen en te focussen op de kwaliteit. De groei van het vastgoed zal vertragen en zal moeten opgevangen worden door meer investeringen in infrastructuur. Er is een groot intern groeipotentieel maar de overheid zal een belangrijke rol spelen via haar fiscale politiek (stimuleren of afremmen van sectoren via belastingen of subsidies).
Hervormingen van de aanbodzijde
Dit is een belangrijk doel voor 2017. Er worden belangrijke hervormingen verwacht bij de staatsbedrijven, de belastingen, het bankwezen, het grondbeheer, de urbanisatie, de sociale zekerheid, de groene ontwikkeling en het verder openen van China.
Een voorzichtige monetaire politiek
De monetaire politiek bepaalt hoeveel geld in omloop komt en hoe de wisselkoers en de rentevoeten evolueren. 2017 moet een ‘voorzichtig en neutraal’ jaar worden. De centrale bank moet zorgen voor voldoende geld in omloop zonder de leningen te snel te laten groeien. De gewenste groei, de inflatie, de Amerikaanse rentepolitiek zullen de randvoorwaarden uitzetten.
De waarschijnlijke koersdaling van de Chinese yuan
De koers tegenover de dollar is sinds oktober fel verzwakt. Lang kan dit niet meer doorgaan. China heeft het grootste handelsoverschot ter wereld, één van de hoogste groeivoeten, grote deviezenreserves en beperkingen op het kapitaalverkeer; het kan niet dat zijn munt nog veel verder zakt. Halfweg 2017 zou de daling zeker uitgevlakt moeten zijn. China moet echter opletten dat zijn munt niet gaat stijgen tegenover andere munten dan de dollar.
Het stabiliseren van de vastgoedmarkt
De vastgoedsector zal vertragen doordat de overheid de prijzen wil afremmen. De verstedelijking van China staat echter borg voor een blijvende grote vraag. In 2017 komt er waarschijnlijk een al heel lang verwachte wet op de vastgoedbelasting, die speculeren duurder zal maken. De overheid zal een verschillende politiek blijven voeren in de grootste en in de minder grote steden.
China als motor voor de wereldeconomie
De wereldeconomie herstelt traag, de bevolking vergrijst en de kloof tussen arm en rijk neemt toe. Met een groei van 6,5 tot 7% blijft China dé motor van de wereldwijde groei. De wereld gaat meer op China rekenen. Een onzekere en negatieve factor is de politiek van president-elect Trump tegenover China.
Bronnen: ECNS.cn, China.org.cn
