De bisschop van Chengde, niet door het Vaticaan erkend
Slagen China en het Vaticaan erin nader tot elkaar komen na het vertrek van Paus Benedictus?
Als de huidige paus op 28 februari aftreedt, zullen China en het Vaticaan hun betrekkingen misschien kunnen verbeteren. Beijing heeft laten weten welke voorwaarden het hiervoor stelt. De katholieke ministaat moet zijn diplomatieke banden met Taiwan verbreken en erkennen dat er maar 1 China is: de Volksrepubliek. Vaticaanstad is een van de weinige staten die deze stap nog niet heeft gezet. Ook ‘moet de Pauselijke Staat ophouden zich te mengen in de binnenlandse aangelegenheden van China’, aldus de woordvoerder van het ministerie van Binnenlandse Zaken van de Volksrepubliek, die op de wekelijkse persconferentie aandacht besteedde aan het voorgenomen ontslag van Benedictus XVI. Beijing hoopt dat zijn opvolger ‘eerlijkheid en flexibiliteit’ zal tonen.
De Chinese katholieken vormen een kleine groep: schattingen lopen uiteen van 10 tot 15 miljoen. Ze zijn bovendien verdeeld in twee vijandig tegenover elkaar staande kerken: de ondergrondse roomsen en de zichtbare ‘patriotten’. Voor de buitenlandse politiek en de uitstraling van China is een goede verhouding met de katholieke geloofsgemeenschap in de wereld en met de staatkundige organisatie daarvan echter wel belangrijk. Beijing heeft in de jaren vijftig religieuze vaderlandslievende organisaties opgericht: o.a. een protestantse, een islamitische en een katholieke. Rond die laatste, de Chinese Katholieke Patriottische Vereniging (CKPV), ook wel Patriottische Vereniging van Chinese Katholieken, zijn er problemen want ze wordt niet erkend door het Vaticaan. Andere godsdiensten hebben geen eigen staat. Het Vaticaan heeft in het verleden politieke campagnes gevoerd tegen de Volksrepubliek China (in het kader van de Koude Oorlog) en is Taiwan blijven erkennen. Vooral dat laatste is er de oorzaak van dat de ‘constructieve dialoog met Peking’ waartoe Benedictus XVI naar eigen zeggen bereid was, niet echt van de grond is gekomen. De voorbije jaren was er wel een zekere toenadering, maar het belangrijkste struikelblok blijft de benoeming van bisschoppen: bisschoppen van de patriottische katholieken worden door de lokale kerk zelf gekozen en door Beijing erkend, het Vaticaan blijft het alleenrecht opeisen om de kerkleiders te benoemen. In de jaren negentig is weliswaar een beperkt aantal bisschoppen zowel door de patriottische als door de roomse kerk erkend maar Johannes Paulus II stuurde op het einde van zijn leven weer volop op confrontatie aan, onder meer met de eenzijdige benoeming van bisschoppen en met de heiligverklaring van honderden missionarissen die door opstandige Chinezen gedood waren, maar die voor China ‘collaborateurs met het kolonialisme’ waren. Verwacht wordt dat een uiteindelijke diplomatieke toenadering niet alle problemen oplost; het water tussen de twee katholieke kerken in China zelf is immers ook erg diep.
Bronnen: Xinhua, http://www.rkdocumenten.nl, Wikipedia
Bronnen: Xinhua, http://www.rkdocumenten.nl, Wikipedia
