De westerse media van antwoord gediend: een terugblik op drie jaar strijd tegen Covid-19 in China

Ting Chak

China ligt momenteel in de vuurlijn van de westerse pers omwille van zijn Covid-beleid. Maar die berichtgeving is eenzijdig. Het doel is niet objectief te zijn maar het bekladden van China. Om te begrijpen hoe Beijing op het punt van versoepeling is beland, is het volgens onderzoekster Tings Chak belangrijk om terug te kijken naar de afgelopen drie jaar.

Ting Chak

Op 21 maart 2020 kwam ik aan in Shanghai, 36 uur na mijn vertrek uit São Paulo, na een enorme omweg via Zuid-Afrika door een geannuleerde aansluitende vlucht. In de volgende dagen voerde China zijn verplichte gecentraliseerde quarantaine in voor alle internationale reizigers. Precies een week later op 28 maart startte China zijn reisverbod om de verspreiding te voorkomen van een nog weinig bekend virus genaamd ‘Covid-19’, dat zich een weg baande naar alle uithoeken van de wereld. Bijna drie jaar later, op 8 januari 2023, zal China officieel zijn grenzen openen, de verplichte quarantaine en nucleïnezuurtests voor mensen die het land binnenkomen afschaffen en het nationaal beleid van Covid-19 terugbrengen van klasse A naar klasse B3.

Dit is niet het einde van een tijdperk, maar de voortzetting van een nauwgezet proces om een historische en wereldwijde pandemie aan te pakken, waarbij de wetenschap en de mensen centraal staan. Het is een ongelooflijke ervaring geweest om te zien hoe de Chinese regering en het Chinese bevolking deze pandemie hebben aangepakt terwijl de wereld heeft geleden onder 6,7 miljoen geregistreerde doden en meer dan 650 miljoen besmettingen. De impact van dit virus is er een voor de geschiedenisboeken, de blijvende effecten zullen nog jaren worden bestudeerd, en de strijd ertegen is nog niet gestreden.

De westerse media hebben China echter al snel bij elke stap bekritiseerd van de ‘draconische’ nul-Covid-strategie tot de ‘dystopische’ maatregelen om de Olympische Winterspelen in Beijing veilig te laten verlopen en nu de ‘nachtmerrie’ van de versoepeling van de nationale Covid-19-maatregelen. Naast de retoriek probeer ik in deze bijdrage de strijd tegen het virus in China te doorgronden. Hoe is het ‘zero-Covid-beleid’ tot nu toe gevoerd en waarom de worden versoepelingsmaatregelen nu genomen? Het is belangrijk terug te kijken naar de afgelopen drie jaar om te begrijpen hoe we op het punt van algemene versoepeling zijn beland. Aangezien ik in China heb gewoond tijdens het ‘eb en vloed’ van het Covid-19-virus, zou ik de dynamische strategie van het land in vier belangrijke fasen willen indelen.

Fase 1: Noodhulp (december 2019 tot mei 2020)

Op 8 april, dat was tweeënhalve week na mijn aankomst in het land, vierde China het einde van de historische lockdown van 76 dagen in Wuhan, waar de pandemie voor het eerst uitbrak en 4.512 Chinezen het leven hebben gelaten. Het was een emotionele en bitterzoete overwinning voor het hele land, dat zijn mensen en middelen had gemobiliseerd om een zeer dodelijk en nooit eerder gezien virus te bestrijden.

