De Europese Unie hoopt dat China zal helpen om de noodlijdende landen uit de schulden te halen. China heeft aan EFSF-baas Regling een concreet voorstel gevraagd en is vooral bezorgd over garanties in geval het fout loopt. China wil wel helpen, maar Europa hoeft niet op China te rekenen voor “redding”.
Klaus Regling met de bedelstaf naar Beijing
De Europese Unie voorziet om naast het Europese stabilisatiefonds (EFSF) dat landen met schuldproblemen moet helpen aan vers geld te geraken ook SPV (Special Purpose Vehicles) op te richten, speciale ondersteuningsfondsen waarin ook landen buiten de EU zouden kunnen deelnemen ; men viseert vooral de BRIC-landen en in het bijzonder China. Met 440 miljard euros is het EFSF immers te weinig gespijsd vergeleken met de omvang van de schuldencrisis, en Duitsland wilde er niet meer in stoppen. Donderdag had president Sarkozy al een telefonisch gesprek met president Hu Jintao, en vrijdag maakt Klaus Regling , de directeur van het EFSF zijn opwachting.
Of China in de SPV zal willen stappen is nog onduidelijk. Tot noch toe engageerde het zich vooral voor specifieke landen (zoals Griekenland, waarmee het goede relaties heeft) en interesseerde het zich aan specifieke activa in Europa (zoals de haven van Piraeus) .Minister van Financiën Reynders heeft al gewaarschuwd :’De Chinezen gaan dat niet gratis doen’. China zou aan het noodlijdende Europa toegevingen op het gebied van investeringen en handel kunnen vragen. Een andere piste is dat de BRICS, die buiten China nog weinig belangstelling toonden om de EU-landen rechtstreeks te steunen, een bijdrage zouden leveren via het IMF, in ruil voor meer zeggingskracht binnen die organisatie ; bovendien legt het IMF strenge maatregelen op vooraleer het een land in problemen ter hulp komt.
Met Europa in de bedelrol wordt dus in alle hoeken gespeculeerd over de Chinese reactie. De Chinese president Hu Jintao verklaarde tegenover Sarkozy dat hij hoopt dat de beslissingen van de voorbije Eurotop zullen helpen om stabiliteit te brengen. Het euroblok is China’s grootste exportklant, en de beginnende recessie in Europa laat zich reeds in China voelen. Hu verklaarde ook dat China op de volgende G20 top zou helpen een klaar signaal tot steun aan de euro te geven. Dat wijst dus eerder in de richting van steun via het IMF dan bilaterale Chinees-Europese steun. De Volkskrant merkte op dat het nieuwe noodplan van de EU nog steeds niet de fundamentele institutionele problemen van de Unie aanpakt: een eenheidsmunt combineren met een aparte fiskale politiek per land kan niet duurzaam werken. Impliciet betekent dit dat China zich niet te ver rechtstreeks wil engageren in deze gammele constructie.
Klaus Regling verklaarde vrijdag op een persconferentie dat hij slechts polshoogte kwam nemen in Beijing. China heeft nu rond de 3200 miljard dollar reserves aan buitenlandse deviezen en een kwart daarvan zou in euro zitten. Volgens sommige bronnen zou Regling een geheim akkoord op zak hebben waarbij de EU het marktkarakter van de Chinese economie wil erkennen. Hoe dan ook vice-minister van Financien Zhu heeft meer concrete uitleg en technische modaliteiten gevraagd over de Europese praktische voorstellen. Naar verluidt zouden deze eind november klaar zijn, maar wel niet (openlijk) op de agenda staan van de G20-top in Cannes. China zoekt vooral garanties voor het geval het zou mislopen met de investeringen. Tijdens een toespraak aan de universiteit van Peking opperde Regling enerzijds dat zijn fonds ook kan bonds uitschrijven in de Chinese munt en anderzijds dat een denkpiste is dat het EFSF 20 % van de investeringen in de SPV’s zou garanderen in geval van verlies en de investeerder de rest. Na China vertrok Regling naar Japan waar hij zal polsen naar de Japanse mening over deelname. Azie financierde alsnog 40 % van het EFSF. Het blad uit Hong Kong Wen Wei Po waarschuwt in een editoriaal China niet in toxische Europese activa te investeren, maar in goed draaiende ondernemingen. Het Xinhua-persbureau zegt zondag in een kommentaar dat Europa niet mag verwachten dat China Europa zou redden, maar het mag wel rekenenen op de hulp van een vriend.
