Woensdag is er een topvergadering geweest van de ‘centrale leidende groep voor de uitbreiding en verdieping van de hervormingen’, voorgezeten door president Xi Jinping. De besluiten gingen onder andere over hervormingen betreffende de bevoegdheden van kaderleden, de nationale ziekteverzekering en de hukou.
De ‘centrale leidende groep voor de uitbreiding en verdieping van de hervormingen’, kwam samen onder voorzitterschap van president Xi Jinping. Premier Li Keqiang en andere leiders namen aan de bijeenkomst deel, o.a. Liu Yunshan en vicepremier Zhang Gaoli die beide zetelen in de groep van het hoogste niveau in de CPC. Volgens de president hebben de hervormingen dit jaar ‘aan momentum gewonnen’ en moet China zich tegen het begin van het 13e Vijfjarenplan in 2016 ‘helemaal richten op de doelstelling van een redelijk welvarende samenleving’. Elk van de grote regeringsmedia legt in zijn berichtgeving een ander accent: voor Xinhua komt de ziekteverzekering eerst, voor China Daily de lijst van bevoegdheden. De redactie van de partijkrant Renmin Ribao (People’s Daily) vindt de beoogde toekenning van de hukou aan 13 miljoen ongeregistreerde Chinezen het belangrijkste.
Geïntegreerde ziekteverzekering
De aanwezigen hebben een plan goedgekeurd om de verschillende soorten ziekteverzekering, een voor de stedelingen en een voor de bewoners van de plattelandsgebieden, met elkaar te integreren om te zorgen voor een gelijke toegang tot medische basisvoorzieningen. Daarnaast wordt een vangnet voor gezondheidszorg met meerdere lagen gecreëerd waarin een basisverzekering, verzekering voor ernstige ziekten, medische bijstand, commerciële ziekteverzekeringen en liefdadigheidsfondsen allemaal een plaats zullen vinden.
Regels voor machten en bevoegdheden
Een ander besluit was dat er voor het eerst bindende regels zullen komen om de bevoegdheden van kaderleden en ambtenaren nauwkeurig te omschrijven en te begrenzen. Alle ministeries die onder de Staatsraad vallen zullen een lijst van bevoegdheden publiceren, ‘op een nog nader te bepalen datum’. De Staatsraad, het Chinese kabinet, bestaat uit 25 ministeries en ministeriële commissies, plus 50 afdelingen die direct met hen verbonden zijn. Hiermee wil de regering het goed voorbeeld geven: al twee jaar voeren CPC en overheid campagne om zowel in de staatsbedrijven als in de overheidsinstellingen lijsten op te stellen met een positief gedeelte van de terechte bevoegdheden en een negatieve opsomming van machten en activiteiten waartoe bedrijven en instituten niet gerechtigd zijn. De regering zal ingrijpen als de functionarissen zich niet aan die lijst houden. De samenstelling van een dergelijke lijst zal het meeste impact hebben en werk vragen in het geval van de voornaamste staatsplanner, de Nationale Commissie voor Ontwikkeling en Hervormingen (National Development and Reform Commission, NDRC). Voorstanders van meer marktwerking hopen en dringen erop aan dat die lijst er snel komt. Er zijn verder waarnemers die menen dat de opstellingen van de lijsten met duidelijk gedefinieerde en begrensde bevoegdheden zal voorkomen dat ministeries zich met elkaars werkterrein bemoeien.
Hukou voor 13 miljoen
China zal ongeveer 13 miljoen zogenaamd niet-geregistreerde burgers een hukou geven. Met deze burgerschapsverklaring kunnen Chinese burgers het recht laten gelden op de belangrijkste vormen van sociale zekerheid, op ziekteverzekering en onderwijs. Sommige Chinezen hebben geen hukou omdat ze bijvoorbeeld als tweede kind geboren zijn onder de eenkindpolitiek in zijn meest strikte versie, of als ze te vondeling zijn gelegd. Anderen ondervinden problemen als ze de registratie aanvragen. ‘Het is een elementair recht van Chinese burgers om volgens de wet een hukou aan te vragen. Dit is ook een voorwaarde om aan het sociale leven te kunnen deelnemen, van hun rechten te genieten en hun plichten te kunnen vervullen’, aldus een officiële verklaring na de vergadering. De overheid zal een officiële telling uitvoeren om het aantal burgers zonder hukou en waar die burgers zich bevinden precies vast te leggen. De registratie moet uitgevoerd worden in coördinatie met een verbeterde vormen van beleid voor gezinsplanning, adoptie, hulp aan daklozen en toekenning van de nationaliteit.
Verdere hervormingen staatsbedrijven
Er is allicht een verband tussen deze vergadering die bedoeld was om het momentum van de hervormingen te stimuleren en nog een belangrijke vergadering, die van de Staatsraad zelf, ook op woensdag. Op deze bijeenkomst, voorgezeten door premier Li Keqiang, werd gevraagd om staatsbedrijven te elimineren die enkel overleven dank zij regeringssteun. Deze zogenaamde ‘zombiebedrijven’ die overgesubsidieerd zijn en voor overcapaciteit blijven zorgen moeten hun vermogen en eigendomsrechten anders inrichten of het faillissement aanvragen, als ze drie opeenvolgende jaren rood staan en zich niet aan de geëiste hervormingen voor herstructurering van de industrie houden.
Xinhua, China Daily, People’s Daily