Op 26 december 2019 zag Dr. Zhang Jixian, directeur van de afdeling ‘Respiratoire en Kritieke Zorggeneeskunde’ van het Ziekenhuis van de provincie Hubei voor ‘Geïntegreerde Chinese en Westerse geneeskunde’ een ouder echtpaar met hoge koorts en hoest, symptomen die kenmerkend zijn voor griep. Nader onderzoek sloot influenza A en B, mycoplasma, chlamydia, adenovirus en SARS uit. Zij en haar team stelden toen snel vast dat er een nieuw virus aan de orde was. Drie dagen later werden de provinciale autoriteiten gewaarschuwd, vervolgens het ‘Chinese Center for Disease Control (CDC)’ en op 31 december 2019 is de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) ingelicht. Op nieuwjaarsdag belden de CDC-functionarissen Dr. Robert Redfield, hoofd van het Amerikaanse CDC, terwijl hij op vakantie was, om hem in te lichten over de ernst van hun onderzoeksresultaten. Op 3 januari werd de ‘genetische sequentie’ van het virus geïdentificeerd en een week later met de wereld gedeeld. Op dat moment waren er veel onbekende factoren: wat was het virus precies, hoe werd het overgedragen en hoe kon het worden tegengehouden en bestreden? Er waren geen vaccins en China noch de wereld waren voorbereid. Op 23 januari werd Wuhan (11 miljoen inwoners) streng afgesloten van de buitenwereld en werden meer dan 41.000 medische hulpverleners uit het hele land naar de stad gestuurd. Het redden van levens en het bestuderen van dit nieuwe virus waren de belangrijkste prioriteiten in deze fase.

Fase 2: beheersing en eliminatie (juni 2020 tot juli 2021)

Covid testing in Beijing Foto:Global Times Disclaimer

Covid-19 in Wuhan werd met succes ingeperkt en gedurende de rest van 2020 en 2021 voerde China een zero-Covid-beleid, gekenmerkt door uitgebreide maatregelen om besmette mensen op te sporen, te testen, te isoleren en te behandelen. Op het Chinese vasteland vielen in deze periode vanaf de uitbraak in Wuhan, extreem weinig doden en werden 11 uitbraken van de Delta-variant, die sneller overdraagbaar is en ernstigere infecties veroorzaakt, met succes beteugeld. Ondertussen was het wereldwijd gemelde dodental (eind 2021) gestegen tot meer dan 5,4 miljoen mensen en waren er nog eens ontelbare miljoenen mensen besmet.

Het zero-Covid-beleid werkt uiterst effectief en heeft niet ‘gefaald’, zoals westerse mainstreammedia beweren. Sinds het uitbreken van de pandemie is de gemiddelde levensverwachting van de Chinezen zelfs gestegen van 77,3 tot 78,2 jaar (2019-2021), waarmee zij voor het eerst in de geschiedenis de Verenigde Staten overtreffen (zie grafiek). In de VS daarentegen daalde de gemiddelde levensduur in diezelfde periode van 78,8 naar 76,4 jaar, grotendeels als gevolg van het hoge aantal Covid-gerelateerde sterfgevallen. Dit is bijzonder opvallend wanneer men bedenkt dat China in 1949 het elfde armste land ter wereld was (berekend naar BBP per hoofd van de bevolking) met een levensverwachting van slechts 36 tegenover 68 jaar in de VS. Dit betekent dat de gemiddelde levensduur van een Chinees meer dan verdubbeld is, terwijl de gemiddelde levensduur in de V.S. in bijna acht decennia slechts met acht jaar is toegenomen.

Levensverwachting VS en China

In de VS zijn 1,1 miljoen doden gevallen als gevolg van Covid-19. Het cumulatieve sterftecijfer van de VS per miljoen mensen is momenteel 83.425 maal zo hoog als dat van China.[i] Als China het roekeloze pad van de VS had gevolgd zouden volgens deze cijfers 4,8 miljoen doden in China zijn gevallen. Een snelle berekening toont aan dat China’s strategie inderdaad miljoenen levens heeft gered. De levensverwachting in China steeg tijdens de pandemie tot boven die van de VS. Terwijl het virus onder controle werd gehouden, bestudeerde China ook intensief het virus en ontwikkelde het strategieën om te reageren. In december 2020 nam het zijn eerste vaccin in gebruik, Sinopharm, dat op 7 mei 2021 door de WHO werd goedgekeurd voor gebruik in noodgevallen.

