Gouden Tijd voor Chinees-Britse betrekkingen?

Is het bezoek van president Xi Jinping het begin van een Gouden Tijd voor de Chinees-Britse betrekkingen? Het Verenigd Koninkrijk en China hebben gisteren in elk geval een gezamenlijke verklaring uitgegeven over hun ‘algemeen en uitgebreid strategisch partnerschap voor de 21e eeuw’. Het is een voorlopige balans.

In de tekst (integraal op China Daily) beloven de vertegenwoordigers van beide landen dat ze nauw zullen samenwerken op een hele reeks van gebieden. Enkele thema’s die in het oog springen: het streven om de Chinese munt RMB internationaal gangbaar te maken, de vrijhandel tussen China en de Europese Unie (EU), cyber security en de klimaatverandering. De betrekkingen zouden duurzaam moeten zijn, zullen voor beide partijen winst opleveren en inclusief zijn, m.a.w. ze zijn niet tegen andere landen of regio’s gericht. Het doel is een bijdrage tot vrede, stabiliteit en welvaart op basis van handel, investeringen en politiek vertrouwen. Dat moet voortkomen uit verhoudingen van gelijkheid en wederzijds respect.

Kernenergie en infrastructuur

Groot Brittanië verwelkomt  de toenemende deelname van Chinese bedrijven aan zijn projecten voor vreedzame  toepassing van de kernenergie, met een verwijzing naar de centrale van Hinkley Point in het zuidwesten van Engeland. Volgens premier David Cameron zal het contract voor de Chinese deelname aan Hinkley Point het mogelijk maken betaalbare energie te leveren aan zes miljoen huishoudens en 25.000 banen te creëren.
China en Het Verenigd Koninkrijk zullen zich samen inzetten voor het succes van elkaars grote initiatieven, het Chinese ‘One Belt, One Road’-Initiatief (OBOR) en het Britse National Infrastructure Plan en ‘Northern Powerhouse’. Ze gaan besprekingen aan voor een bondgenootschap op het vlak van infrastructuur.

Financiën

Groot Brittannië heeft de verzekering gegeven dat het de opname van de RMB zal bepleiten bij de munten waaraan het Internationaal Muntfonds (IMF) speciale trekkingsrechten toekent. Die ‘special drawing rights’ (SDR), ook ‘papiergoud’ genoemd, zijn tegoeden bij het IMF waarmee lidstaten betalingen kunnen verrichten tussen centrale banken onderling. De beide landen zijn ervoor om de beurs van Shanghai en die van Londen te laten samenwerken en zullen met dat doel een haalbaarheidsstudie op te starten. Wellicht zullen Britse en Chinese burgers binnenkort gemakkelijker op elkaars beurzen kunnen beleggen. De partners zullen zich ook sterk maken voor een haalbaarheidsstudie betreffende de vrijhandel tussen China en de EU. Dat laatste is vrij opzienbarend en het laat de dimensie zien van de verhoudingen tussen het VK en de EU en die tussen China en de EU. Dit aspect heeft op de achtergrond meegespeeld en is in het mediageweld een beetje ondergesneeuwd.

Veiligheid en internationale samenwerking

In de verklaring over de Gouden Tijd staan ook wederzijdse beloften om een veiligheidsdialoog op hoog niveau te voeren, geen cybercriminaliteit te laten gebeuren, zoals de diefstal van intellectueel eigendom, handelsgeheimen, vertrouwelijke zakelijke informatie. De twee landen willen door meer en brede internationale samenwerking ‘de omstandigheden aanpakken die een voedingsbodem vormen voor terrorisme een extremisme’.

Wantrouwen vs. optimisme

In Britse media en onder politici overheersen twijfel en wantrouwen. Er wordt gezinspeeld op een ‘China Threat’, het ‘gele gevaar’ dat geen werk zou opleveren, maar banen kosten, bijvoorbeeld in de staalindustrie. De propagandatrom werd geroerd rond de mensenrechten. Er heerst veel controverse rond het akkoord over de kernenergie: het zou niet veilig zijn en te duur. Enkele commentatoren, o.a. Martin Jacques en Jenny Clegg, menen dat de samenwerking met China absoluut nodig is en hoofdzakelijk gunstig kan uitpakken, mits ze inderdaad op basis van gelijkheid en wederzijds respect vorm krijgt. Politicus Jeremy Corbyn wil zich inspireren op Chinese praktijken die hij als positief beoordeelt. Hij vindt dat ook de Britse regering een ‘strategie voor de industrie’ moet uitwerken, de industrie moet steunen en ervoor zorgen dat er geen sectoren, zoals de staalnijverheid, verdwijnen.
De gastheren en gasten zelf geloven nog het meest dat er een ‘gouden tijd’ voor de betrekkingen tussen hun landen aanbreekt. De huidige Britse leiders, met David Cameron op kop, hebben het publiek de verzekering gegeven dat een wending naar China een geweldige troefkaart is voor de toekomst en welvaart en banen zal opleveren. Xi Jinping heeft gedurende zijn bezoek een aantal keer aangegeven dat hij gelooft in een dialoog tussen de volkeren.Volgens hem zou de ‘essentie van de Chinese en de Britse cultuur in die dialoog een geweldige chemische reactie teweegbrengen die hun eigen manier van denken en hun levenswijze gunstig zal beïnvloeden’. De media in China sluiten zich in grote lijnen bij deze visie van hun president aan. Ook bij de Britse instellingen die de Chinese gasten hebben ontvangen zijn dat soort van optimistische geluiden te horen.
Xinhua, China Daily, Guardian, FT, BBC, Morning Star, SCMP, de financiële begrippenlijst dbfonline.nl
video CCTV