Een kritische documentaire over de luchtvervuiling in Beijing is via het internet in geen tijd een nationale hit geworden. Zelfs de minister van milieubescherming staat positief.
Ankervrouw Chai Jing van China Central Television was al heel bekend naar aanleiding van haar berichtgeving over de SARS- epidemie en de aardbeving in Wenchuan. Ze koos intussen voor loopbaanonderbreking om haar dochtertje op te voeden. Dat dochtertje heeft echter longproblemen en dat was voor haar de aanleiding om iets te doen rond luchtvervuiling. Met deze documentaire “Under the Dome” (Onder de koepel) waarvoor ze zelf het geld bijeenbracht treedt ze voor het eerst weer voor het voetlicht. De documentaire toont de gebruikelijke angstwekkende beelden van stervende bomen, dode rivieren en loodkleurige lucht, maar biedt daarnaast ook wetenschappelijke data, veldonderzoek in binnen- en buitenland, interviews met politici, wetenschappers en gewone mensen.
In 2014 kende Beijing 175 dagen vervuilde lucht; Tianjin met 197 en de nabije provinciehoofdstad van Hebei, Shijiazhuang met 264 vervuilde dagen deden het nog slechter. Volgens satellietbeelden ging de luchtkwaliteit de voorbije 10 jaar achteruit. Deze gegevens vult Chai aan met beelden van huilende baby’s die tegen door de vervuilde lucht veroorzaakte longontsteking vechten, en van een 50-jarige vrouw die behandeld wordt voor kanker.
60% van het gevaarlijk fijn stof PM2.5 komt van verbranding van kolen of olie, wat Chai het energieverbruik in vraag doet stellen. In de provincie Hebei doet ze onderzoek naar staalbedrijven met zwak rendement en hoge uitstoot, die overleven dankzij overheidssubsidies. Samen met een inspecteur van het ministerie van milieubescherming, ontdekt ze in Tangshan zelfs een staalbedrijf dat zonder vergunning uitstoot en niet gestraft werd. Dikwijls wordt nog de voorrang aan tewerkstelling boven leefmilieu gegeven. Chai Jing vond ook achterpoortjes in de wetgeving op de uitstoot door auto’s, waarvan er de voorbije 10 jaar 100 miljoen nieuwe in omloop kwamen. Ze ging ook een kijkje nemen hoe steden als Londen en Los Angeles de luchtvervuiling aangepakt hebben. Tot slot roept ze de bevolking op overtreders via een kliklijn aan te geven.
Discussie
Naast de kritische inhoud lokt de documentaire ook grote discussie uit over de rol van het internet. Hij werd immers verspreid via Youku (het Chinese alternatief voor Youtube) en in 36 uur wel 17 miljoen keer bekeken. Discussie erover was een topper of Sina Weibo (het Chinese alternatief voor Twitter). Velen bewonderen Chai om via internet een discussie over een belangrijk probleem te stimuleren. Critici pakken haar aan op het verhaal van haar dochtertje: het is niet bewezen dat er een verband is met de luchtvervuiling, en Chai Jing zou zelf roken. Opmerkelijk is de verklaring van de nieuwe minister van milieubescherming Chen Jining, dat hij Chai gefeliciteerd heeft met haar video. De video komt er op een strategisch moment, vlak voor de jaarlijkse bijeenkomst van de twee kamers van het nationale parlement. Verwacht wordt dat de minister daar serieus aan de tand zal gevoeld worden.
Bronnen: China Daily, People’s Daily.
Zie ook Dialogue op CNTV
Jammer dat deze oh zo belangrijke nationale discussie zo snel weer de kop wordt ingedrukt
Niet de discussie op zich lijkt me het belangrijkst. Wel de vraag of er effectieve maatregelen komen. Voor Beijing met misschien de Olympische Spelen in 2022 komt het m.i. wel in orde, maar wat met de andere vervuilde steden?
Op de site van de Wereldgezondheidsorganisatie vond ik trouwens onthutsende informatie: de meest vervuilde (in termen van PM2.5) Chinese stad is Lanzhou,nummer 38 wereldwijd. Beijing komt wereldwijd op de 78ste plaats. De meest vervuilde steden liggen in India en Pakistan, maar daar liggen regeringen en media er blijkbaar minder van wakker dan in China.