In oktober van dat jaar waren de Chinese vaccins volgens een studie van het gerenommeerde wetenschapstijdschrift ‘Nature’ goed voor bijna de helft van de 7,3 miljard doses die wereldwijd zijn toegediend. Sindsdien heeft China acht vaccins goedgekeurd, terwijl 35 andere klinische tests ondergaan. 328 miljoen doses vaccins zijn gedoneerd, meer dan 100 miljoen dollar is besteed aan het Covax-programma voor de wereldwijde distributie van vaccins voor landen in het Zuiden en China heeft voorgesteld dat vaccins een ‘mondiaal openbaar goed’ zouden worden.

Fase 3: aanpassing en voorbereiding (augustus 2021-oktober 2022)

In de kliniek met Covid Foto Global Times Disclaimer

In augustus 2021 heeft China als reactie op de verspreiding van de zeer overdraagbare Delta-variant, een nieuwe strategie aangenomen, die ‘Dynamic Zero-Covid’ wordt genoemd. Deze ontwikkeling is nauwelijks door de westerse mainstreammedia opgepikt. Deze nieuwe strategie was bedoeld om een evenwicht te vinden tussen de gezondheid, de economische en sociale behoeften van het land en om de gevolgen van de epidemie voor de economie, de samenleving, de productie en het dagelijkse leven van de bevolking tot een minimum te beperken.

Voor een land met 1,4 miljard inwoners bestaat er geen uniforme maatregel. Tijdens deze derde fase experimenteerde het land geleid door de wetenschap met zijn preventie- en uitvoeringspraktijken. Er werden massale tests ontwikkeld met een hoge mate van efficiëntie, waarbij de 18 miljoen inwoners van Guangzhou bijvoorbeeld in slechts drie dagen konden worden getest. Bijvoorbeeld werden ook de kosten van het ‘poolen van PCR-tests’ (tien monsters per reageerbuis en zo profiterend van lage infectiepercentages) teruggebracht tot slechts 3,5 yuan (0,48 euro) per persoon. Het land ontwikkelde een nationale digitale reiscode en op stadsniveau ‘groene code’-applicaties voor mobiele telefoons om Covid-besmettingen en om personen die risicogebieden hebben bezocht op te sporen.

Ondertussen ging de regering over op meer gerichte maatregelen om het gebruik van grootschalige lockdowns te beperken. Tijdens de uitbraak in Shanghai bijvoorbeeld werden woongemeenschappen op basis van hun risiconiveau ingedeeld in ‘lockdown-’, ‘gecontroleerde’ of ‘voorzorgs’-zones om zo de onderbreking van het dagelijkse en economische leven tot een minimum te beperken. Tussen januari 2020 en medio april 2022 heeft China naar schatting 42,8 miljard euro uitgegeven om 11,5 miljard gratis PCR-tests aan mensen te kunnen geven. De kosten van deze massale teststrategie liepen hoog op, naar schatting tot 1,8 % van het bbp (Bruto Binnenlands Product) van het land, waardoor vooral de begrotingen van lokale overheden onder druk kwamen te staan.

Ondanks die economische druk groeide het bbp van China vanaf het begin van de pandemie tot het derde kwartaal van 2022 bijna vier keer zo snel als dat van de VS en vijf keer zo snel als dat van de EU, in plaats van dat het de Chinese economie ‘verlamde’, zoals vele westerse mediakanalen lieten verstaan. De regering ging over op meer gerichte maatregelen om het gebruik van grootschalige lockdowns te beperken. Hoewel China de op één na grootste economie is, behoort het nog steeds tot de groep van ontwikkelingslanden. De pandemie heeft het medische systeem van het land zwaar onder druk gezet en op verschillende belangrijke gebieden schoot het tekort. China heeft de afgelopen drie jaar dan ook gebruikt om die lacunes versneld op te vullen, voornamelijk door de capaciteit van de ‘intensive care units’ (ICU’s) te vergroten. In 2019 had China slechts 3,6 ICU’s per 100.000 inwoners, negen maal minder dan de VS met 34,7 eenheden. Sinds 2019 verhoogde China zijn aanbod van IC-bedden met een factor 2,4 (57.160 in december 2019 tot 138.800 in december 2022). In dezelfde periode groeide het aantal ICU-artsen met een derde en verdubbelde het aantal IC-verpleegkundigen.

