De Europese e-batterijsector twijfelt er aan of het in een vertragende EV-markt veel zin heeft om de bevoorradingsketen voor elektrische batterijen helemaal herop te bouwen. Dit zal veel geld kosten, terwijl er vanuit China een overvloed is aan goedkope e-batterijen.
In december 2019 gaf de Europese Commissie het startsein voor 3,2 miljard € overheidsfinanciering voor een zogenaamd ‘Airbus-batterijproject’. Zeven EU-landen stemden ermee in om onderzoek en innovatie op het gebied van batterijtechnologie te financieren. Daarnaast zou de privésector 5 miljard euro bijdragen. Frankrijk en Duitsland kwamen overeen om miljarden euro’s te pompen in het plan om China en de VS in te halen. Maar vijf jaar later verliest het initiatief vaart. Nu de verkoop van elektrische voertuigen vertraagt, zijn bedrijven als Volkswagen, Stellantis en Mercedes-Benz hun batterijprojecten aan het terugschroeven of heroriënteren. Chinese fabrikanten verlagen hun kosten en de VS lokt investeringen weg met lucratieve subsidies.
Europees uitstel
China heeft al een overschot aan batterijcapaciteit, kan cellen maken tegen een fractie van de kosten in Europa en heeft een voorsprong op de volgende generatie celtechnologie. VW zou het bereiken van de volledige capaciteit van zijn 20 miljard € batterijgigant Power Co tegen 2030 uitstellen. Het is in elk geval een feit dat de geplande beursgang van PowerCo is verdaagd. Automotive Cells Company (ACC), geleid door Stellantis en Mercedes, heeft twee van zijn drie nieuwe fabrieksprojecten op waakvlam gezet. Ook de beursgang van Renaults Ampere is uitgesteld.
De terugval is niet exclusief voor Europese spelers: het Chinese Svolt Energy Technology heeft een project in Duitsland geannuleerd vanwege onzekerheid over subsidies en nadat een belangrijke klant wegviel. De vraag naar EVs blijft achter bij de verwachtingen, wat de lat hoger legt voor nieuwkomers op de markt. Anderzijds heeft het Chinese Contemporary Amperex Technology (CATL), ‘s werelds grootste producent van cellen, al een vestiging in Duitsland en voegt er nog een toe in Hongarije (mogelijk ook een tweede Hongaarse), terwijl het Zuid-Koreaanse LG Chem al ongeveer zes jaar batterijen maakt in Polen.
Technologiewissel
Maar Europa lijkt steeds minder in staat om bij te blijven. China, dat al tientallen jaren bezig is met de ontwikkeling van accutechnologie, heeft meer dan 80% van de markt in handen. Bovendien heeft het een grote voorsprong op het gebied van kosten. Meer recentelijk slaagde China erin om de kwaliteit van een veel goedkopere batterijcel die geen kobalt of nikkel gebruikt enorm te verbeteren, wat ACC ertoe aanzette om de bouw van zogenaamde lithium-ijzer-fosfaatcellen (LFP) te overwegen. LFP-batterijen zijn betaalbaarder en veiliger tegen brandgevaar en maken een comeback. Hoewel ze minder krachtig zijn, bieden ze een aantal belangrijke voordelen: ze kosten minder (ongeveer 25%), ze vormen een lager brandrisico en bovenal gebruiken ze geen kobalt of nikkel, metalen die zeldzaam en duur zijn om te winnen.
Wat het gebruik betreft staan LFP-batterijen ook bekend om hun vermogen om een veel hoger aantal oplaadcycli te doorstaan. Dat onderstreept de voorsprong van Chinese fabrikanten, die deze technologie al enige tijd toepassen. In navolging van Toyota, Hyundai en Ford heeft Renault blijkbaar besloten om een strategische verschuiving te maken door deze batterijchemie van Koreaanse leveranciers te betrekken. Een paar maanden geleden verzekerde Stellantis zich ook van LFP-batterijen door een niet-bindende overeenkomst te tekenen met de Chinese batterijtopman CATL.
