Eind 2016 zond de openbare televisie CCTV een schokkende documentaire uit over smeergeld bij dokters, op basis van 8 maanden onderzoek in 5 openbare ziekenhuizen in Shanghai en Changsa. Zo werd een arts gefilmd die, binnen de 3 minuten, 4 enveloppen cash geld kreeg van farmaceutische artsenbezoekers.
De publieke verontwaardiging was groot en de gevolgen bleven niet uit. In Shanghai schorste de gezondheidsautoriteit prompt 3 ziekenhuisartsen voor het aannemen van steekpenningen van farmaceutische artsenbezoekers. In Changsa legde de gezondheidsdienst zelfs de verkoop stil van Rosuvastatin, een cholesterolverlagend middel, dat overdreven werd voorgeschreven door dokters in ruil voor commissieloon.
Het zou gaan om een wijdverspreid probleem waarbij dokters smeergeld aannemen om hun inkomen te spekken. Farmaceutische artsenbezoekers promoten volop de verkoop van hun medicijnen. Hoe meer je voorschrijft van een merkgeneesmiddel, hoe hoger de steekpenning die je krijgt van dat bedrijf. Farmaceutische multinationals zoals GlaxoSmithKline, Pfizer en Eli Lilly kregen de voorbije jaren boetes voor deze omkooppraktijken.
Onderfinanciering
De huidige financiering van openbare ziekenhuizen werkt dit laakbaar gedrag bij dokters in de hand.
De meeste ziekenhuizen zijn staatshospitalen, maar de publieke financiering bedraagt maar 10% van de middelen die ze nodig hebben. Bovendien zijn er strenge controles op de tarieven van dokters voor raadplegingen en verzorging in het ziekenhuis. Daarom vinden ziekenhuizen het ontbrekende geld in forse winstmarges op medicatieverkoop en medische onderzoeken.
Staatshospitalen betalen dokters maar een laag basisloon, rond 77.000 yuan per jaar, zoals bleek uit een online bevraging van 30.000 artsen in 2015. Dat is driemaal meer dan het gemiddeld inkomen van een stedeling maar in de enquête waren drie op vier artsen niet tevreden met hun inkomen. Daarom zeggen sommigen: ‘Als dokters behoorlijk betaald worden, zullen de meesten stoppen met die steekpenningen.” Anderen stellen dat het probleem van het lage loon van dokters apart moet worden aangepakt en dat dit niet gelinkt is aan het probleem van die smeergeldpraktijken. Dokters die menen dat het aanvaardbaar is om steekpenningen aan te nemen omwille van hun ‘onderbetaling’ staan toch voor een ethisch dilemma.
Die bedenkelijke praktijk met ‘betalingen onder tafel’, de zogenaamde rode enveloppen’ kan bovendien de relatie tussen artsen en patiënten verder verzuren. Vorig jaar werden minstens 60 artsen gewond of gedood in 42 ernstige agressieve aanvallen op ziekenhuispersoneel. Het voorschrijven van overdreven hoeveelheden en dure medicaties kan de gezondheid van de patiënt zelfs schaden en is een vorm van diefstal van de patiënt én de ziekteverzekering.
Ook patiënten geven rode enveloppen
Dit leidt tot een andere vorm van omkoping. Sommige patiënten voelen zich nu gedwongen om artsen en chirurgen ‘rode enveloppen met cash geld tot 5.000 yuan’ te geven, enkel en alleen om een correct medicatievoorschrift te krijgen of om zich veilig te voelen wanneer ze ‘onder het mes’ gaan. In ruil beslist de hoofdchirurg dan dat de patiënt wordt opgenomen in een betere ziekenhuisafdeling en verzorging krijgt door hoger gekwalificeerde verpleging.
Iedereen weet dat artsen rekenen op smeergeld van patiënten en farmaceutische vertegenwoordigers voor het overgrote deel van hun inkomen. Volgens de Chinese wetgeving is het een misdaad om een overheidsambtenaar meer dan 5.000 yuan toe te stoppen. Maar de politie en openbare aanklagers zijn terughoudend om onderzoeken te voeren rond corruptie bij artsen. Slechts een handvol zijn tot nu toe aangehouden of in staat van beschuldiging gesteld. Te veel artsen, vooral in publieke ziekenhuizen, zouden in de cel raken waardoor heel veel patiënten zonder medische zorg zouden achterblijven.
Aanpakken van het laag loon is de kern van de zaak, volgens sommigen: als artsen van openbare ziekenhuizen dezelfde transparante en competitieve vergoedingen zouden krijgen als hun collega’s in privé-ziekenhuizen, dan zouden ze geen reden hebben om smeergeld en rode enveloppen aan te nemen. Dokters van staatsziekenhuizen zouden ook toestemming moeten krijgen om eigen privéklinieken te openen of parttime te werken in privé-hospitalen.
Zoektocht naar verbetering
Sinds vorig jaar is de Nationale Gezondheidscommissie langzaam die beperkingen aan het opheffen. Maar weinig artsen hebben tot nu toe een privépraktijk gestart omwille van de vele administratieve drempels.
De autoriteiten zouden ook de prijscontrole op consultaties in openbare ziekenhuizen moeten opheffen zodat die meer kunnen vragen voor basisdiensten in plaats van terug te vallen op verkoop van medicatie of medische onderzoeken.
In november 2016 lanceerde de Staatsraad voorstellen om openbare ziekenhuizen te verbieden de kosten van medicatie op te drijven en meer speelruimte te laten in de prijsvorming rond medische basisdiensten. Er is echter geen datum bepaald om deze hervorming op nationale schaal in te voeren.
Bron: Doctors and Red Envelopes: How Corruption has Blighted China’s Public Health System. Tijdschrift Caixin
Ik heb het van dichtbij kunnen meemaken, en het is echt een heel bizarre situatie. De patiënt krijgt een keurige rekening, alles gespecificeerd, maar 10% bovenop het rekeningbedrag verdween in de lade van het bureau van de chirurg
Eigen schuld meestal eisen patient dat ze worden geopereerd door ervaren chirug. In nl is dat niet mogelijk.
Sorry hahaha, maar da’s iets te gemakkelijk. Er was gecompliceerde ingreep nodig. Er was geen keuze. Er moest simpelweg 10% extra bijbetaald worden.
De dokter heb die 10% nodig om bodyguard in te huren. Weet je hoeveel doctoren in elkaar worden geslagen per jaar. De patiënten hebben eenmaal een ouderwetse denkwijze. Zoals wanneer iemand sterf door de toedoen van de doctor de doctor moet doodstraf krijgen. Zulke Qing dynasty denkwijze bestaat nog steeds. 10% stelt niks voor. En het rode envelop is er ook in Japan. Volgens een Japanse mangaka beschrijft hij in zijn boek zo. De Japanse family lid eis een ervaren chirurg zijn zoon opereert met wat extra rode envelop aan de chirurg. De chirurg loopt in de operatie kamer en sneed het open en loopt weer weg.Laat het harde werk aan de andere over. ”Gecompliceerde ingreep nodig” dus met andere woorden hebt een ervaren chirurg nodig en de onervaren durft het niet want ze willen niet dood.