Kari McKern (OPINIE)*
De mensheid bevindt zich op een kruispunt waar de toekomst niet wordt bepaald door verovering, maar door samenwerking en synthese. De wereld die voor ons ligt, is geen arena van onverzoenlijke tegenstellingen tussen beschavingen in voortdurend conflict, maar een complex ecosysteem van adaptieve menselijke systemen, elk met zijn eigen sterke punten en kwetsbaarheden.
Dit artikel, geschreven door Kari McKern, werd oorspronkelijk in het Engels gepubliceerd op 19 januari 2025 in het Australische online public-policytijdschrift Pearls and Irritations. Het origineel werd dan gepost op China21 Journal, een substack van Gordon Dumoulin. Gordon plaatste zijn vertaling op China21 Beschouwing, de Nederlandse versie van zijn substack en vond het goed dat wij de tekst overnamen.
Het doel van samenwerking tussen beschavingen is niet slechts overleving, maar ontplooiing—een wereldwijde renaissance waarin diversiteit een bron van kracht wordt.
In een wereld van toenemende onderlinge afhankelijkheid moeten de westerse elites afstappen van zero-sum denken. Het is niet nodig om Rusland en China te verslaan; in plaats daarvan zouden ze moeten leren van de manieren waarop deze systemen zich hebben aangepast, geïnnoveerd, en geëvolueerd zijn onder de lange schaduw van westerse dominantie. De opkomst van een multipolaire wereld is niet alleen onvermijdelijk, maar ook buitengewoon wenselijk. Ze biedt de kans om de mondiale orde opnieuw vorm te geven als een dynamisch landschap van samenwerking in plaats van uitbuiting.
Beschavingen zijn geen statische entiteiten of monumenten die in steen zijn gebeiteld. Het zijn levende systemen die groeien door verkenning, aanpassing en uitwisseling. Net als organismen in een ecosysteem gedijen ze niet door overheersing, maar door een kwetsbaar evenwicht tussen veerkracht, samenhang en aanpassingsvermogen.
Westerse naties hebben zich lange tijd onderscheiden door hun innovatie, individuele vrijheid en technologische creativiteit – hoogtepunten in het evolutionaire landschap. Toch hebben deze zelfde sterke punten vaak hun vermogen ondermijnd om samenhang te behouden in het licht van voortdurende verandering. Oosterse beschavingen, met name China, vormen hier een tegenwicht. Hun kracht ligt in langetermijnplanning, institutioneel geheugen en systemische samenhang – eigenschappen die een diepe evolutionaire veerkracht vertegenwoordigen.
De wisselwerking tussen deze krachten doet denken aan Yin en Yang, complementair maar onderling afhankelijk, waarbij elk het andere nodig heeft om zijn potentieel te vervullen. De synthese van deze twee paradigma’s houdt de belofte in van een collectieve evolutie van de mensheid.
De opkomst van China in de 21e eeuw is meer dan alleen een verhaal van economische groei; het markeert een renaissance van beschaving. Het bestuur van het land, een samensmelting van eeuwenoude tradities en westerse wetenschappelijke rationaliteit, toont een opmerkelijke systemische veerkracht en aanpassingsvermogen. In China werken wetenschappelijke expertise en bestuur niet in geïsoleerde silo’s, maar zijn ze naadloos met elkaar verweven. Beleid wordt data-gestuurd en anticiperend vormgegeven, waarbij langetermijnstrategieën worden gecombineerd met de wendbaarheid die nodig is om acute uitdagingen het hoofd te bieden.
Deze integratie wordt onderstreept door China’s wereldwijde leiderschap op het gebied van duurzame energie en zijn snelle technologische vooruitgang in elektrische voertuigen—prestaties die niet alleen economisch transformerend zijn, maar ook een diepgaande impact hebben op de beschaving als geheel.
Culturele eenheid versterkt dit model verder. Het gedeelde linguïstische en culturele kader dat door de geschiedenis heen is ontstaan, heeft zijn onschatbare waarde bewezen, vooral in tijden van crisis. Deze samenhang stelde China in staat om snel en op grote schaal te reageren op noodsituaties, zoals de COVID-19-pandemie. Waar fragmentatie tot verlamming had kunnen leiden, zorgde eenheid voor mobilisatie. Het vermogen om te schakelen zonder de overkoepelende doelen uit het oog te verliezen en om dynamisch te reageren op stress, terwijl een langetermijnvisie behouden blijft, ondersteunt de veerkracht van het Chinese bestuur. Dit doelgerichte en weloverwogen aanpassingsvermogen wordt vaak geprezen door CEO’s in hun keynote-toespraken.