Europa’s meest veelbelovende eigen batterijfabrikant Northvolt AB twijfelt ook om premiumcellen te vervaardigen en te moeten opboksen tegen een stroom goedkopere Chinese batterijen. Met zijn verschillende vestigingen heeft het een nieuwe fabriek in Zweden eveneens uitgesteld. Ondertussen lokken agressieve en direct toegankelijke subsidies en belastingvoordelen in de VS en Canada bedrijven als het Noorse Freyr Battery naar het buitenland.
Overheidssteun
De Europese Commissie en het Verenigd Koninkrijk hebben sinds de aanvang van 2022 minder dan 7 miljard € aan staatssteun voor batterijproductie goedgekeurd – een fractie van de geschatte 140 miljard $ die nodig is om de doelstelling van 1,4 terawattuur aan batterijproductiecapaciteit in 2030 te halen. Volgens BloombergNEF zal de VS vóór 2029 naar schatting 160 miljard $ uitgeven aan belastingkredieten voor zonne- en batterijcellen.
Canada heeft vorig jaar 25 miljard $ aan stimuleringsmaatregelen voor batterijen toegezegd, wat investeringen aantrok van bedrijven als Volkswagen en Stellantis. Het zal echter moeilijk zijn om zelfvoorzienend te worden. China maakt niet enkel de meeste batterijen, maar heeft ook een grote greep op de toeleveringsketen van de industrie, met name de raffinage van belangrijke mineralen zoals lithium, nikkel, kobalt en grafiet, evenals de productie van anode- en kathodecelonderdelen.
‘Snel nieuwe keten’?
Tot nu toe is het grootste deel van de Europese investeringen meer gericht geweest op celproductie dan op de mijnbouw- en raffinage-industrieën in de waardeketen, aldus senior technologie- en beleidsexpert Ilka von Dalwigk bij EIT InnoEnergy‘. ‘Europa zit een beetje met het dilemma dat we een compleet nieuwe industriële waardeketen moeten ontwikkelen en dat we alle onderdelen tegelijkertijd moeten ontwikkelen,’ zei von Dalwigk. ‘We moeten het vrij snel doen als je wat marktaandeel wilt verwerven ten opzichte van de VS en de Aziatische spelers’.
Volgens BloombergNEF heeft de wereld al echter meer dan twee keer zoveel lithium-ion-batterijcapaciteit dan nodig is. Voorspeld wordt dat de productie van goedkope batterijen in China door de geplande fabrieken nog sterk zal toenemen. Deze week nog kondigde CATL met BAIC aan een nieuwe batterijfabriek van 260.000 m² aan de rand van Beijing te plannen. Naast de kwantiteit tegen schappelijke prijzen, is er ook de kwaliteit van de innovatie. CATL heeft een filiaal dat de batterij integreert op het chassis, zodat de functies van bewegings-, energie- en datacentrum gecombineerd worden.
Anders denken
Sebastian Wolf, CEO van Volkswagen’s PowerCo batterijeenheid, zei in de marge van een conferentie in Stuttgart: ‘Als Europees bedrijf moeten we onze manier van denken veranderen – we veranderen van leraren in studenten, omdat we een aanzienlijke achterstand in ervaring moeten inhalen. We moeten ons allemaal concentreren op sneller en kostenefficiënter worden.’
Het slotwoord is voor een originele uitspraak van ex-Volkswagen CEO Herbert Diess die nu (auto)chipbouwer Infineon leidt. Hij weet misschien het best waar de Duitse autobouw, het elektrificeren van de autovloot en het zelfstandig rijden naartoe gaan. Op een BloombergNEF conferentie in München stelde hij dat een escalerende handelsruzie tussen China en het westen de inflatie zal aanwakkeren en de overgang naar een schonere economie vertragen.
Hij voegde eraan toe dat China er in geslaagd is om de kosten van zonne-energie en batterijen drastisch te verlagen. De wereld zou ‘erg blij’ moeten zijn dat China de afgelopen jaren zoveel heeft geïnvesteerd in hernieuwbare energietechnologie, verklaarde Diess. ‘Ik denk niet dat een ander land het zo ver en zo goedkoop had kunnen opschalen,’ vond hij.
Bronnen: SCMP, auto-infos.fr, www.electrive.com, technode
