De Turkse premier Erdogan bezoekt enkele dagen China. Eerst brengt hij een bezoek aan de Oeigoer Autonome regio Xinjiang waar Turkije een nijverheidszone opzet. Daarna gaat het richting Peking waar economische akkoorden zullen worden afgesloten, maar ook Syrië hoog op zijn agenda staat. Op 11 april rondt Erdogan zijn bezoek af in Shanghai waar hij bedrijven zal proberen warm te maken om in Turkije te investeren.
De Chinese vice-president Xi Jinping bezocht Istanbul in februari, maar het is 27 jaar geleden dat nog een Turkse premier China bezocht. Erdogans bezoek begint in Xinjiang, de regio waar Turkije zich verbonden mee voelt gezien de Oeigoeren moslims zijn met Turkse verwantschap. 300 zakenlui en een legertje journalisten begeleiden hem. Hij bezocht de bazaar, de Yang Hang-moskee (één van de 400 in de stad) en voerde gesprekken met de gouverneur over de uitbouw van de Turkse nijverheidszone in de regio. Volgens de Turkse pers huldigde Erdogan in zijn gesprekken de lijn van “ Ontwikkel mee met China en integreer, maar behoud uw cultuur”. De premier bezocht in Urumqi ook een windmolenfirma die hij uitnodigde om in Turkije te investeren.
Daarna vloog het gezelschap richting Peking, waar gesprekken gepland zijn met alle topleiders. Premier Wen drong aan op samenwerkingsplannen op middellange- en lange termijn zowel qua handel, infrastructuur als bruggen en spoorwegen en ook inzake technologie bv kernenergie, ruimtevaart en elektronica. Naar verluidt wil Erdogan China aansporen tot een meer harde houding ten aanzien van Syrië. China vindt dat beide groeilanden meer te zeggen moeten hebben in het IMF. Drie belangrijke economische overeenkomsten zouden worden ondertekend. Een eerste gaat over het vreedzaam gebruik van kernenergie en het tweede betreft een overeenkomst tussen de Turkse Electricity Generation Corporation en de Chinese tegenhanger. Eenmaal beide getekend zullen nucleaire onderhandelingen opstarten over de Chinese participatie in Turkse kerncentrales. In het voordeel van de Chinezen pleit dat ze geen staatswaarborg vragen en de bouw zelf kunnen financieren. Mogelijks volgen nadien kleinere akkoorden over export van Turkse voeding naar China, visa vrij verkeer voor zakenlieden van grote bedrijven…In Peking zal zijn gevolg ook een Turks-Chinees businessforum meemaken met vice-premier Wang Qishan. Erdogans derde stop betreft Shanghai. Hij wil er investeringen aantrekken voor zijn land. Hij bezoekt er ook een moskee en zijn laatste plaats is de Shanghai International Studies University, waar hij onder meer de Turkse afdeling zal openen.
Stippen we aan dat China na Rusland en Duitsland Turkijes derde grootste handelspartner is met een volume van 18 miljard € die beiden tegen 2015 willen opgetrokken zien tot tot 50 miljard. Turkije zit wel met een deficiet en wil meer toegang voor Turkse zaken in China. Naar verluidt ambieert Turkije ook dramatisch meer Chinese toeristen aan te trekken.
Verdachte terroristen
Peking heeft donderdag een lijst van 6 van terrorisme verdachten publiek gemaakt. Het betreft allen Oeigoeren die een terreuropleiding kregen in een buurland (Pakistan bedoeld). Volgens het ministerie werd stichter en commandant van het East Turkestan Islamic Movement (ETIM) Nuermaimaiti Maimaitimin in 1999 tot 10 jaar veroordeeld in het buitenland, maar hij kon ontsnappen en zond zijn kameraad Memtieli Tiliwaldi in 2007 terug naar Xinjiang . Deze was het brein achter de terreuraanval in China juli vorig jaar in Kashgar. Voorts worden nog de namen genoemd van de propagandist van de groep en van twee medewerkers. Het ministerie zegt op zijn website waar de foto’s en bio’s van de 6 gepubliceerd staan, te hopen op medewerking van de buurlanden bij het vatten van de 6 verdachten. Xinhua beweert dat de East Turkestan Islamic Movement het grootste veiligheidsgevaar is voor China. Deze beweging is internationaal erkend als terroristisch en ijvert voor afscheiding van China.
Bronnen: Hürriyet Daily News ; http://english.sabah.com.tr;
SCMP; China Daily; FT; Deutsche Welle
Fotoreeks bezoek Urumqi ;
Zie ook Dialogue (27 min)