De Chinese Bond voor Podiumkunsten heeft een gedragscode voor haar leden gepubliceerd. Wie er zich niet aan houdt kan zijn carrière in elk geval tijdelijk gefnuikt zien. Een set morele regels plus bijbehorende sancties blijkt voors en tegens te hebben.
De kunstenbond is een non-profitorganisatie die wordt gesteund door de overheid, meer bepaald het ministerie van Cultuur en Toerisme.
15 gedragsregels
In 15 regels die afgelopen vrijdag werden bekendgemaakt spoort de bond artiesten aan om geen ‘onethisch of immoreel’ gedrag te vertonen. Ze krijgen het dringend verzoek om ‘de morele codes van de samenleving die de bond onderschrijft en hun collega’s en partners te respecteren’.
Op proef
Concreet wil dat zeggen: ‘geen illegale activiteiten zoals rijden onder invloed, pornografie verspreiden, gokken, drugs en gewelddadigheden organiseren, eraan deelnemen of ze ondersteunen’. Verder mogen acteurs en ander kunstenaars ‘niet aanzetten tot haat en discriminatie tussen etnische groepen, of reclame maken voor sekten en bijgeloof’. Er staan volgens sixthtone.com, dat een artikel wijdt aan de code, ook vage zaken in die subjectief kunnen worden geïnterpreteerd, zoals ‘goede culturele tradities geen schade toebrengen’. Over al dit soort regels bestaat eigenlijk al jaren een stilzwijgende overeenkomst, maar nu worden ze in een officiële code geformaliseerd. Deze uitgesproken en vastgelegde regels worden op 1 maart voor een proefperiode van kracht.
Prijskaartje
‘Bekende Chinezen’ die zich misdragen zullen gedurende ten minste een jaar te maken krijgen met ‘een boycot’ door de bedrijven en organisatie die aangesloten zijn bij de bond. Binnen de drie maanden voordat de sanctie afloopt mogen ze een aanvraag indienen om weer contracten te kunnen krijgen. Het werk met de gedragscode gaat voor een proefperiode in vanaf 1 maart 2021. Diegenen van wie was vastgesteld dat ze de regels hadden overtreden, zullen hun werk pas mogen hervatten na goedkeuring van een werkgroep ethiek, zo staat er verder in de tekst. Om zich dat waard te tonen moeten ze zich professioneel bijscholen en gemeenschapsdiensten verrichten.
Waarom nu?
De Bond voor Podiumkunsten heeft nog niet uitgelegd waarom deze code met mogelijke sancties er precies nu komt. Journalisten in China en andere landen die de houding van Chinese consumenten volgen, nemen bij de fans en andere bevolkingsgroepen wel een kritischer klimaat ten aanzien van sterren en bedrijven waar. Op sociale media zoals Weibo blijkt dat er een brede steun is voor deze maatregel van de Bond voor Podiumkunsten, van mensen die vinden dat artiesten zich bewust moeten zijn van hun verantwoordelijkheid als rolmodel, een functie die ze positief moeten invullen. Het boycotten van ‘besmette sterren’ zoals ze vaak in de media worden genoemd is, zo staat er in het sixthtone.com stuk, niet ongewoon.
De Zheng Shuang-factor?
Journalisten zien een mogelijk verband met incidenten rond de bekende, tot voor kort zeer populaire, actrice Zheng Shuang. Zij was verwikkeld in een persoonlijk conflict met haar ex-vriend rond hun twee kinderen die het koppel bij een draagmoeder in de VS had gekregen. Draagmoederschap is in China illegaal omdat de wetgever vreest dat het bij de betrokken volwassenen en kinderen voor levenslange psychologische en morele problemen kan zorgen. Een meerderheid van de bevolking is het eens met die in de wet vastgelegde visie. Velen hebben scherpe kritiek op Chinese medeburgers die beroep doen op een draagmoeder in het buitenland waardoor ze aan de Chinese wetgeving ter zake kunnen ontsnappen. Het schandaal dat uit de persoonlijke perikelen van Zheng Shuang voortkwam was reden voor het Italiaanse merk Prada (kleding en luxeartikelen) om haar contract op te zeggen. Dat gebeurde vlak nadat Prada Zheng Shuang tot ‘ambassadrice van het merk’ had uitgeroepen. Een provinciaal gerechtshof in de miljoenenstad Chongqing besloot de actrice niet langer zijn ‘ambassadrice voor liefdadigheid’ te noemen.
Mogelijke gevaren
Er zijn echter ook kritieken op het besluit van de kunstenbond om de deugdzaamheid van zijn leden met duidelijke regels te bewaken. Niet alle 15 regels in de pas afgekondigde code zijn strafbaar, maar een bond kan zijn eigen leden wel op basis van interne regels vervolgen en straffen. Juristen zien hier het gevaar in dat over sommige overtredingen van artiesten niet geoordeeld wordt door een gerechtshof, zoals het hoort. Er dreigen vormen van ‘rechtspraak via de media’ of via de publieke opinie. Volgens Liu Tingting, een universitair hoofddocent journalistiek en communicatie aan de Jinan Universiteit in Guangzhou, is ‘de hele entertainmentindustrie steeds conservatiever geworden en zijn de morele normen die aan beroemdheden worden opgelegd, erg hoog’. Daar komt nog eens bij dat jonge vrouwelijke beroemdheden door het conservatisme vaker de schuld krijgen dan oudere mannen, aldus professor Liu Tingting. De professor journalistiek maakt er zich zorgen over dat de autoriteiten zich lijken te willen bemoeien met de moraal. Ze breekt een lans voor meer tolerantie en open debat, wat volgens haar de artistieke en literaire creativiteit ten goede zou komen.
Bronnen: Xinhua, Reuters, Sixthtone.com, Global Times
Ja maar met zulke straf duw je alleen maar mensen naar het anti China front. Zoals Ai wei wei die erg populair is in het Westen en niet in China. Een Oeigoers model kwam op een BBC video, “nadat hij was vrijgelaten uit een kamp”. Maar Engelse lezers weten niet dat hij was opgepakt voor het verkopen van wiet waardoor zijn carrière vrijwel 0 is nu. Chinezen hebben wel wat sympathie voor draagmoeders vanwege tv serie Friends waar Phoebe het hele seizoen draagmoeder was. Nu is er het hele Zheng incident waardoor de draagmoeders weer een zero tolerance beleid krijgen. Er was net een beroemde Oeigoerse stand up comedian die was opgepakt voor roken van wiet. Hopelijk kan hij een comeback maken.