ICU in Huoshenshan hospitaal te Wuhan Foto Xinhua Disclaimer

Op 15 januari 2022 had China zijn eerste geval van lokaal overgedragen Omicron-infectie. Op 18 april 2022 kondigde Shanghai zijn eerste drie Covid-gerelateerde sterfgevallen aan, jammer genoeg allemaal ouderen van boven 89 jaar, en niet gevaccineerd. Ten tijde van de uitbraak in Shanghai was 87 % van de totale bevolking volledig gevaccineerd, maar van de 3,6 miljoen ouderen boven de 60 jaar in de stad was slechts 62 % ingeënt (waarvan maar 38 % ‘booster shots’ had toegediend gekregen). De overheid wist dat zeker deze kwetsbare bevolkingsgroep moest worden beschermd.

Sindsdien zijn aanzienlijke inspanningen geleverd om de vaccinatie van ouderen te verhogen. De officiële Nationale Gezondheidscommissie meldde op 30 november 2022 dat de vaccinatiegraad van 80-plussers er als volgt voor lag: 76,6 % had ten minste één prik, 65,8 % twee prikken of meer, en 40 % drie of meer doses. Ondanks de lagere sterfte van de Omikron-variant, vormde het zeer besmettelijke karakter van deze variant een zware uitdaging voor het bestaande preventie- en bestrijdingsbeleid van het land, terwijl de economie nog onder grotere druk kwam te staan. Zelfs twee doses van zogenaamde geavanceerde Westerse mRNA-vaccins (Pfizer/BioNTech of het soortgelijke mRNA-vaccin van Moderna) bieden slechts om en bij de 30 procent bescherming tegen symptomatische infectie door Omikron, gedurende ongeveer vier maanden.

Fase 4: Vermindering van de ernst en versoepeling van de controles (november 2022 tot nu)

Toen Omikron zich begon te verspreiden, bleek uit vergelijkingen dat het risico op overlijden bij besmetting met Omikron BA.2 minder dan de helft bedraagt van een Delta-besmetting. Een Chinese wetenschappelijke studie op muizen toonde aan dat de nieuwe Covid-19-stammen een 100 maal lagere virusbelasting hadden dan het origineel, maar wel zeer overdraagbaar waren. China wist dat het zijn beleid moest aanpassen aan de veranderende aard van het virus en zijn varianten. Op 11 november 2022 maakte de centrale regering haar ‘20 maatregelen’ bekend om een begin te maken met de versoepeling van het zero-Covid-beleid. Deze aangepaste strategie hield onder meer in: het verkorten van de verplichte quarantaineperiode voor inkomende vluchten, het verkorten van de isolatietijd, het bevorderen van vaccinatie van ouderen en het afschaffen van massale tests. Voor een land van deze omvang vergt elk beleid van de centrale overheid tijd en een enorme organisatorische capaciteit om op het lokale niveau snel effectief te worden uitgevoerd.

Senior krijgt vaccinatie in Hainan Foto: Global Times/Xinhua Disclaimer

De versoepeling zorgde in een eerste periode voor verwarring, en sommige mensen waren boos op ambtenaren van het lokale niveau omdat zij de versoepelingsmaatregelen van de centrale regering nog niet handhaafden en deze issues werden vaak verspreid via Chinese sociale media. Hoewel er zeker sprake was van frustratie en psychische uitputting, zou het een vergissing zijn te denken dat de versoepeling een reactie was op de reeks kleine, gecoördineerde ‘protesten’ die plaatsvonden na een flatbrand in Urumqi (24 november 2022) waarbij tien levens te betreuren waren.

