De massale staking bij de grote schoenfabriek Yue Yuen in Dongguan heeft goede resultaten opgeleverd voor de arbeiders, die waakzaam blijven. Over de rol van de overheid en van sociale ngo’s bij dit soort conflicten zal nog worden nagepraat. De actie zal wellicht van invloed zijn op het sociale klimaat in de streek: meer ondernemers zullen geneigd zijn om de betaling van wettelijke verplichte pensioenpremies niet langer te ontduiken.
Afgelopen vrijdag deed het bedrijf een bod dat voor een meerderheid van de werknemers min of meer aanvaardbaar was. Vanaf 1 mei zal Yue Yuen alle nodige sociale bijdragen uitkeren en alle achterstallige premies, ook die voor huursubsidie, inhalen. Het zal daar niet mee wachten tot 2015, zoals eerst was gezegd. Dat loopt in de miljoenen en er ligt nog conflictstof: de wet zegt dat het bedrijf 11% van het loon uit eigen middelen moet bijdragen en 8% van het loon van elke arbeider moet afhouden voor de kapitaalverzekering, de basis van het latere bedrijfspensioen. Yue Yuen heeft, door die 8% niet te betalen, kunstmatig ietwat hogere salarissen gegeven en zou nu willen dat ook de arbeiders een en ander uit het verleden gaan inhalen. Daar bestaat weinig animo voor: de mensen vinden dat het bedrijf hen genoeg heeft bedrogen en veel migranten hebben een groot deel van hun loon opgestuurd naar hun gezin. De arbeiders in Dongguan zijn de afgelopen dagen terug aan het werk gegaan, maar houden de zaak verder goed in de gaten. De overheid heeft verklaard dat ze het bedrijf zal verplichten zijn plicht te doen. Een officiële woordvoerder van het ministerie van Arbeid en Sociale Zekerheid keurde het wangedrag van het bedrijf af en heeft toegezegd dat het plaatselijke departement van sociale zaken erop zal moeten toezien dat Yue Yuen alles echt compenseert. Adidas, een van de topmerken waar het Taiwanese familiebedrijf schoenen levert, had gedreigd elders bestellingen te plaatsen. Dat heeft uiteraard ook een rol gespeeld.
Tegengestelde of aanvullende geluiden
foto van politieoptreden (weibo-foto, gepubliceerd door Global Times)
Over de rol van de lokale overheid, de officiële vakbond en sommige ngo’s bestaat onduidelijkheid.
Volgens de voorlichtingsdienst van Dongguan heeft een werkgroep van 80 ambtenaren, vakbondskaders, experts inzake arbeids- en strafwetgeving, advocaten en politiemensen zijn best gedaan om bij de actie te bemiddelen. De officiële krant Global Times laat echter ook de andere kant van het verhaal horen: die komt van Zhang Zhiru, de directeur van het Shenzhen Chunfeng Labor Disputes Services Center, een ngo. Zhang zegt dat er nauwelijks een vakbondsstructuur was en dat zijn ngo via de sociale media veel elementair juridisch en organisatorisch advies heeft moeten geven. Ook zou de lokale overheid in het verleden te laks zijn geweest tegenover het bedrog van Yue Yuen en de afgelopen weken te ijverig om de arbeiders weer aan het werk te krijgen. Ze zouden daarbij zelfs de hulp hebben gekregen van collega’s ambtenaren uit een stad in een andere provincie waar veel arbeiders bij Yue Yuen vandaan komen. Zhang is ook even vastgehouden door de politie en een helper van hem zou, volgens Zhang, aangeklaagd worden provocatie. Arbeiders bevestigen tegenover allerlei media, ook de officiële zoals de Global Times, dat ze veel hebben gehad aan de steun van de ngo en dat de plaatselijke overheid de neiging heeft om zich van tegenstander te vergissen. Het is mogelijk dat de toegenomen mondigheid en het tekort aan arbeidskrachten zullen zorgen voor nog meer onrust en actie in de Parelrivierdelta. Dat wordt dan een aspect van de twee ontwikkelingen: enerzijds de herstructurering naar een meer geavanceerde productie, anderzijds het streven om betere arbeidswetten en sociale zekerheid ook te verzilveren.
Bronnen: Xinhua, China Daily, Global Times, BBC, SCMP
