China’s DeepSeek schokte de wereld door onverwachte innovatie te presenteren tegen lagere kosten dan ChatGPT. Chinese treinen laten de onze letterlijk ver achter zich. Deze ontwrichtende trend is echter niet beperkt tot Big Tech. Hij vindt, veel stiller, ook plaats in de farmaceutische sector. In september schudde Akeso op zijn beurt de biotechnologiesector wakker met haar nieuwe medicijn tegen longkanker.
Ivonescimab; foto Akeso (disclaimer)
Het medicijn
Ivonescimab, het nieuwe medicijn, werd ontwikkeld via een proef uitgevoerd in China om Keytruda te evenaren, het blockbuster-medicijn dat Merck ontwikkelde. Het middel bracht meer dan 130 miljard USD op aan verkopen voor de Amerikaanse reus, die de kankerbehandeling lang heeft gedomineerd.
Bij patiënten die men behandelde met het nieuwe medicijn van Akeso duurde het gemiddeld 11,1 maanden voordat hun tumoren weer begonnen te groeien, vergeleken met 5,8 maanden voor Keytruda. Dit bleek uit klinische data die werden vrijgegeven op de World Conference on Lung Cancer, een medisch topforum.
Begin september verdubbelden in de loop van enkele dagen de aandelen van het in Californië gevestigde Summit Therapeutics, de Amerikaanse partner van Akeso, tot een recordhoogte. Dit bedrijf had het recht verworven het nieuwe medicijn in Noord-Amerika en Europa op de markt te brengen.
Destijds, hoewel experts zeiden dat het een keerpunt was voor Chinese farmaceutische bedrijven, merkte men het buiten de industrie weinig op. ‘Ik geloof dat de Chinese biotechindustrie wereldwijd een belangrijke rol zal spelen. En we zullen meer en meer deelnemen’, zei Michelle Xia, de CEO van Akeso, vorige maand in een interview met BiotechTV.
De opkomst van Chinese biotech
Tot de jaren tachtig, toen China zijn economie opende, waren de meeste farmaceutische bedrijven in handen van de staat. Het grootste deel van de afgelopen 40 jaar repliceerden Chinese biotechbedrijven voornamelijk bestaande geneesmiddelen, bekend als ‘me-too’-medicijnen.
Maar in de afgelopen 10 jaar begonnen ze te innoveren met meer geavanceerde medicijnen, die rechtstreeks kunnen concurreren met hun westerse tegenhangers. Bovendien hebben ze miljarden dollars aan licentieovereenkomsten getekend met westerse partners om hun producten in de rest van de wereld te vermarkten.
AstraZeneca tekende vorig jaar een deal van 1,92 miljard USD met de Chinese CSPC Pharmaceutical Group om cardiovasculaire medicatie te ontwikkelen. Merck heeft een overeenkomst van 2 miljard USD met het Chinese Hansoh Pharmaceutical over een experimentele pil voor gewichtsverlies.
Volgens een onderzoek dat HSBC Qianhai Securities eerder deze maand publiceerde, wordt China een innovatiehub voor de hele industrie genoemd, dankzij het aantal licentiedeals, dat is gestegen van slechts 46 in 2017 tot meer dan 200 vorig jaar. Het totale bedrag hiervan was slechts 4 miljard USD in 2017, maar nam vorig jaar toe tot 57 miljard USD.
Cui Cui, managing director van healthcare research voor Jefferies, zei dat de onderzoekscapaciteiten en ontwikkelingsefficiëntie van Chinese biotechbedrijven een inhaalslag realiseren, dankzij factoren zoals sterke overheidssteun, buitenlandse investeringen en een schat aan binnenlands talent.
Recentelijk berichtten de media ook nog over baanbrekende nieuwe Chinese medicijnen tegen bijvoorbeeld parkinson, alzheimer, enz.
Repatrianten
Er is nog een aspect dat ongetwijfeld een grote rol in het succes van de Chinese biofarma gespeeld heeft, maar dat niet in het bovenstaande verhaal, afkomstig van CNN, vermeld wordt. Het Amerikaanse National Institutes of Health (NIH), een overkoepelende organisatie die onderzoek naar nieuwe medicijnen en geneesmethoden stimuleert, voert sinds 2019 een fervente hetze tegen het grote contingent onderzoekers van Chinese afkomst binnen haar organisatie. Het betreft o.a. Chinezen die naast hun dienstverband aan Amerikaanse universiteiten en onderzoekslaboratoria geregeld gastcolleges in China geven, of op andere manieren contact met Chinese vakgenoten houden. Velen werden ervan beschuldigd dat zij onderzoeksresultaten met Chinese collega’s gedeeld hebben en daarmee hun geheimhoudingsplicht geschonden zouden hebben. Anderen verwijt men dat zij geld voor hun activiteiten in China ontvangen zonder dat aan hun Amerikaanse werkgever te melden.
Een groot aantal Chinese medewerkers is daardoor op non-actief gesteld of ontslagen. Sommigen zijn zelfs aangeklaagd. Een extra schrijnend geval betrof een echtpaar, werkzaam in de biomedische sector. Elk van hen had een lange lijst van publicaties in toptijdschriften en waren al tot VS-burgers genaturaliseerd.
Dit leidde tot enorme verontwaardiging, gelukkig ook gedeeld door ettelijke Amerikaanse collega’s. Veel van hen wezen erop dat zij hun onderzoek voor de gehele mensheid deden en niet alleen om hun werkgever rijk te maken door de verkoop van patentrechten. Deze opvatting is in overeenstemming met het communautaire karakter van de Chinese cultuur, waarin het belang van de groep (de mensheid) voorrang heeft op het belang van het individu (de organisatie waarbinnen een nieuw geneesmiddel ontwikkeld wordt). Datzelfde cultuuraspect zorgt er ook voor dat Chinese academici, waar ter wereld ze ook werken, altijd contact blijven houden met hun studiegenoten en hun onderzoeksthema’s met elkaar delen. Op deze culturele dimensie staan Chinezen en Amerikanen op verschillende uiteinden. Verzoening ervan is lastig, maar niet onmogelijk, op voorwaarde dat je als directeur van een onderzoekslab of decaan van een faculteit voldoende cultureel inzicht verworven hebt.
Dat laatste gebeurt in de VS nog nauwelijks en veel van de beschuldigde Chinese onderzoekers zijn naar hun vaderland teruggekeerd. Daar werden zij uiteraard met open armen ontvangen. Universiteiten en onderzoeksinstituten dingen naar hun aanwerving door gunstige arbeidsvoorwaarden, zoals beschikbaarheid van laboratoria, financiering, personeel e.d., te beloven. Zelfs het genaturaliseerde echtpaar keerde terug en vond meteen werk bij de Jinan Universiteit in Guangzhou.
Dit specifieke medicijn werd niet door een gerepatrieerde biomedicus ontwikkeld. Maar het feit dat de laatste tijd geregeld nieuwe biologische medicijnen uit China in het nieuws komen, voor ziektes variërend van alzheimer tot diverse vormen van kanker, is wel degelijk het resultaat van deze massale terugkeer van toponderzoekers.
Ironie
Ironisch is dan wel weer dat de Amerikaanse FDA (Food & Drug Administration) vaak opvallend snel is met de goedkeuring van deze medicijnen voor gebruik in de VS. Artsen willen genezen en zijn minder geïnteresseerd in politiek. Zodra ze over een nieuw medicijn te horen krijgen, willen zij het zo snel mogelijk leren kennen en kunnen voorschrijven.
Bronnen: CNN, New York Times, China Daily en eigen onderzoek van de auteur.