De protesten vonden niet alleen plaats twee weken nadat de regering haar Covid-maatregelen was beginnen te versoepelen, maar de protesten waren ook zeker niet representatief voor de Chinese publieke opinie in het algemeen. De versoepeling van de overheid leidde overigens ook tot een andere zorg: veel mensen maakten zich grote zorgen dat ze besmet zouden raken. Verschillende gebruikers van de sociale media op o.a. Weibo uitten woede en kritiek op de demonstranten en zagen hen als onverantwoordelijke jongeren uit de middenklasse die hun persoonlijke vrijheden boven het algemeen belang plaatsten. In tegenstelling tot wat de westerse media zo vaak poneren, heeft de Chinese bevolking geen ‘één stem’ maar een diversiteit aan meningen en standpunten.

Op maandag 26 december jl. kondigde de Chinese overheid aan dat het Covid-19-beleid op 8 januari 2023 zal verlaagd worden van klasse A naar klasse B van besmettelijke ziekten. De drie belangrijkste redenen voor deze wijziging zijn dat Omikron niet zo virulent is als Delta, dat bovendien een groot deel van de bevolking is gevaccineerd en dat het gezondheidsstelsel van het land beter is voorbereid. China gebruikt een systeem met drie niveaus voor de classificatie van besmettelijke ziekten, die elk specifieke sets van maatregelen inhouden. Klasse A, de gevaarlijkste, omvat alleen cholera en de pest. Klasse B omvat SARS, AIDS en tuberculose. Klasse C omvat de griep en de bof. Naar aanleiding van deze wijziging zullen de Covid-19-maatregelen dus verder worden versoepeld.

Voor het nieuwe Covid-19-beleid (klasse B) zijn 12 belangrijke maatregelen opgesteld: 1) de vaccinatiegraad verhogen; 2) geneesmiddelen en testreagentia klaarmaken voor patiënten; 3) meer investeren in de bouw van medische infrastructuur, waaronder ‘Intensive Care’-bedden; 4) afschalen van massale PCR-tests; 5) patiënten behandelen volgens de ernst van de ziekte; 6) gezondheidsonderzoek en -gegevens verbeteren, met inbegrip van de vaccinatiestatus van 65-plussers; 7) instellingen voor kwetsbare bevolkingsgroepen controleren, met inbegrip van ouderenzorg, ziekenhuizen en scholen; 8) de preventie en controle op het platteland en voor risicopatiënten versterken; 9) het toezicht op (en de reactie en controle op) epidemieën verbeteren; 10) persoonlijke bescherming en het beginsel van ieders verantwoordelijkheid voor de eigen gezondheid bevorderen; 11) toegang tot informatie en voorlichting mogelijk maken; en 12) de internationale uitwisseling van personeel optimaliseren

Inhaleerbaar anti Covid vaccin Foto Global Times Disclaimer

In een persconferentie van het ‘Joint Prevention and Control Mechanism’ van de Staatsraad ging Dr. Yin Wenwu, hoofdarts van de afdeling infectiepreventie van het CDC in op de gevolgen van de indeling van Covid-19 in klasse B, die de frequentie van de publicatie van gegevens zou verminderen. De nieuwe gegevens die maandelijks zullen worden vrijgegeven, omvatten het aantal bestaande (in het ziekenhuis opgenomen) gevallen en ernstige ziekten, waaronder kritieke ziekten, en het cumulatieve aantal sterfgevallen. Zoals verwacht zou een verlaging naar klasse B van de aanpak van het virus ook een verhoging betekenen van het aantal infecties en de daarmee samenhangende overlijdens. Geen enkel model van voorspelling kan echter klakkeloos op China worden toegepast. Bestaande modellen voor Covid-19-infectie- en mortaliteitsvoorspellingen geven een te brede waaier aan resultaten. De nauwkeurigheid neemt af naarmate de periode van voorspelling. De modellen vertonen bijvoorbeeld een vijfvoudige toename van foutenmarge bij een vergelijking van een week- met een 20-wekenhorizon.