Daarentegen bevindt het Westen zich in een crisis van fragmentatie. De sterke punten – innovatie, individualisme en democratisch dynamisme – hebben paradoxaal genoeg de kwetsbaarheden vergroot. De kloof tussen wetenschappelijke kennis en uitvoerend bestuur heeft geleid tot systemische incoherentie. Universiteiten en denktanks produceren baanbrekend onderzoek, maar deze kennis vertaalt zich vaak niet in gecoördineerd beleid. Het resultaat is een versplintering van doelstellingen die niet adequaat is voor de existentiële uitdagingen van de 21e eeuw. Verkiezingscycli en ‘natuurlijke’ eigenschappen en gevolgen van marktwerking verergeren deze zwakte door kortetermijndenken te stimuleren ten koste van langetermijnstrategieën. De oscillatie tussen actie en inactiviteit—vooruitgang en regressie—versterkt de systemische druk.
Misschien wel het meest schadelijke aspect is het cognitieve exceptionalisme van het Westen, de diepgewortelde overtuiging in de universaliteit van zijn bestuursmodel en de vermeende intrinsieke superioriteit ervan. Deze hoogmoed maakt het blind voor de sterke punten van alternatieve systemen en voedt onnodige vijandigheid tegenover naties zoals China en Rusland. Als het Westen wil gedijen in een multipolaire wereld, is een benadering met bescheidenheid essentieel, gekoppeld aan de erkenning dat leren van andere systemen geen teken van zwakte is, maar een daad van evolutie.
De opkomst van digitale technologieën—zoals kunstmatige intelligentie, blockchain en wereldwijde netwerken—biedt een diepgaande mogelijkheid voor beschavingen om bestaande beperkingen te overstijgen. Deze tools zijn niet slechts innovaties, ze vormen nieuwe lagen binnen het mondiale aanpassingskader, waarmee efficiëntere coördinatie, real-time reacties en gedecentraliseerd bestuur mogelijk worden. Digitale platforms kunnen crisisbeheersing transformeren en een gedeeld gevoel van doelgerichtheid bevorderen, zelfs in een competitieve omgeving. Blockchain en AI versterken lokale actoren terwijl de mondiale samenhang behouden blijft, waardoor inefficiënties worden verminderd en het aanpassingsvermogen wordt vergroot. Het meest significante is dat deze technologieën de creatie van hybride systemen mogelijk maken—beschavingen die de dynamiek van het Westen combineren met de langetermijnvisie van het Oosten. Deze opkomende modellen bieden ongekende oplossingen om de grootste uitdagingen van de mensheid het hoofd te bieden.
De opkomst van een multipolaire wereld is geen bedreiging, maar een keuzemogelijkheid—een kans om de wereldwijde beschaving opnieuw vorm te geven als een ecosysteem van samenwerkende systemen, die allemaal bijdragen aan de veerkracht van het geheel. Wederzijds leren is essentieel. Het Westen moet een vijandige mentaliteit achter zich laten en de waarde erkennen van China’s systemische samenhang en Rusland’s veerkracht onder externe druk. Op dezelfde manier kunnen Oosterse machten inspiratie blijven putten uit het technologische vernuft en de burgerlijke vrijheden van het Westen. Door gedeelde uitdagingen aan te pakken via samenwerking in plaats van conflict, kan de mensheid systemische stress beheersen en de stabiliteit van het mondiale systeem waarborgen.
De toekomst ligt in hybride bestuursmodellen, een synthese van de beste elementen uit diverse systemen. Onze benadering moet innovatie in balans brengen met samenhang, veerkracht met aanpassingsvermogen, en individuele autonomie met collectieve verantwoordelijkheid.
Het doel is niet slechts overleving, maar ontplooiing—een wereldwijde renaissance waarin diversiteit een bron van kracht wordt.
De neergang van de westerse hegemonie en de opkomst van China betekenen geen desintegratie, maar evolutie. Dit is niet het einde van een tijdperk, maar de dageraad van een nieuw—een verschuiving van dominantie naar co-existentie. Het Yin en Yang van Oost en West, traditie en innovatie, veerkracht en dynamiek, bieden een blauwdruk voor de volgende fase van menselijke ontwikkeling.
Door complexiteit te aanvaarden met bescheidenheid en een oprechte bereidheid om van elkaar te leren, kunnen we niet alleen een pad naar rechtvaardigheid uitstippelen, maar ook naar een wereld die in staat is de existentiële uitdagingen van onze tijd het hoofd te bieden. Het moment voor een gedeelde toekomst is aangebroken.
* Kari McKern, woonachtig in Sydney, is een gepensioneerd ambtenaar, bibliothecaris en IT-specialist. Haar levenslange interesse in Aziatische aangelegenheden brengt haar vaak naar de regio. Ze schrijft op persoonlijke titel. (foto Pearls and Irritations disclaimer)
Disclaimer webfoto’s bij bovenstaand stuk: zie China21 Beschouwing
