Grensgeschil India – China

Het Chinese ministerie van Buitenlandse Zaken heeft afgelopen woensdag nog eens gevraagd aan India om zijn troepen ‘van het Chinese grondgebied in Dong Lang (Doklam) te halen’. Wat voor vreemd grensgeschil is dat en hoe is het zover gekomen?

Dong Lang grenst aan de Indiase staat Sikkim en aan het Koninkrijk Bhutan.

India, Bhutan, China

Volgens Thimpu (regering Bhutan) is het Dong Lang een gebied waarover het een territoriaal meningsverschil heeft met Beijing. Volgens China kan daarvan geen sprake zijn. In 1890 hebben het Verenigd Koninkrijk, de kolonisator van India, en het Keizerrijk China een conventie ondertekend waarbij Dong Lang tot Tibet, dus tot China behoort. China heeft in het gebied soldaten om de grens te bewaken en Chinese herders weiden er hun vee. Het is dus ‘normaal dat China op zijn grondgebied’ een weg aanlegt.

Grensoverschrijdend gedrag

Op 18 juni zijn Indiase soldaten met twee bulldozers de grens overgestoken en drongen zij het territorium binnen dat China al meer dan honderd jaar als het zijne beschouwt. De wegwerkzaamheden werden noodgedwongen gestaakt. Beijing stuurde versterkingen. Sindsdien staan Indiase en Chinese troepen oog in oog met elkaar en is er een impasse. India heeft al enkele soldaten teruggetrokken maar nog veertig man en een bulldozer ter plaatse gelaten. China eist dat India Dong Lang verlaat en schadevergoeding betaalt. Tot nog toe is het bij een woordenoorlog gebleven.

Oorlog?

India geeft twee redenen voor zijn actie. Het ‘wil Bhutan helpen in zijn geschil met China’. De weg betekent ‘een strategisch gevaar: hij zou kunnen worden gebruikt om India aan te vallen’ via een uiterst smal stuk grondgebied dat twee grote delen van India met elkaar verbindt en daarom de kippenek wordt genoemd. China noemt dat onzin: het heeft geen enkel belang bij oorlog. Een gewapend conflict kan er alleen maar komen als India (of een ander land) een stuk van China bezet en bezet blijft houden.

Ongevraagde hulp

Bhutan heeft aan India niet gevraagd om ‘bij te springen’. Het wil zijn geschillen met China, over nog meer stukjes grondgebied, door onderhandelingen oplossen. Het kleine koninkrijk heeft er alle belang bij om zijn twee reusachtige buurlanden te vriend te houden. Vanuit de hoofdstad Thimpu zijn er geen vijandige opmerkingen richting China of dankbetuigingen richting India gekomen. Enkel de ambassadeur in India en één generaal hebben beweerd dat China een overeenkomst met Bhutan zou hebben geschonden.

Meer grensoverschrijdend gedrag

Intussen verzuurt de situatie in Dong Lang de goede relaties die er tussen China en India aan het groeien waren. Militairen en waarnemers aan beide kanten kramen oorlogstaal uit en maken inschattingen over de vuurkracht van het eigen leger of dat van de tegenstander. Er is een scheld- en vechtpartij geweest aan een andere grenspost in Ladakh. Journalisten van Xinhua hebben zich laten verleiden tot het maken van een ondermaatse video waarin ze Indiërs op een karikaturale manier voorstellen. Internetgebruikers in China, India en in andere landen veroordelen het filmpje. Het lijkt wel een poging om het prestigieuze persbureau van de staat een keer te laten afdalen tot het niveau van Trump. De video staat nog altijd op de internationale website van Xinhua dat er blijkbaar niets verkeerds in ziet.

De Modi-factor

India en China werken de laatste jaren goed samen aan bilaterale economische betrekkingen. Ze erkennen de voordelen hiervan en er zijn vele vriendschappelijke contacten geweest. Het leek erop dat ze door te onderhandelen oplossingen konden vinden voor de meningsverschillen over waar precies hun meer dan 3.000 km lange grens ligt. Wat zou dan de verklaring voor de huidige negatieve situatie kunnen zijn? India is misnoegd over de goede samenwerking tussen zijn rivaal Pakistan en buurland China, maar Pakistan heeft ook andere bondgenoten, de VS bijvoorbeeld. Volgens de Indiase journalist van The Bricspost, Prem Shankar Jha, kiest de ultranationalistische premier Modi sinds kort voor een anti-Chinees beleid. Modi heeft het project van de Nieuwe Zijderoutes afgewezen. Sommige waarnemers vragen zich af of hij ook de samenhang tussen de BRICS-landen wil verzwakken, en of hij meer toekomst ziet in een nauwere vriendschap met de VS.
Bronnen: Xinhua, BBC, The Bricspost