Dezelfde Omikron-variant heeft geleid tot uiteenlopende sterftecijfers in verschillende landen. Op 21 december bedroeg het zevendaagse voortschrijdende sterftecijfer in de VS maar liefst 437 mensen ofwel 1,29 per miljoen. Japan had een vergelijkbaar cijfer van 2,0 per miljoen en Nieuw-Zeeland 0,85 per miljoen. Hoewel China nu de levensverwachting van de VS heeft overtroffen, heeft het relatief minder 75 plussers dan de VS (46 % minder als percentage van de totale bevolking voor elk land). Omikron heeft zo’n impact dat maar liefst 69 % van alle Covid-19 sterfgevallen in de VS (in september 2022) uit deze leeftijdsgroep komt. Het demografische verschil in die leeftijdsgroep zou als een op zichzelf staande factor een vermindering van meer dan 30 % in de waarschijnlijke sterftecijfers voor China kunnen betekenen.

De westerse media hebben snel selectieve verhalen en foto’s verspreid om een breder beeld te scheppen van de ‘chaotische’ situatie in China, en daarbij wordt ook beweerd dat het sterftecijfer zeer hoog is. China met een bevolking van meer dan 1,4 miljard mensen, telde vóór de pandemie meer dan 27.000 doden per dag. Uit de bestaande Omikron-sterftecijfers van andere landen zou een mogelijke stijging van het sterftecijfer van 6% kunnen worden afgeleid. Dat zou tot een aanzienlijk aantal sterfgevallen kunnen leiden in de vele tienduizenden, maar er is nog geen bewijs geleverd dat het over ‘miljoenen doden’ zou gaan waarover de westerse media graag speculeren. De afbouwfase van het dynamische Covid-19-beleid vandaag in China is behoorlijk complex en uitdagend. Artsen maken veel overuren door de toename van het aantal besmettingen, sommige ziekenhuizen draaien op volle capaciteit, er zijn tekorten aan koortswerende medicijnen en winterkwalen zorgen voor extra complicaties. Door de maatregelen nu te versoepelen heeft China echter de afgelopen drie jaar gebruikt om zich zo goed mogelijk voor te bereiden door de bevolking te vaccineren, het virus te bestuderen, medische infrastructuur op te bouwen, werknemers op te leiden en te wachten tot een veel minder dodelijke stam was opgedoken. Het heeft ook zuurverdiende ervaring opgedaan die essentieel is voor het beheer van een toekomstige pandemie.

Maatregelen die nu worden genomen

Medisch personeel in tijdelijke koortskliniek te Tianjin Foto Xinhua Global Times Disclaimer

De relatief lage vaccinatiegraad van de Chinese senioren komt niet door een gebrek aan vaccins, er zijn verschillende redenen voor. Velen van hen hadden vooroordelen over vaccins of waren bezorgd over complicaties in verband met onderliggende gezondheidsproblemen, ook de succesvolle beheersing van het virus verminderde de motivatie bij ouderen om zich te laten vaccineren. Ter vergelijking: in de Verenigde Staten heeft volgens gegevens van de ‘Centers for Disease Control and Prevention’ slechts 36 procent van de mensen van 65 jaar en ouder de zogenaamde bivalente booster, gekregen. China daarentegen heeft consequent inspanningen geleverd om deze kwetsbare groep te overtuigen en niet te dwingen om zich te laten vaccineren.

