Het staatsfonds voor steun aan de chips sector dat tijdens zijn eerste ronde 140 miljard yuan heeft opgehaald, plant een tweede ronde die tot 200 miljard yuan wil verzamelen. Het voornemen was al klaar voor het recente incident met ZTE dat gedurende 7 jaar geen VS-chips mag gebruiken. Ook tegen Huawei heeft de procureur van New York nu een onderzoek geopend.
China vertegenwoordigt 45 % van de wereldwijde vraag naar chips, maar 90% van de gebruikte chips zijn echter buitenlands. China voert voor meer buitenlandse chips in dan petroleum. Om de eigen chips sector uit te bouwen heeft de regering in 2014 een plan ontvouwd dat 60 miljard dollar wil besteden om op 10 jaar tijd de afhankelijkheid van buitenlandse chips terug te dringen van 70 % naar 10 %. Hoofdmiddel daartoe was het in het leven roepen van het National Integrated Circuitry Investment Fund. Dit fonds wordt bestuurd door CDB Capital, de investeringsarm van de grootste politieke bank China Development Bank.
Het heeft ondertussen tijdens een eerste ronde 140 miljard yuan (22,15 miljard $) opgehaald. Dit fonds werkte op de Amerikaanse beleidsmakers als een rode lap op een stier. Met de opgehaalde gelden werden al 50 bedrijven in de sector gesteund. Het voornaamste gesteund project was de 24 miljard kostende nieuwe chipsfabriek van Tsinghua Unigroup die in Wuhan in aanbouw is. Ook het te Hongkong genoteerde Semiconductor Manufacturing International en 3D NAND flash chipproducent Yangtze Memory Technologies kregen steun.
Dat ZTE geen Amerikaanse chips meer mag gebruiken, staat naar verluidt los van de beslissing om een tweede 
financieringsronde te plannen. Nu wordt op een bedrag tussen 150 en 200 miljard gemikt en ook buitenlands kapitaal is welkom. De nieuwe financieringsronde zou zich toeleggen op drie gebieden: geheugenchips, het ontwerp van geïntegreerde schakelingen en op samengestelde halfgeleiders zoals siliciumcarbide en galliumnitride.
Als reactie op de Amerikaanse sancties rond ZTE heeft Alibaba topman Jack Ma tijdens zijn toespraak aan de Waseda-universiteit in Japan gepleit om samen een einde te maken aan de Amerikaanse chipsafhankelijkheid. Hijzelf heeft de afgelopen vier jaar al in 5 chips bedrijven geïnvesteerd waaronder het laatste Hangzhou C-Sky Microsystems.
Donderwolken
Hoewel de Amerikaanse minister van Financiën Mnuchin in het vooruitzicht heeft gesteld met een delegatie naar Beijing te willen trekken om te onderhandelen over het wederzijds opbod aan heffingen, hangen er alsnog nieuwe donderwolken boven de relaties VS-China. Aanklagers te New York hebben volgens de Wall Street Journal woensdag nu ook een onderzoek tegen Huawei geopend of ook zij niet de sancties tegen Iran omzeild zouden hebben. Dit onderzoek gaat verder dan het ZTE-onderzoek dat door het Ministerie van Handel gebeurde: nu zouden ook privé verantwoordelijken gestraft kunnen worden. Huawei ontkent echter dat ze de wetten noch reglementen niet zou nageleefd hebben.
Insiders menen dat Huawei sterker in de schoenen staat in vergelijking met ZTE. Zo beschikt Huawei over een eigen chips bakkerij HiSilicon die zelfs al een 5G-chip heeft vervaardigd. Volgens Bloomberg is maar één op vier van de 263 Huawei leverancier uit de VS. 41% komt uit de VRC zelf, gevolgd na de VS door Taiwan met 9% en Zuid-Korea met vier 4%. Ook besteedt Huawei 14,9 % van zijn inkomen aan onderzoek en ontwikkeling.
Lenovo die het hoofdkwartier te Morrisville van IBM overnam in 2005 en 2014 is nu om analoge ‘cyberspionage-redenen’ onder vuur komen te liggen. Een Lenovo-woordvoerder heeft al gerepliceerd met de U.S.-China Economic and Security Review Commission te willen discuteren over de talrijke onjuistheden in hun rapport dat gebaseerd is op de bevindingen van Interos Solutions uit Virginia. De Chinese heksenjacht gaat echter nog verder. Momenteel wordt er zelfs aan gedacht om de controle van informele banden tussen Amerikaanse en Chinese bedrijven aan een strengere controle te onderwerpen. Zo vloeit toptalent qua AI en chipsdesign weg en weer tussen beide landen. Als NVIDIA een nieuwe chip ontwerpt, geven ze er enkele aan Chinese klanten voor feedback omdat deze één vijfde van het totaal klanten uitmaken. Het is zeer de vraag of hier in de toekomst geen scherpere controle op komt.
VS-China
Voorlopig blijft China er nog goed gemutst bij. Premier Li Keqiang zei tijdens het bezoek van de Amerikaanse Transportminister Chao open te staan voor discussies met de Amerikaanse collega’s. Sterker nog, China beloofde de in Taiwan geboren Elaine Chao financiële bijstand in het kader van het Road & Belt Initiative aan de opbouw van Amerikaanse infrastructuur wat 1500 miljard $ gaat kosten en waarvoor de federale regering 200 miljoen $ wil uittrekken. Li beloofde grootmoedig te willen helpen ‘de VS weer te willen groot maken’.
Insiders geloven echter niet dat de handelsdelegatie die president Trump uitzendt het conflict zal kunnen oplossen. Hooguit wordt gehoopt op het uitstellen van sommige heffingen. Ook de presidentiële topadviseur Larry Kudlow verwacht een langdurig proces en de Global Times roept de bedrijven op zich klaar te maken voor een langdurige oorlog. Huidig ASEAN-voorzitter en premier van Singapore Lee Hsien Loong noemde het oplopende handelsconflict tussen China en de VS de voornaamste ASEAN-zorg.
Bronnen: SCMP, Peoples Daily, Reuters, Bloomberg
