De jaarlijkse economische conferentie heeft op 15-16 december de prioriteiten voor 2023 besproken. Na het turbulente jaar 2022 zijn de uitdagingen enorm. De rode draad is dan ook het herstel van de economische stabiliteit om aan een redelijke groei te komen.
De conferentie streeft voor 2023 naar een algemene heropleving van de Chinese economie. De economie stabiliseren en terug aanknopen bij hoge groeicijfers wordt een topprioriteit. Dat zal naar eigen zeggen wel veel inspanningen vergen en het vertrouwen van de hele bevolking.
Dat de conferentie begint met het vertrouwen van de bevolking te vragen is niet verwonderlijk. De beoogde doelstelling (5,5% groei) is in 2022 niet gehaald. Door de Covid-19 beperkingen in China en de recessie in de ontwikkelde landen zal China dit jaar op ongeveer 3% groei blijven steken. Om terug op een normaal groeitempo te geraken zal iedereen moeten meewerken, de overheid, de burgers, de bedrijven- ook de privébedrijven en de buitenlandse handelaars en investeerders.
De besluiten van de conferentie worden zo samengevat: De fiscale politiek zal de groei gericht ondersteunen, en het monetair beleid blijft voorzichtig. De macrocontrole over de economie moet sterker worden en de politiek op verschillende domeinen moet gecoördineerd zijn voor een kwaliteitsvolle ontwikkeling. We bekijken dit rubriek per rubriek.
Fiscaliteit: Geld efficiënt gebruiken en schulden beperken
De fiscale politiek moet efficiënter worden. De verschillende instrumenten, zoals budgettaire tekorten, speciale overheidsobligaties, rentesubsidies, belastingschalen moeten beter gecombineerd worden. Doel is de hoogwaardige ontwikkeling gericht te financieren, maar tegelijk het nationale budget niet te laten ontsporen en de schulden van de lokale overheden onder controle te houden. De nadruk op het gericht ondersteunen van strategische sectoren komt in de tekst herhaaldelijk naar voor.
Stabiele munt, voldoende geld maar niet te veel
Het monetair beleid moet gericht en effectief zijn, Er zal voldoende geld om de reële economie te laten draaien in omloop gebracht worden door de banken, en die moeten dat meer dan vroeger gebruiken om kleine bedrijven, nieuwe technologieën en groene ontwikkeling met kredieten te ondersteunen.
De nationale bank zal de wisselkoers stabiel gehouden op een correct niveau.
Er komen bijkomende maatregelen om de stabiliteit van het Chinese financieel systeem te waarborgen. Dit laatste wijst erop dat de overheid zich zorgen maakt over de schuldgraad van China (overheid, particulieren en bedrijven samen) die met 300% van het bbp hoog ligt voor een ontwikkelingsland.
Industrie: oud moderniseren, nieuw ondersteunen, zwakke punten versterken
Ook de industriële politiek moet meer gefocust worden op enerzijds de modernisering van traditionele sectoren en anderzijds de ondersteuning van opkomende strategische sectoren. De uitvoering van de plannen voor het ten laatste in 2030 doen pieken van de koolstofuitstoot en voor de snelle daling nadien zullen nu al bijdragen aan nieuwe concurrentievoordelen.
Zwakke schakels in industriële leverketens dienen aangepakt. Hier wordt allicht gedacht aan de recente pogingen van de VS om China het verwerven van gesofistikeerde chips te beletten. Deze chipoorlog kan een aantal digitale leverketens ernstig verstoren.
Op wetenschappelijk en technologisch vlak worden een aantal nationale sleutelprojecten uitgevoerd. De regering neemt de leiding van projecten om een doorbraak te forceren in sleuteltechnologieën (de theorie) maar erkent tegelijk dat het de bedrijven zijn die de hoofdrol spelen in technologische vernieuwing (de praktische toepassing).
Sociaal: Meer kinderen en langer werken voor pensioen?
