Op zondag was er een toegestane mars van ‘duizenden’ inwoners van Hongkong naar het consulaat van de Verenigde Staten. Velen onder hen droegen de Amerikaanse vlag mee. Hun leuzen: ‘Verzet u tegen Beijing, bevrijd Hongkong’ en ‘Kies partij voor Hongkong, strijd voor vrijheid’.
Bij het consulaat werd een brief afgegeven waarin aan Washington om bijstand wordt verzocht. De Amerikaanse politici werd gevraagd een wet over Hongkong aan te nemen.
Hong Kong Human Rights and Democracy Act 2019
Het voorstel voor die wet is al eerder aanvaard, maar niet altijd toegepast. In juni hebben vertegenwoordigers van de twee grote partijen in de VS hem weer ingediend. Hij zal binnenkort ter stemming worden gebracht. Het is de Hong Kong Human Rights and Democracy Act 2019. Als hij wordt aangenomen moet de regering van de VS elk jaar nagaan of Hongkong nog steeds zijn speciale handelsstatus verdient. De wet voorziet ook in sancties tegen Chinese ambtenaren die, volgens de Amerikanen, de mensenrechten inperken van burgers in Hongkong.
Speciale status Hongkong
Hongkong heeft een speciale handelsstatus op grond van de US-Hong Kong Policy Act. Onder andere dank zij die wet uit 1992 heeft Hongkong ’twee onvervangbare troeven: een eigen douanestatuut en een eigen munt met bijbehorend financieel centrum. Daarmee is het tegelijk Chinees en niet-Chinees en biedt het als offshore centrum onvervangbare handels-, financiële- en fiscale voordelen’. De wet van 1992 kan opgeschort worden als de Hong Kong Human Rights and Democracy Act erdoor komt. Dat is wat demonstranten op zondag dus uitdrukkelijk hebben gevraagd. Zij willen dat, als ze hun eisen niet kunnen doordrukken, de Amerikanen de buitenlandse investeringen in Hongkong en in de rest van China negatief kunnen beïnvloeden. Een demonstrant zei hierover in een straatinterview: ‘zo hebben de Amerikanen de gelegenheid om de huidige regering onder druk te zetten en onze rechten te beschermen’ (in South China Morning Post).
Amerikaanse waarschuwing
In de aanloop naar de stemming over de Amerikaanse wet deed de republikein Marco Rubio, een van de indieners van het wetsontwerp, een mededeling. Rubio zei: ‘de Chinese leiders moeten de autonomie en de rechtsstaat van Hongkong respecteren ofwel zullen ze merken dat hun toenemende agressie onvermijdelijk zal leiden tot snelle, strenge en duurzame consequenties vanwege de Verenigde Staten en de wereld’.
Standpunt regering Hongkong
De regering van de Hong Kong Special Administrative Region (HKSAR), geleid door Carrie Lam, heeft het weer opvoeren van het Amerikaanse wetsontwerp betreurd. De woordvoerder zei hierover: ‘buitenlandse wetgevers horen op geen enkele wijze tussen te komen in de zaken die alleen de HKSAR aangaan. Sinds de terugkeer naar het moederland hebben burgers van Hongkong zelf de stad bestuurd. De Basic Law (grondwet van Hongkong) heeft altijd de uitgebreide autonomie gewaarborgd en het principe van “1 land, 2 systemen” is met succes in praktijk gebracht’.
Chinese waarschuwing
In een redactioneel commentaar zegt China Daily het volgende over de kwestie: ‘sommige jongeren in Hongkong zijn zo wereldvreemd dat ze nog steeds geloven dat de Verenigde Staten de belichaming zijn van rechtvaardigheid en gerechtigheid’. De journalisten van de officiële krant denken dat ‘de demonstraties niets met rechten of democratie te maken hebben’. Zij waarschuwen: ‘elke vorm van separatisme zal verpletterd worden…De Speciale Administratieve Regio Hongkong is een onverbreekbaar deel van China en dat zal zo blijven’.
Joshua Wong rekent op Duitsland
Joshua Wong (23) is misschien het bekendste gezicht van de protestbeweging. Hij heeft een beroep op Duitsland gedaan. Naar aanleiding van het bezoek van kanselier Merkel schreef hij een open brief. Wong herinnerde Merkel eraan dat ze was opgegroeid in de DDR. Volgens hem had ze dus ‘ervaring met de terreur van een dictatoriale regering’. Volgens de leider van de separatistische groep Demosisto, ‘moet Duitsland uitkijken voor handel met China. Dat land komt het internationale recht niet na en breekt regelmatig zijn beloften’. Stefan Seibert, de woordvoerder van de Duitse kanselier, zei dat Merkel ‘niet reageert op open brieven’. Seibert benadrukte verder het belang van de dialoog.
Geen zin in dialoog
Carrie Lam heeft vorige week haar wetsontwerp over de uitlevering definitief geschrapt. De chief executive kwam ook met een plan om sociaaleconomische toestanden zoals woningnood aan te pakken. Ze wilde directe gesprekken met alle bevolkingsgroepen beginnen. Eerst echter moest het geweld stoppen. De radicale oppositie (en een deel van de gematigden) wijst die oproep tot dialoog af. Zij vragen nu openlijk buitenlandse hulp en hebben het afgelopen weekend alweer gezorgd voor drie nachten van geweld en chaos. Zij vernielden metrostations en stichtten brand bij de ingangen en aan een politiekantoor. De activisten brachten grote schade aan in de Mass Transit Railway (MTR), het openbaar vervoersnet, en legden spoorwegen enige tijd lam. Verschillende regeringsleden vroegen om een gezamenlijke actie tegen het geweld. De operator van de MTR richtte zich in een emotionele brief tot de burgers opdat ze hun openbaar vervoerssysteem zouden verzorgen en beschermen.
‘Oprechte wil tot dialoog’ UPD
Een vrij zelfverzekerde chief executive Carrie Lam heeft tijdens een persconferentie op dinsdag 10 september gezegd dat ze oprecht een dialoog wil, ook met de demonstranten. Volgens haar hebben sommige groepen laten weten dat ze daartoe bereid zijn. Lam beloofde daarover binnenkort meer informatie te geven. Met de formele intrekking van het wetsontwerp over uitlevering van misdadigers ‘mikte ze niet meteen op een directe stopzetting van het geweld’. Ze wilde vooral haar ‘eerlijke bedoeling laten zien om een dialoog te beginnen’. ‘Geweld helpt niet om de problemen in de maatschappij op te lossen’, voegde ze er echter aan toe. Lam vroeg iedereen met aandrang om duidelijk ‘nee’ te zeggen tegen het geweld. Ze vroeg aan de radicalen om niet langer de hoogwaardige infrastructuur, het vliegveld en het metronetwerk dat generaties van Hongkongers opgebouwd hadden kapot te maken. Ten slotte zei de chief executive nog eens dat elke buitenlandse inmenging onaanvaardbaar is, en dat de burgers daar ook niet om mogen vragen: immers, ‘Hongkong is een speciale administratieve regio van de Volksrepubliek China’. (VIDEO)
South China Morning Post, China Daily, Financial Times, morningstar.uk, Blogaap.nl, CGTN.com
