De Europese Kamer van Koophandel in China brengt kritiek op het programma dat China technologisch moet moderniseren tegen 2025. Het zou schadelijk zijn voor Europese bedrijven in en buiten China.
Made in China 2025 is een programma dat in 2015 startte om het technologisch niveau van de Chinese economie te verhogen. Die overgang van arbeidsintensieve laagtechnologische producten naar gesofistikeerde productie is levensnoodzakelijk voor China. Alleen op die manier kan het de lonen verder laten stijgen zonder zijn concurrentiekracht te verliezen.
China trekt bijna 300 miljard dollar uit om tegen 2025 in een tiental sleutelsectoren volledig zelfstandig gesofistikeerde producten te kunnen vervaardigen. Chinese bedrijven zouden in sommige van die sectoren tot 80% van de binnenlandse markt in handen moeten krijgen.
Het gaat om nieuwe materialen, kunstmatige intelligentie, geïntegreerde schakelingen, biogeneesmiddelen, 5G mobiele communicatie, vliegtuigen, robotten, elektrische voertuigen, spoorwegmateriaal, schepen en landbouwmachines. Bedrijven zoals Boeing, Airbus, General Electric, Siemens, Nissan, Renault, Samsung en Intel zouden zich geviseerd voelen.
Het stoort de Chinese regering bijvoorbeeld dat van de verkoopprijs van een iPhone, heel weinig naar de Chinese fabrikant gaat. Dat moet veranderen. Op 4 maart verklaarde premier Li nog in zijn jaarrapport voor het parlement:’ We zullen de research naar en de commercialisatie van (de voornoemde) technologieën versnellen, en in deze sectoren industriële clusters ontwikkelen’.
Kritiek
De Europese Kamer van Koophandel in China, een Europese zakenlobby, vreest dat China daarbij ongeoorloofde voordelen geeft aan Chinese bedrijven. Ze vermeldt subsidies voor onderzoek en gemakkelijke kredieten of het beperken van markttoegang voor buitenlandse bedrijven. Chinese bedrijven zouden ook overheidssteun krijgen om buitenlandse concurrenten op te kopen.
Dat staat in een rapport van de Kamer over het Made in China 2025 programma. Het analyseert in detail de sectoren die in het kader van het initiatief aangemoedigd zullen worden. Wellicht om meer aandacht te trekken werd het vlak voor de jaarlijkse bijeenkomst van het Chinese parlement uitgegeven.
En er is nog meer kritiek: Made in China 2025 stelt specifieke marktaandelen vast die Chinese bedrijven in sleutelnijverheden zoals IT of elektrische voertuigen moeten behalen. De Europese bedrijven protesteren ook tegen de regels voor cyberveiligheid die buitenlandse bedrijven zouden benadelen. Buitenlandse firma’s in China klagen verder al lang over de hindernissen waar ze op botsen. Die gaan van beperkingen van de markttoegang tot dubbelzinnige regels die strenger toegepast worden voor buitenlandse bedrijven. Sommige buitenlandse bedrijven vinden dat ze gedwongen worden hun technologie over te hevelen in ruil voor markttoegang. Maar ze kregen slechts beperkte mogelijkheden om te verkopen en om deel te nemen aan aanbestedingen van de overheid.
‘Het brede spectrum van maatregelen dat gebruikt wordt om Made in China 2025 te realiseren is hoogst problematisch’ staat in het rapport. En nog ’… het project 2025 is in feite een grootschalig project voor invoersubstitutie dat er naar streeft sleutelsectoren te nationaliseren, of ten minste de positie van buitenlandse bedrijven als leverancier van componenten of van eindproducten in die sectoren sterk te beperken’.
Het rapport gaat niet zover de technologische opwaardering van China op zich te bekritiseren. De Kamer stelt dat het maken van meer innovatieve producten in China een goede zaak is. Maar ‘dat mag niet gaan ten koste van marktkrachten die door staatsinmenging aan banden liggen’. Een door de staat geleide industriële politiek is niet de beste oplossing.
Het antwoord van de premier
Ook de United States Chamber of Commerce in Washington is van plan een kritisch rapport uit te brengen. De Duitse denktank Mercator Institute for China Studies publiceerde al een rapport in december 2016: ‘De Chinese investeringen in speerpunttechnologie moeten gezien worden als bouwblokken van een lange termijn programma. Het wil systematisch speerpunttechnologie verwerven, en op grote schaal technologietransfers verwezenlijken. Op lange termijn wil China de controle verwerven over de meest winstgevende segmenten van de wereldwijde bevoorradingsketen en bijhorende productienetwerken. ‘ Volgens het Instituut zal dat leiden tot ‘een kleine voorhoede’ van leidende Chinese bedrijven, die ‘hun thuismarkt gaan domineren en geduchte internationale rivalen worden’.
Premier Li gaf in het parlement een onrechtstreeks antwoord op de kritiek. Hij verklaarde dat er nieuwe belangrijke maatregelen komen om het land meer open te zetten voor buitenlandse bedrijven. Binnen- en buitenlandse bedrijven zullen gelijk behandeld worden voor vergunningen, normen en regeringsopdrachten. Buitenlanders zullen aandelen op de Chinese beurs kunnen plaatsen en obligaties uitgeven. Ze mogen deelnemen aan de nationale wetenschappelijke en technologieprojecten. De dienstensector, de mijnbouw en het maakwerk zullen meer dan vroeger opengesteld worden voor buitenlands kapitaal. Lokale overheden kunnen binnen de grenzen van hun bevoegdheden voordelen toekennen aan buitenlandse investeerders.
De Europese Kamer van Koophandel in China kwam in 2006 al in het nieuws. Ze verzette zich tegen een nieuwe Chinese arbeidswet, die de loonkosten volgens haar teveel opdreef. Onder druk van de publieke opinie draaide ze bij.
Bronnen:SCMP, Bloomberg, Financial Times
Wanneer niet-westerse landen opkomen, hebben de westerse te klagen. Het probleem is dat Europese bedrijven eeuwenlang monopolies hebben gehad. Die zijn in China niet meer mogelijk.
Dus is het klaag-klaag. Vroeger deden en konden we alles doen. Nu gaan we achteruit. Ook Europese landen steunen hun speerpunt bedrijven. Ze hebben gelijk als ze vrezen dat China straks in alle sectoren een voorsprong heeft.
Chinezen werken harder, langer, secuurder en zijn trots op hun ontwikkeling. In het Westen is het een neergang. Niets om trots op te zijn. We moeten eraan wennen dat we straks ‘bananenrepublieken’ in Europa hebben