De presidenten Xi en Biden spraken elkaar voor het eerst over de telefoon sinds hun ontmoeting in San Francisco in november. Het gesprek duurde bijna twee uur. Ze spraken beiden hun hoop op een stabielere relatie uit, maar op concrete punten blijven de standpunten verder uiteenlopen.
De Amerikaanse versie: Reuters
Het toonaangevend Amerikaans persbureau Reuters meldt dat Biden vooral probeerde te beletten dat de spanningen oplopen rond de tijd van de inauguratie van de nieuwe Taiwanese president in mei. (Reuters heeft het zoals steeds over de president, alhoewel de Taiwanese leiders internationaal niet erkend zijn, zelfs niet door de VS). Biden benadrukte ‘het belang van het bewaren van vrede en stabiliteit in de straat van Taiwan en van de Rule of Law en de vrije doorvaart in de Zuid-Chinese zee’.
Reuters laat Xi zeggen dat de relaties tussen beide landen zich beginnen te stabiliseren, maar dat ze ‘kunnen afglijden naar een conflict’. Xi heeft Biden gewaarschuwd dat de VS niet bezig is met ‘derisking’, maar met het scheppen van risico’s door de Chinese handel en technologische ontwikkeling tegen te gaan en de lijst van (Chinese) bedrijven op de sanctielijst langer te maken.
Maar Biden bevestigde dat de VS ‘verder de nodige acties zullen ondernemen om te beletten dat geavanceerde Amerikaanse technologie gebruikt wordt om de nationale veiligheid te ondermijnen, maar zonder nodeloos handel en investeringen te beperken’.
Ook Tiktok kwam ter sprake. Biden herhaalde de Amerikaanse bezorgdheid over de (Chinese) eigenaars van Tiktok. Het Amerikaans Congres heeft een wet gestemd om Tiktok te bannen of te onteigenen. De Senaat moet zich nog uitspreken. Biden heeft beloofd de wet na goedkeuring te zullen ondertekenen.
Biden en Xi kwamen overeen om opnieuw een militair communicatiekanaal te openen en samen te werken om de productie van fentanyl tegen te gaan.
Reuters kondigt nog het komend bezoek aan China van minister van financiën Yellen aan. Die moet aandringen op een beperking van de Chinese industriële capaciteit, want ‘de groeiende overcapaciteit daar is een bedreiging voor de wereldeconomie’.
De Chinese versie: Xinhua
Het Chinese staatspersbureau Xinhua noemt het gesprek ‘open’ en ‘inhoudelijk’.
President Xi baseerde zich op het eerder gesprek in San Francisco. De presidenten hebben daar een visie op de toekomst besproken en sindsdien zijn de relaties zich beginnen te stabiliseren. Maar er zijn ook negatieve evoluties die moeten aangepakt worden.
Xi deed een sterke oproep voor wederzijds respect, vreedzame co-existentie en het nastreven van win-win samenwerking tussen de twee belangrijkste landen ter wereld. Hij ziet daarvoor drie principes: confrontaties vermijden, de stabiele relatie niet laten bemoeilijken oor provocaties, en de geloofwaardigheid van de dialoog bewaren.
Xi herhaalde dat de kwestie Taiwan de ‘eerste rode lijn’ is in de relatie tussen China en de VS. Biden heeft aan Xi beloofd ‘de Taiwanese onafhankelijkheid’ niet te steunen. Het wordt tijd dat hij dit concreet maakt.
Xi bekritiseerde de steeds langer wordende reeks maatregelen om de handel en technologische ontwikkeling van China af te remmen. Indien de VS wil zoeken naar wederzijds voordelige relaties dan staat de deur van China open. Maar als de VS het Chinese recht op ontwikkeling wil beperken, dan zal het land niet passief toekijken.
Xinhua heeft gehoord dat president Biden de relatie tussen beide landen de belangrijkste in de wereld vindt. De vooruitgang die sinds San Francisco geboekt is toont aan dat samenwerking en het onder controle houden van verschillen mogelijk zijn. De VS wil geen nieuwe koude oorlog, vormt geen allianties tegen China en steunt de ‘onafhankelijkheid van Taiwan’ niet. De VS volgt het ‘één-China principe’. Biden vindt dat het succes van China in het belang van de wereld is. De VS wil China niet afremmen, ze wil ook geen ‘ontkoppeling’. Biden stuurt binnenkort minister van Financiën Yellen en Buitenlandminister Blinken naar China om verder te proberen naar samenwerking te zoeken.
Volgens Xinhua vonden beide presidenten het gesprek open en constructief. Naast het heropenen van de militaire dialoog en de strijd tegen drugs ziet het persbureau nog kansen voor samenwerking in AI en de strijd tegen klimaatverandering, de uitwisseling van personen en het overleg over internationale problemen. Yellen en Blinken zijn erg welkom.
Conclusie
Beide presidenten streven naar een zekere stabiliteit in de relaties: Biden waarschijnlijk om electorale redenen en omdat hij er niet nog een ontspoord geopolitiek probleem bij wil, Xi omdat stabiliteit een voorwaarde is voor de verdere ontwikkeling van zijn land.
In de praktijk is echter weinig te zien van betere relaties: ondanks de mooie woorden van Biden wordt het economisch afremmen van China steeds sterker en blijft de politieke/militaire Amerikaanse inmenging in kwesties zoals Taiwan en de Zuid-Chinese zee toenemen. En China blijft niet passief toekijken.
Bronnen: Reuters, Xinhua