Op sociaal vlak zijn de prioriteiten het levensniveau van de bevolking verzekeren, banen scheppen voor jongeren, en de impact van prijsstijgingen op sommige mensen in moeilijkheden tijdig opvangen. Deze sectie is minder radicaal dan de vorige jaren, want het concept van ‘gemeenschappelijke welvaart’ , wat herverdeling van de rijkdom impliceert, komt er deze keer niet in voor. Blijkbaar wil men de rijkere Chinezen niet ongerust maken, nu men hun hulp en centen goed kan gebruiken voor de economische stabilisatie.
Er komt meer gerichte steun aan gezinnen om meer dan één kind te krijgen. Dat hangt samen met recente cijfers over lage aantallen geboorten. Nog een gevolg van de snelle vergrijzing: Men wil geleidelijk de wettelijke pensioenleeftijd optrekken. De conferentie verwacht hier duidelijk veel weerstand, want ze voegt er aan toe: ‘Wanneer de tijd er rijp voor is’.
‘Dual circulation’ blijft
In de huidige ontwikkelingsfase worden zowel de interne dynamiek als de betrouwbaarheid van de binnenlandse markt versterkt, en de kwaliteit van de buitenlandse handel verbeterd. Het lopen op twee benen , de ‘dual circulation’ van binnenlandse markt en internationale markt, is al verschillende jaren een thema. Ook nu weer worden beiden uitvoerig behandeld.
Initiatieven voor een open wereldeconomie
China blijft resoluut vasthouden aan de opening naar het buitenland. Buitenlandse handel, buitenlandse investeringen blijven cruciaal voor de ontwikkeling en voor de stabilisering van de economie na de Covid-19 storingen. We zien dit op verschillende punten.
Buitenlands kapitaal is meer dan ooit welkom. De markttoegang wordt gemakkelijker, er wordt gestreefd naar opening van de moderne dienstensector. Buitenlandse bedrijven krijgen juridisch dezelfde behandeling als binnenlandse. Dit komt onder meer de EU tegemoet wanneer die claimt dat Europese bedrijven in China gediscrimineerd worden.
China gaat zich sterk inspannen om toe te treden tot belangrijke economische verdragen zoals het Comprehensive and Progressive Agreement for Trans-Pacific Partnership (CPTPP) en het Digital Economy Partnership Agreement (DEPA).
CPTPP was oorspronkelijk door de VS ten tijde van Obama opgezet als economisch bondgenootschap tegen China. Trump torpedeerde het plan en CPTPP ging in verwaterde vorm door onder leiding van Japan. Indien het China lukt om toe te treden verandert CPTPP in feite van anti-Chinees naar pro-Chinees. Het drukt de wil van China uit om zoveel mogelijk handelsbelemmeringen uit de weg te ruimen in de Azië-Stille-Oceaan zone. Toetreding tot DEPA – een verdrag tussen Nieuw-Zeeland, Chili en Singapore, ligt in dezelfde lijn.
Binnenlandse vraag door meer consumptie optrekken
Er gaat veel aandacht naar het uitbreiden van de binnenlandse vraag. In het verleden was buitenlandse handel een belangrijke motor van groei. De recessie in de ontwikkelde wereld doet China minder vertrouwen hebben in groei door externe factoren. De nadruk ligt nu op de binnenlandse motoren van groei, namelijk investeringen en consumptie.
In vergelijking met de aanpak van de wereldcrisis in 2008-9, toen men met investeringen door de overheid de crisis bezwoer, werkt men nu meer op het verhogen van het verbruik Volgend jaar krijgt het verhogen van de binnenlandse vraag door meer consumptie bijzondere aandacht. Daarom wordt het inkomen van zowel stads- als plattelandsbewoners opgetrokken ‘via verschillende kanalen’ (dus niet alleen door rechtstreekse loonsverhogingen).
De binnenlandse markt bestaat ook uit investeringen, zowel publiek als privé. Het verder uitbouwen van een modern industrieel systeem wordt versneld. Er zal gewerkt worden op de zwakke schakels van sleuteltechnologieën voor de belangrijkste industriële leverketens. Middelen zullen geconcentreerd worden om het industrieel systeem onafhankelijk, beheersbaar, veilig en betrouwbaar te maken. Privékapitaal wordt aangemoedigd om deel te nemen aan nationale sleutelprojecten door publieke-privé samenwerking. In 2008-2009 bestreed China met succes de crisis door te investeren in basisinfrastructuur. De prioriteit is nu aan het verschuiven naar investeringen in sleuteltechnologieën.