Op 29 november heeft het ‘Joint Prevention and Control Mechanism’ van de Staatsraad het protocol voor herhalingsvaccinatie aangepast en de lokale overheden opgedragen de oudere bevolking uitgebreid te onderzoeken en de diensten en bewustmakingscampagnes op te drijven. Tussen 1 en 13 december ontvingen 823.000 van de 80-plussers een derde vaccin. China heeft ’s werelds eerste commercieel uitgebrachte inhalatievaccin voor Covid-19 ontwikkeld: ‘Convidecia Air’ (CanSino Biologics), een niet-gekopieerd viraal vector vaccin. Deze booster wint gelukkig al aan populariteit bij ouderen. Wat de levering van geneesmiddelen betreft waren er tijdens de eerste weken van december in sommige steden tekorten aan koortswerende medicijnen door de grote toename van de besmettingen. Ook het hamsteren, de (bekritiseerde) prijsopdrijving en de sterke stijging van de vraag veroorzaakten mee het tekort. Als reactie daarop zijn lokale overheden begonnen gratis doosjes ‘Ibuprofen’ uit te delen. Inwoners van Beijing bijvoorbeeld kunnen nu binnen een uur ‘Ibuprofen en Paracetamol’ krijgen.

China keurde ook een verordening goed die de online farmaceutische leveranciers boetes tot vijf miljoen RMB (720.000 US$) kan opleggen als ze apotheken verhoogde prijzen aanrekenen op basis bijvoorbeeld van speculatief gedrag. China heeft ook de orale antivirale behandeling ‘Paxlovid’ (Pfizer) beschikbaar gesteld. Dankzij massale tests tijdens de derde fase van de bestrijding van de pandemie kon de regering nauwkeurige gegevens over het virus verkrijgen om haar reacties te onderbouwen. Aangezien de massale tests in deze huidige fase zijn afgebouwd, zal onvermijdelijk de precisie in de gegevens verminderen.

De veerkracht van China blijkt echter uit zijn vermogen om op nieuwe situaties te reageren en technologieën en wetenschap toe te passen om zijn volksgezondheidssysteem verder te ontwikkelen. In de afgelopen twee weken hebben bijvoorbeeld meer dan tien provinciale ‘CDC’s’, van onder andere Sichuan, Jiangsu en Zhejiang, enquêtes gehouden bij honderdduizenden burgers. Deze enquêtegegevens zijn weliswaar voorlopig beperkt door de steekproefmethode, maar vormen een belangrijke referentie voor lokale en centrale autoriteiten om het verloop van de ziekte te volgen en informatie te verzamelen over onder meer de grote ziekenhuizen, over de beschikbaarheid van koortswerende medicijnen en de reactiecapaciteit van lokale overheden. Op 31 december publiceerde de overheid van Hainan (eilandprovincie) de resultaten van hun tweede online-enquête (uitgevoerd van 19 tot 25 december) die door ongeveer 3,4 procent van de bevolking van de provincie werd ingevuld.

Hierbij een van de vrijgegeven grafieken (grafiek 2).

Gedrag van besmette personen tijdens twee ondervragingen

China’s nationale ‘CDC’ blijft actief dynamische real-time monitoring uitvoeren op Covid-19. Van 1 tot 29 december heeft het de volledige genetische sequencing van 1.142 gevallen afgewerkt via een steekproefonderzoek.Er circuleren zeven Omikron-subvarianten, waarvan er twee, BA.5.2 en BF.7, meer dan 80 procent van alle gevallen omvatten. BF.7 heeft een groter vermogen om aan het immuunsysteem te ontsnappen, een kortere incubatieperiode en een snellere overdracht. Guangzhou meldde dat 96 % van de besmette en geteste mensen de BA5.2-variant had, waarvan de symptomen over het algemeen milder zijn. De Delta-variant of andere vroegere stammen zijn niet opnieuw opgedoken.

