Als antwoord op de westerse pogingen om Rusland te isoleren zoeken beide landen nauwere economische samenwerking. Dat versnelt een bestaande trend. Zoals op de topontmoeting in februari afgesproken, streven zij samen met andere naties van de derde wereld naar een multipolaire wereld, naar het einde van de westerse dominantie. Dat blijkt ook op het recente Eastern Economic Forum.
Deze week is in Vladivostok het zevende Eastern Economic Forum (EEF) gehouden met als thema ‘Op weg naar een multipolaire wereld’.
China stuurde parlementsvoorzitter Li Zhanshu, de derde man in het Chinese officiële protocol en een der eerste topfiguren die sinds Covid-19 naar het buitenland gaat. De leiders van Myanmar, Armenie en Mongolië waren aanwezig. De premiers van Maleisië en India gaven een videoboodschap. Volgens het persagentschap Tass werden deelnemers uit 60 landen verwacht, naast politici ook veel bedrijfsleiders. Chinezen vormden met 250 de grootste groep deelnemers.
Li Zhanshu is verheugd dat de Russische economie niet ingestort is door de westerse sancties. China wil graag de samenwerking versterken op gebied van infrastructuur, landbouw, energie, onderwijs, cultuur, gezondheidszorg en milieubescherming.
Hij verwacht vooruitgang voor grote gezamenlijke bedrijfsprojecten, financiële samenwerking, wederzijdse betalingen in de eigen munt en het vergemakkelijken van de bilaterale handel.
Li verklaarde verder dat Noord-Oost Azië een van de meest dynamische regio’s in de wereld is. De landen van de regio moeten een grote rol spelen in het wereldwijde economisch herstel. Ze moeten zich verzetten tegen ontkoppeling, het afsnijden van leverketens en het gebruik van zware drukkingsmaatregelen (door de VS en hun bondgenoten).
Geopolitiek zorgt voor versnelling
Het Chinese dagblad Global Times citeert president Poetin: De leiders van de VS en hun bondgenoten willen ‘een wereldorde bewaren die hen alleen ten goede komt, en iedereen dwingen volgens hun regels te leven, regels die zij uitgevonden hebben en die ze zelf regelmatig doorbreken en voortdurend veranderen afhankelijk van de situatie’
Wang Yiwei, directeur van het Institute of International Affairs aan de Renmin Universiteit verklaarde aan Global Times dat door de enorme impact van de sancties en de strategie van competitie tussen de grootmachten die de VS en hun bondgenoten gelanceerd hebben het belang van samenwerking tussen Rusland en China alleen maar toeneemt.
Een expert uit Beijing die liever anoniem blijft verklaarde dat de elite in Washington van oordeel is dat de huidige wereldorde en de globalisering in het voordeel van opkomende landen,in het bijzonder van China speelt. Daarom gebruikt de VS regionale problemen zoals Oekraïne of Taiwan om bondgenoten te mobiliseren en zo China en Rusland te verzwakken. Maar het heeft de veerkracht van beide landen onderschat. Nog belangrijker, het negeert de schade die mensen in heel de wereld ondervinden, zoals de energiecrisis en de voedselcrisis. Meer en meer landen beseffen het gevaar van de door de VS gedomineerde gepolariseerde wereldorde.
Zhao Xiangyu, voorzitter van de Liangtai Agriculture Co uit Heilongjiang, verwijst naar onzekerheden in de Chinese leverketens omwille van westerse politieke beperkingen op handel met China. Dat was een stimulans voor China om economisch meer met Rusland samen te werken.
De toenadering mag dan wel door de recente gebeurtenissen versneld zijn, maar de Russische draai naar het Verre Oosten is al in 2012 beslist. Die gewijzigde strategie kwam er toen Rusland het failliet vaststelde van zijn pogingen om volwaardig in Europa geïntegreerd te worden, aldus Xu Poling, directeur van het Russian Economic Office bij het Institute of East European, Russian, and Central Asian Studies van de Chinese Academy of Social Sciences.
Samen tegen de dollarhegemonie
De belangrijkste concrete aankondiging op het forum is het schrappen van de dollar en het pond in de Russisch-Chinese handel in gas. Myanmar sluit zich hierbij aan en gaat Russische olie in roebels betalen. Indien dit consequent doorgevoerd wordt dan ontsnapt een niet verwaarloosbaar deel van de energiehandel aan de dollarhegemonie.
Het grootste Russische goudbedrijf Polyus en het aluminiumbedrijf Rusal hebben obligaties in Chinese yuan uitgegeven op de Russische markt.
Toenemende handel , energie domineert maar kan nog veel meer
In 2021 bedroeg de Chinese handel met het Russische Verre Oosten 14 miljard dollar, een toename met 28%. Chinese bedrijven hadden er 54 projecten lopen met een totale investering van 14,7 miljard dollar.
In de eerste acht maanden van dit jaar is de totale Chinese handel met Rusland met 31% gestegen tot bijna 117 miljard dollar. De Chinezen voerden voor meer dan 72 miljard in, een stijging met 51%.
De Chinese invoer uit Rusland bestaat nu voor 60-70% uit aardgas, ruwe olie, ertsen, steenkool, elektriciteit en graangewassen
Zhang Hong, een Rusland-expert uit Beijing, verwacht dat de focus op handel met Azië de Russische uitvoer van energie helemaal in de andere richting zal sturen, wat een gigantische verandering zal betekenen. In 2021 vloeide 200 miljard m³ aardgas naar Europa en 15 miljard naar China. In 2022 zou dat al 20 tot 25 miljard m³ kunnen zijn.
Concrete verwezenlijkingen en plannen
De modernisering van de transsiberische spoorweg en de Baikal-Amoer lijn is begonnen; tegen 2024 moet hun capaciteit met 1,5 keer verhogen, onder meer door de kortere transittijden.
In april werd de eerste spoorwegbrug over de Heilongjiang (Amoer) tussen Tongjiang en Nizhneleninskoye voltooid; ze gaat nog dit jaar open en wordt belangrijk voor het vervoer van ijzererts en hout. De eerste autobrug, tussen Blagoveshchensk en Heihe is in juni geopend. De bouw van een kabellift is bezig.
Er zijn op het forum 150 contracten afgesloten voor 1.530 miljard roebel (25 miljard dollar).
Volgens een Russisch ambtenaar werden 79 gezamenlijke projecten besproken voor een totale som van 160 miljard dollar.
Rusland stelt volgens RT aan China voor een vrijhandelszone op te richten op het eiland Heixiazi, een eiland in de grensrivier Heilongjiang (Amoer). De bestaande vrijhandelszone tussen China en Kazachstan in Khorgos kan hiervoor model staan.
Volgens Sputnik news zou het Russische staatsinvesteringsbedrijf VEB.RF voor 1.000 miljard roebel (16,4 miljard dollar) tijdens de komende 3-4 jaar in het Verre Oosten willen investeren.
Een interessant discussiepunt op de agenda is de samenwerking voor infrastructur in de Arctische regio. Door de toetreding van Zweden en Finland tot de Navo loopt Rusland risico’s wat betreft toegang tot de Baltische zee. Het openen van oostwaartse routes door de noordelijke Ijszee wordt daardoor strategisch.
Bron: Global Times