Oude en nieuwe sectoren
Sectorwijze gesproken zal de uitbouw van een systeem van groene energie versneld worden. De internationale concurrentiekracht van traditionele sectoren zal opgedreven worden. Het onderzoek naar grensverleggende technologieën in de energiesector, de artificiële intelligentie, de biologische productie, de lage uitstoot van broeikasgassen en quantum computers wordt ook versneld, en de digitale economie sterk ontwikkeld.
Privébedrijven gelijk behandeld
De hervorming van de staatsbedrijven wordt verdiept zodat ze concurrentiëler worden. Staatsbedrijven worden opgedeeld in categorieën om er rekening mee te houden dat sommigen meer sociale taken hebben en andere meer concurrentiële economische.
Privé- en staatsbedrijven moeten wettelijk en praktisch op gelijke voet behandeld worden. De eigendomsrechten van privé-ondernemers worden wettelijk beschermd.
De voorbije jaren is China streng opgetreden tegen grote privébedrijven, vooral internetbedrijven die beschuldigd werden van monopolievorming. Maar in 2023 wordt het alle hens aan dek om de economie terug op snelheid te krijgen. 80% van de tewerkstelling buiten de overheid is in privé-bedrijven, en de werkloosheid, vooral bij jongeren, is het voorbije jaar gestegen. Privébedrijven spelen een rol in technologische innovatie. De regering benadrukt meer expliciet dan ooit dat privébedrijven een belangrijke rol gaan spelen in het herstel van de stabiliteit.
Vorige jaren werd er vermeld dat er zou opgetreden worden tegen mistoestanden door privébedrijven, deze keer ontbreekt die vermelding.
Vastgoedsector doen opveren en tegelijk saneren
Het is noodzakelijk dat grote economische en financiële risico’s tijdig erkend en ontmijnd worden. Hier wordt verwezen naar de vastgoedmarkt: appartementen die op voorhand betaald werden moeten zo snel mogelijk gebouwd worden. Grote bouwpromotoren van voldoende kwaliteit moeten uit de financiële risicozone gehaald worden. Er moet voldoende krediet in de sector gepompt worden om correct te kunnen werken. Tegelijk moet de verhouding schuld/vermogen van de hele sector naar beneden.
De vraag naar betaalbare woningen en de vraag naar betere woonomstandigheden moet vervuld worden. Er moet onderzocht worden hoe er een substantiële huurmarkt kan komen. Huizen zijn om in te wonen, daarom moet de vastgoedsector op zoek naar nieuwe ontwikkelingsmodellen.
De vastgoedindustrie zit al een tweetal jaren in de problemen. Spaarders kopen woningen als beleggingsproduct en jagen de prijzen omhoog. Bouwpromotoren incasseren de voorschotten op nog niet gebouwde woningen en kopen daarmee te dure bouwgronden op. Wanneer de verkoop sputtert geraken ze echter in liquiditeitsproblemen. De verkochte woningen raken niet meer gebouwd.
Covid-19: Van preventie naar bestrijden van gevolgen
Voor covid-19 verlegt de klemtoon van preventie zich naar opvangen van de gevolgen. De gewone medische zorg moet zo normaal mogelijk kunnen verder werken terwijl de covid-19 zorgverlening moet gegarandeerd zijn. . De preventie en controle moet voortaan gericht zijn op het beschermen van senioren of andere risicopatiënten.
In verband met Covid-19 wordt beloofd dat meer rekening zal gehouden worden met de belangen van de economie en de sociale aspecten, alhoewel mensenlevens het belangrijkst blijven.
Besluit
Coördinatie moet beter tussen kwantiteit en kwaliteit van de economische groei, tussen structurele hervormingen van het aanbod (de productie) en expansie van de binnenlandse vraag (consumptie, investeringen), en in het algemeen tussen het economisch beleid en het beleid op andere domeinen. Het is dus duidelijk dat om uit de turbulente coronaperiode te geraken de sturende rol van de overheid in de economie zal versterkt en verbeterd worden.
Bronnen: Xinhua, Pekingnology
