De meerderheidspartijen in het Taiwanese parlement die oppositie voeren tegen ‘president’ Lai beschuldigen hem ervan met slinkse middelen parlementsleden van de meerderheid te willen afzetten en daarvoor het gerechtelijk apparaat in te schakelen.
Bij de verkiezingen in 2024 verloor de partij van Lai, de Democratic Progressive Party (DPP) , de meerderheid in het parlement ten voordele van de Kuomintang (KMT) en de Taiwanese People’s Party (TPP). Lai zelf werd wel ‘president’ omdat KMT en TPP het niet eens konden worden over een gezamenlijke kandidaat.
De DPP is een door de VS gesteunde separatistische partij die Taiwan van China wil afscheuren, de TPP en vooral de KMT willen met de regering in Beijing tot een vreedzame oplossing komen.
Politieke repressie en economische druk
Deze week vergaderen de leiders van KMT en TPP dringend over een gezamenlijke reactie op de toenemende politieke repressie door de DPP.
Er is een oplaaiende strijd bezig om zoveel mogelijk parlementsleden van de tegenpartij via een referendum te laten afzetten. Bovendien schakelt de DPP het gerechtelijk apparaat in tegen KMT parlementsleden.
KMT en TPP willen niet alleen hierop reageren, maar ook op het gebrek aan ernstige aanpak van de gevolgen van de invoerheffingen van president Trump. Alhoewel Taiwan een bondgenoot is krijgt het toch tarieven opgelegd door de VS.
Afzettingsprocedures alom
Een afzettingsprocedure via referendum kan opgestart worden tegen een parlementslid dat in een district verkozen is. Het volstaat de handtekeningen te verzamelen van minstens 10% van de kiezers van het district. Daarna volgt een referendum voor of tegen, dat rechtsgeldig is wanneer een kwart van de stemgerechtigde burgers van het district komt opdagen. De afzettingsprocedure is echter niet mogelijk tegen parlementsleden die op een nationale lijst verkozen zijn.
De DPP had een meerderheid in het parlement van 2016 tot 2024 maar verloor die in 2024 aan KMT en TPP. De ‘president’ probeert nu door het afzetten van KMT parlementsleden toch aan een eigen meerderheid te komen. Momenteel loopt na een oproep van de DPP fractieleider een campagne om zoveel mogelijk parlementsleden van de KMT te laten afzetten. De DPP probeerde ook om het parlement een resolutie te laten goedkeuren om de afzettingsprocedures tegen de KMT te ondersteunen.
Daarop heeft de KMT een tegencampagne gelanceerd voor de afzetting van DPP parlementsleden.
Daardoor zijn nu 35 van de 39 KMT parlementariërs voorwerp van een afzettingsprocedure en is ook tegen 14 DPP-ers een procedure gestart. De procedure kan niet gebruikt worden voor parlementariërs die op een nationale partijlijst verkozen werden. Daardoor zijn 13 KMT-ers en alle 8 TPP-ers beschermd tegen afzetting.
Gerecht in dienst van de macht
Het is op dit punt dat de regering de rechterlijke macht heeft ingeschakeld. Er is een juridisch onderzoek wegens het vermoedelijk vervalsen van handtekeningen op petities voor afzetting. Minstens een dozijn KMT-activisten worden beschuldigd. Vorige week werden 20 mensen ondervraagd en 10 van hen – waaronder drie parlementsleden van de KMT- aangehouden. Ze werden op borg vrijgelaten, maar de borgsom is hoger dan die voor enkele verdachten van spionage in regeringskringen. De volgende dag werd in een apart dossier een huiszoeking verricht in het kantoor van de KMT in Taipei waarbij de lokale voorzitter met vier stafleden aangehouden werden; de rechter beval later hun vrijlating.
Democratie op los zand?
In een reactie zegt KMT leider Chu : ‘Dit soort uitschakeling van de oppositie zonder wettelijke grondslag is een ernstige aantasting van de rechtstaat op Taiwan. Het enige antwoord van de DPP op de verkiezingsnederlaag is ontkenning, afzettingsprocedures en pogingen om de oppositie met wettelijke middelen te elimineren’
TPP voorzitter Huang noemde de acties van de DPP ‘autoritair en overtrokken’. Hij wil dringend met de KMT samen actie voeren tegen ‘interne politieke repressie en externe economische dwang’ . Hij zegt dat het gerechtelijk apparaat de ‘jachthond’ van de DPP is geworden om op politieke vijanden te jagen.
Naast het veroordelen van politieke repressie is de oppositie ook erg kritisch over de aanpak van de 32% invoerrechten die president Trump op Taiwanese producten gaat heffen.
Woordvoerster Han Ying van de DPP beschuldigt de oppositie ervan haar meerderheid in het parlement te misbruiken. Volgens haar ‘gebruiken ze valse handtekeningen, verstoren ze het verkiezingsproces en zetten ze het gerecht onder druk door betogingen’.
Ze verdedigt ook de economische aanpak (de Amerikaanse tarieven) van de regering van Lai als correct.
De burgemeester van Taipei, een KMT-lid en achterkleinzoon van Chang Kaishek, stelt voor dat de oppositie haar numerieke meerderheid in het parlement gebruikt om de regering van premier Cho te laten vallen. De ‘president’ kan dan eventueel het parlement ontbinden.
Waarnemers oordelen dat de politieke kloof (in de houding tegenover Beijing) in Taiwan breder wordt. Het gebruik van gerechtelijke acties, economische druk en politiek zonder perspectief vallen samen en zorgen voor grotere volatiliteit .
Bron: SCMP
