De Financial Times bracht een bericht dat Italië van plan was zich in principe aan te sluiten bij het Belt and Road Initative (BRI, de nieuwe Zijderoutes). Onmiddellijk kwam er een reactie vanuit Washington. Zal Rome zich bedenken? Of wordt Italië het eerste lid van de G7 dat zich aansluit bij de nieuwe Zijderoutes ?
Handdruk Italië en China: spookbeeld voor de VS?
Michele Geraci van het Italiaanse ministerie van Economische Ontwikkeling had tegenover de FT laten uitschijnen dat er belangstelling was voor het BRI.
Italië aan de nieuwe Zijderoutes?
Geraci zei erbij dat de onderhandelingen nog niet waren afgerond, maar dat er misschien een overeenstemming kon worden bereikt voor het bezoek van Xi Jinping op 22 en 23 maart. Zal het Zuid-Europese land een memorandum van overeenstemming ondertekenen betreffende het BRI? Dat zou alweer een flinke stap vooruit zijn voor het project. Italië wordt dan immers het eerste land van de G7 (zeven vooraanstaande industrielanden en de Europese Unie) om zich officieel aan te sluiten bij het omvangrijke programma van de nieuwe Zijderoutes.
Washington waarschuwt
Blijkbaar was dit reden genoeg voor Washington om zijn Europese bondgenoot te waarschuwen. De woordvoerder van de Nationale Veiligheidsraad van de VS, Garrett Marquis, verklaarde tegen de FT dat het Belt and Road Initiative niet van aard was Italië economisch vooruit te helpen. Het BRI zou integendeel het internationale aanzien van het land schaden, aldus Marquis.
‘Belachelijk!’
Op de reguliere persconferentie van het Chinese ministerie van Buitenlandse Zaken kwamen er vragen hierover. De woordvoerder van BuZa, Lu Kang, verzekerde de aanwezige journalisten eerst dat er op tijd informatie zou worden verstrekt over de BRI, zodra er harde nieuwsfeiten waren. Vervolgens noemde Lu Kang de opmerkingen van de Amerikaanse diplomaat ‘nogal belachelijk’. Volgens Lu Kang is Italië, als land met een ontwikkelde economie, perfect in staat om zelf beslissingen over zijn beleid te nemen.
Wiens internationale aanzien?
In reactie op de toespeling over het ‘internationale aanzien’ van Italië, wees de Chinese woordvoerder op het prestige en de successen van het BRI. ‘Meer dan 150 landen en daarnaast een groeiend aantal internationale organisaties willen graag deelnemen aan het project. Zij zien dat het wel degelijk wederzijds voordeel biedt en kansen op een vruchtbare samenwerking’, zo verzekerde Lu Kang.
Campagne vanuit het Witte Huis
Amerikaanse topdiplomaten zoals minister van BuZa Pompeo en vicepresident Pence uiten regelmatig aantijgingen tegen de Nieuwe Zijderoutes en initiatiefnemer China. Zij beweren dat het BRI alleen voor China goed is en andere landen enkel met onbetaalbare schulden zal belasten. Westerse politici vrezen dat China invloed en prestige zal winnen in de landen die met het Belt and Road initiatief meedoen. Voor de VS is campagne tegen het BRI een front in de koude oorlog die bepaalde kringen in Washington tegen China willen voeren. Het Amerika van Trump zet de bondgenoten ook op dit terrein onder druk.
AIIB revisited?
In 2015 heeft de regering Obama geprobeerd grote Europese landen weg te houden van een ander Chinees initiatief, de Aziatische Infrastructuurinvesteringsbank (AIIB). Dat is toen mislukt: regeringen lieten zich niet bang maken omdat ze begrepen wat de voordelen en efficiëntie van de bank zouden zijn. Intussen zijn 84 staten lid en zitten de grote EU-landen mee in het bestuur van de AIIB. Voor sommige kringen in de EU is het BRI een bedreiging van hun eigen invloed op een aantal Europese landen. Kroatië, Tsjechië, Hongarije, Griekenland, Malta, Polen en Portugal hebben echter al een memorandum voor overeenstemming over het project.
De tijd zal het leren
De reserve van Lu Kang (‘we geven informatie als er zekerheid is’) lijkt terecht. Er komen al geluiden uit Italië dat hooggeplaatste politici beginnen te twijfelen. Het is mogelijk dat zij zich door de VS onder druk laten zetten. Het kan ook dat zij beducht zijn voor bepaalde fouten die eerder bij het sluiten van sommige contracten zijn gemaakt. Kinderziekten zijn bij een dergelijk omvangrijk project onvermijdelijk.
Afspraak in april
En anderzijds blijft het een feit dat steeds meer regeringen geloven in de goede intenties van China om van het BRI een echt multilateraal win-win project te maken. In april wordt in Beijing het tweede forum voor het Belt and Road Initiative georganiseerd. Bij het eerste forum, in 2017, waren er 29 regeringsleiders aanwezig. Dit keer zullen er duizenden deelnemers zijn uit meer dan honderd landen. In 12 werkgroepen zullen alle praktische problemen en pijnpunten bediscussieerd worden.De leiders van onder andere Rusland, de Filipijnen, Rwanda, Maleisië en Turkije hebben al toegezegd te zullen komen.
Bronnen: Xinhua, SCMP, Reuters,Global Times, Wikipedia, www.fmprc.gov.cn (website BuZa China)
