Tijdens de ASEM-top in de Mongoolse hoofdstad werd in de marge druk diplomatiek overleg gevoerd, niet in het minst over de Zuid-Chinese Zee. De EU publiceerde hierover eveneens een gemeenschappelijke verklaring. Premier Li Keqiang voerde niet enkel besprekingen met Mongoolse leiders, maar had ook talrijke bilaterale contacten zoals met de Nederlandse premier Rutte.
Premier Li met Mongoolse ambtsgenoot Erdenebat
Li Keqiang kwam woensdagnamiddag in de Mongoolse hoofdstad Ulan Bator aan. In augustus 2014 beslisten China en Mongolië die een grens van 4710 km delen, om hun betrekkingen tot op het niveau van een alomvattend strategisch partnerschap te brengen. Premier Li Keqiang stelde dat beide buren economisch complementair zijn en dat China zijn Zijderoute initiatief wil doen aansluiten op Mongolische ‘Steppe Road’ programma. China stuurt aan op een haalbaarheidsonderzoek over een vrijhandelsverdrag met Mongolië en wil vooruitgang maken in de verwerking van landbouwproducten, huisvesting en infrastructuur. Li suggereerde ook de financiële samenwerking op te trekken en de wederzijdse dialoog tussen de volkeren. Erdenebat antwoordde dat Mongolië zijn samenwerking met China wil verstevigen op de gebieden landbouw, veeteelt, energie, grondstoffen en infrastructuur. China is al jaren de grootste handelspartner van Mongolië en ook de grootste bron van buitenlandse investeringen.
Bilateraal
De Chinese premier ontmoette ook een reeks leiders van andere landen
. Li vertelde zijn Vietnamese ambtsgenoot dat de verschillen over de Zuid-Chinese Zee opgelost moeten worden door bilaterale gesprekken volgens de Declaration on the Conduct of Parties in the South China Sea die in 2002 ook getekend werd door de Filipijnen. Nguyen Xuan Phuc verklaarde het Chinese standpunt over de arbitrage te respecteren. Vietnam is klaar om het mechanisme van bilaterale maritieme onderhandeling voorwaarts te ontwikkelen. De Laotiaanse premier Sisoulith verklaarde het Chinese standpunt over de Zuid-Chinese zee te ondersteunen. In Li’s onderhoud met de Litouwse president Raimonds Vejonis werd vooral samenwerking tussen beide landen beklemtoond.
De Zuid-Chinese Zee was eveneens het onderwerp tijdens zijn gesprek met de Russische en de Cambodjaanse eerste ministers. Medvedev steunt de Chinese principes om de disputen op te lossen zonder internationale inmenging en Hun Sen verklaarde zich neutraal en objectief op te stellen. Zowel Hun Sen als Li willen dat de vriendelijke samenwerking binnen ASEAN wordt verder gezet.
Op vraag van de Japanse premier Abe had Li Keqiang ook een onderhoud met zijn Japanse ambtsgenoot aan wie hij voorstelde eerder te gaan samenwerken dan mekaar te bedreigen. Hij vroeg Abe nog terughoudend te zijn in de kwestie van de Zuid-Chinese Zee. De Japanse premier hoopte dat beide landen hun economische dialoog op hoog niveau zouden hervatten en de bilaterale samenwerking zouden vergemakkelijken op fiscaal en financieel vlak, maar ook qua milieu en energiebesparing.
De Nederlandse en de Chinese premier
De Nederlandse premier Rutte had ook een bilateraal contact met Li Keqiang die hoopte op een uitbreiding van wederzijdse handel & investeringen en op een verdieping van samenwerking qua landbouw, energiebesparing, milieu en verstedelijking. Ook met de Bulgaarse president Plevneliev voerde Li een gesprek over betere relaties. In zijn gesprek met kanselier Merkel drong de Chinese premier nogmaals aan om vanaf 15 december qua dumping de vergelijking met een derde land te laten vallen, zoals voorzien bij de toetreding van China tot de WTO 15 jaar geleden.
EU-verklaring
Nog over de Zuid-Chinese Zee werd bekend dat de Filipijnse president de voormalige president Ramos naar China wil sturen om te onderhandelen. De Europese Unie nam over het onderwerp een gemeenschappelijk standpunt aan dat een compromis leek tussen het VK (alsnog), Frankrijk en Duitsland die vinden dat het internationaal recht nageleefd dient te worden en staten als Hongarije en Griekenland die geen te strenge kritiek op Beijing wilden. Overigens hebben ook Kroatië en Slovenië een maritiem dispuut en zijn bevreesd voor een precedent door te veel de rol van het ‘Permanent Court of Arbitration‘ te benadrukken. De verklaring roept de betrokken partijen op om het dispuut door vreedzame middelen op te lossen en steunt de snelle afsluiting van een hernieuwde Code of Conduct.
ASEM- top
Van de wandelgangen dan naar de ASEM-top zelf. Li sprak zijn rouwbeklag uit na de aanslag te Nice die 84 personen het leven kostte. Hij noteerde dat Eurazië belangrijke knopen als terrorisme en de vluchtelingen crisis moet ontwarren. Li vroeg de Koude Oorlogsfeer te verlaten en ook de nul som-mentaliteit. De premier zei ook uit te kijken naar de voortzetting na 10 jaar van de vergadering door de ASEM ministers van Economie volgend jaar. Hij riep op tot de oprichting van een open en inclusieve megamarkt tussen Azië en Europa door het vergemakkelijken van vrijhandel en investeringen waarop het Zijderoutefonds en de AIIB inspelen. De ASEM-top werd besloten met een verklaring over de ‘connectiviteit’ die op alle terreinen van samenwerking zal worden doorgetrokken. Niettegenstaande sterke druk van landen als Frankrijk, Duitsland, het VK, Australië, Japan, Vietnam en de Filipijnen spreekt de slotverklaring niet over de Zuid-Chinese Zee. De volgende ASEM top vindt plaats in 2018 te Brussel.
Bron: China Daily, SCMP
