Op de Chinese dag van Erfgoed in Cultuur en Natuur, tweede zaterdag van juni, wijzen officiële media op de cultuurpolitiek van de regering. Drie elementen zijn daarin belangrijk: erfgoed, de band tussen cultuur en natuur en de verhouding met andere culturen.
Xi Jinping zelf is een groot voorstander van de bescherming en herleving van de traditionele Chinese cultuur en haar erfgoed. Een groot aantal voorbeelden in een artikel van het persbureau Xinhua illustreert dat. China moet zorgen voor de wortels van zijn cultuur en zijn tradities ‘om de ziel van de natie te behoeden’. In maart van dit jaar gebruikte Xi die term in een toespraak voor schrijver, kunstenaars en academici.
Water en steen
In 2017 werd er opdracht gegeven voor de aanleg van een ‘cultuurgebied’ langs het Grote Kanaal, ‘de vloeibare cultuur van China’. Het Grote Kanaal is een waterweg waarvan de oudste gedeelten dateren van 500 jaar voor onze tijdrekening. Het is bijna 1800 km lang, verbindt het noorden en zuiden van China en is over meer dan 600 km nog steeds bevaarbaar. Het staat op de Werelderfgoedlijst van UNESCO. Voor steden als Zhengding, Xi’an, Beijing en voor het platteland rond Dali Bai (Yunnan) heeft Xi een actief beleid geadviseerd om historische gebouwen en pagodes in hun oude luister te herstellen. Ook andere cultuurvormen, zoals de Kantonese Opera kregen zijn aandacht.
Beleid
In juli 2018, nam het Centraal Comité de vrijwaring en het gebruik van erfgoed als belangrijk aandachtspunt op in een beleidstekst over de voortgezette algemene hervormingen in China. De Nationale Erfgoeddienst van China is daar uiteraard blij mee. Dit heeft de nodige steun en inspiratie gegeven aan archeologen die aan het werk zijn in de nieuwe economische en residentiële zone van Xiongan. Waar ze tussen de bouwactiviteiten door op 50 sites, verspreid over 100 km², opgravingen uitvoeren.
Cultuur en natuur
Het valt op dat natuur en cultuur onverbrekelijk met elkaar verbonden zijn. Zo wordt er in het Xinhua-artikel ook verwezen naar de Sanjiangyuan (de bron van de drie rivieren) in Qinghai, een gebied dat een bijzondere natuurbescherming geniet. Bij zijn bezoek aan Gusheng, in de prefectuur van Dali Bai vroeg Xi Jinping om het bewaren van de ‘lokale sfeer en stijl, met zijn landschap, groene bergen, helder water’ en nam het zelfs op voor het ‘binnenlaten van de nostalgie’. Een paar dagen geleden, in Sint Petersburg, waren ‘een mooi land, met een harmonieus samenleven tussen mensen en de natuur en de zoektocht naar duurzame ontwikkeling’ grote thema’s in Xi’s belangrijke toespraak voor het Internationaal Economisch Forum . Ook de naam van de erfgoeddag ‘Erfgoed in Cultuur en Natuur’ wijst in die richting.
Internationale weerklank
Buitenlandse regeringen en instellingen nemen de Chinese inspanningen om de natuur te beschermen, water en lucht te zuiveren serieus. Joyce Msuya van het Milieuprogramma van de Verenigde Naties heeft afgelopen weekend nog Beijing hiervoor geprezen, hoewel ze ook wees op de lange weg die er verder moet worden afgelegd. Msuya zei ‘China laat zien dat het probleem van de luchtvervuiling kan worden aangepakt als iedereen meedoet’. Ze gaf als aanbeveling mee om milieu en duurzaamheid meer aandacht te geven bij het Belt and Road Initiative.
Samen met respect voor elkaar
Juist dat ‘iedereen laten meedoen’ heeft voor China een specifieke inhoud. Chinese leiders dringen telkens weer aan op gezamenlijke inspanningen, een bundeling van kennis en inzichten. De boodschap wordt in het Westen meestal genegeerd of weggelachen en bijna nooit correct begrepen. China bedoelt dat ‘een gedeelde toekomst voor de mensheid’ mogelijk is als er wederzijds respect is.
Respect van twee kanten is nodig voor ontwikkelingsmodellen, politieke stelsels, en de milieubescherming die elk land zelf moet uitwerken, aangepast aan zijn concrete omstandigheden. Dat is de boodschap die in de cultuur- en erfgoedpolitiek verpakt zit: China wil ook zijn culturele wortels, de ziel van de natie, laten herleven, om ze dan de wereld aan te bieden als inspiratie en als keuzemenu.
Bronnen: Xinhua, China Daily, People’s Daily, english.scio.gov.cn (website van de regering), South China Morning Post.
