China wordt geplaagd door een buitengewone droogte. Al maanden lang heeft het in sommige gebieden niet of nauwelijks geregend. Het regenseizoen is gewoon weggebleven in het centrum, oosten en zuiden, de provincies Hubei, Hunan, Jiangxi, Anhui, Jiangsu, Zhejiang, de stadsprovincie Shanghai en in het middengebied van de Jangtsekiang. De rivieren, ook de reusachtige Jangtsekiang (meer dan 6000 km lang), zijn enorm geslonken. De zuidelijkere provincies Yunnan, Guangdong, Sichuan en Guangxi, de autonome regio van de Zhuangminderheid, beginnen de effecten te voelen. Experts in China en wereldwijd wijzen erop dat het algemene waterpeil de afgelopen vijftig jaar nog nooit zo laag geweest. Deze situatie kan leiden tot rampzalige gevolgen.
De ellende en de gevaren die voortkomen uit het gebrek aan water worden verergerd door een vijftal factoren, waarvan sommige menselijk of beleidsmatig zijn. China beschikt door zijn geografische situatie naar verhouding over weinig water, vergeleken met ander industrielanden. Volgens gegevens van de Wereldbank heeft China per hoofd een hoeveelheid bruikbaar water die een kwart bedraagt van het gemiddelde in de wereld en het laagste is van alle landen met grote economieën. Voor de nog altijd toenemende economische activiteiten is er meer en meer water nodig. Zo vragen de sterk gegroeide en gediversifieerde landbouw en groenteteelt meer irrigatie dan ooit. Bovendien zijn er veel rivieren en meren vervuild en hebben op sommige plaatsen onzorgvuldige landwinning en bodemerosie het waterareaal beperkt. Milieuzorg stond jarenlang op het achterplan. Openbare voorzieningen zoals waterreservoirs zijn vaak verwaarloosd nadat in de landbouw het collectivisme werd ingeruild voor het systeem van verantwoordelijkheid en contracten voor de huishoudens (bekend als het household responsibility system). De bevolking in de getroffen provincies heeft weinig ervaring met droogte en een watergebrek van een dergelijke omvang is in hoge mate onvoorzien gekomen. Er is van 30 tot 80 procent minder regen gevallen dan anders. De gebieden zijn normaal gesproken waterrijk, vandaar ook de voorkeur daar voor de rijstteelt. Dat de Jangtsekiang zelf nu zo laag staat maakt een diepe psychologische indruk.
Jangtsekiang eind mei - begin mei
De ramp die nu dreigt heeft allerlei ingrijpende gevolgen en veel zal in de komende maanden afhangen van de vraag of de overheid in staat is om samen met de mensen snel en gepast in te grijpen. De oogst van rijst die moet voortkomen uit de zaaitijd in de vroege lente is al voor een groot deel mislukt. De zomeroogst, zowel van tarwe als rijst en de aquacultuur komen in gevaar. De prijs voor rijst in de groothandel is met zeven procent gestegen tegenover vorig jaar. Analisten voorspellen dat de index voor mei tot 5,5 procent zal stijgen (niet alleen ten gevolge van de droogt echter). De drinkwatervoorziening verloopt niet langer naar behoren voor miljoenen mensen, vooral in Hunan en Hubei. De scheepvaart, het goederenverkeer is op bepaalde waterwegen onmogelijk geworden of verboden. Voor het opwekken van energie moet veel meer dan men zou willen terug gebruik gemaakt worden van steenkolencentrales omdat de waterkrachtcentrales te zwak zijn of een hoeveelheid water uit hun stuwmeren ter beschikking moeten stellen om de nood te lenigen. Vooral uit het reuzenreservoir van de Drieklovendam wordt er nu geput: sinds eind vorige week worden er 10.000 kubieke meter per seconde geloosd, wat het peil een meter per dag heeft laten zakken. De afgelopen dagen zijn de lozingen nog tien tot twintig procent verhoogd volgens de Overheidsdienst voor de bescherming tegen Overstromingen en de hulpverlening bij Droogte.
De overheid heeft watertanks, pompen en generatoren laten aanrukken. Vliegtuigjes zijn ingezet om te proberen kunstmatig neerslag op te wekken, met enig succes. China heeft weliswaar de afgelopen drie jaar in een recordtempo meer dan 7000 reservoirs versterkt en zo gezorgd voor miljarden kubieke meter wateropslag extra, maar deskundigen wijzen op de behoefte aan een nog veel groter en eengemaakt modern systeem. De wateropslag is nodig om de bevolking te behoeden zowel voor waterschaarste als voor overstromingen, die naar men vreest evengoed weer onverwachts kunnen voorvallen door de extreme weersomstandigheden.
afb. FT
Bronnen: Financial Times, Global Times, en.chinagate.cn, China Daily, Xinhua,
Foto’s Xinhua en China Daily