De VS heeft dit moment echter handig aangegrepen om bezoekers uit China aan te pakken en hen te verplichten negatieve Covid-19 tests te laten zien om het land binnen te komen. Ironisch genoeg waren het de VS die verzuimden prioriteit te geven aan de bewaking van de Covid-19-variant in 2020. In de afgelopen week zijn verschillende voorspellingsmodellen gepubliceerd waaronder een van voormalig CDC-hoofdwetenschapper voor epidemiologie Zeng Guang die stelt dat het besmettingspercentage in Beijing wellicht meer dan 80 % bedraagt. Deze modellen voorspellen ook dat de tweede golf waarschijnlijk veel milder zal zijn en wijzen op drie factoren achter de hogere ziekenhuisopnames in de stad: de winter in Beijing verergert de ademhalingssymptomen bij ouderen, Beijing is bekend als een ‘matig vergrijzende samenleving’ (20 % van de inwoners is boven de 60 jaar), waardoor de dominante BF.7 subvariant virulent kan rondgaan.

De regering besteedt veel aandacht aan de beschikbaarheid van medicijnen. Vooral het platteland is prioritair in afwachting van het Lentefeest dat een week duurt en op 21 januari begint (en waarbij vele mensen van de grote steden naar de familie trekken om te feesten). China heeft de ‘dagelijkse productie’ van antigeentests (zelftesten) verhoogd tot 110 miljoen stuks samen met 250.00 zuurstofmeters. Er wordt prioriteit gegeven aan de plattelandsregio’s. Op het e-commerce platform ‘Pinduoduo’ kosten snelle antigeentests slechts 0,47 euro per stuk.

Op het platteland, waar de medische infrastructuur vaak minder ontwikkeld is, valt de ernst van het virus niet zo erg uit als aanvankelijk werd gevreesd, zo blijkt recent uit online verslagen. ‘Blote-voeten-dokters’ (een erfenis uit het Mao-tijdperk en soms aan de schandpaal genageld door degenen die de gezondheidszorg op het platteland willen privatiseren) zijn essentieel geweest bij het verlenen van zorg op het platteland, ondanks het feit dat zij over minder middelen beschikken dan de grote stedelijke ziekenhuizen.

Nabeschouwing

Een terugblik op de afgelopen drie jaar laat zien hoe moeilijk de pandemie is geweest voor China en de wereld. Het vermogen van de Chinese overheid om een dergelijke onvoorziene volksgezondheidscrisis het hoofd te bieden is op de proef gesteld, evenzeer het geduld van de bevolking. In Beijing, waar ik woon, komen de meeste mensen echter weer op straat, op het werk en in de metro’s, ook het verkeer en het reizen zijn weer op gang gekomen. De mensen wachten met spanning op het Lentefeest, de belangrijkste feestdag van het jaar.

Nu we een nieuw jaar en een nieuw tijdperk van bestrijding van Covid-19 ingaan, jammer genoeg in afwachting van de nieuwe virussen die onvermijdelijk zullen opduiken, is het hopen dat de wereld leert van deze zuurverdiende lessen, kan handelen en samenwerken op basis van wetenschap, niet van (media)geruchten, en in een geest van internationale solidariteit en niet van stigmatisering.

Tings Chak is onderzoekster bij het ‘Tricontinental: Institute for Social Research’ en journaliste bij ‘Dongshengnews.org’.

Bron: Monthly Review : De 85 voetnoten, kan u (in het Engels) terugvinden op deze website

Bewerking door Ng Sauw Tjhoi, journalist en hoofdredacteur van het magazine China Vandaag. Met toestemming van de auteur. Volg haar op twitter @t_ings @tri_continental @dongshengnews

Voortaan kan reageren op de sociale media als Facebook en LinkedIn.


[i] In het geval van de VS en China is het gebruik van ‘excess-death’ cijfers (het verschil tussen waargenomen en verwachte sterftecijfers) van weinig waarde voor analysedoeleinden aangezien beide landen de laatste drie jaar relatief lage aantallen van deze sterfgevallen hadden.