De laatste jaren kun je in de straten en parken van Chinese steden steeds meer, vooral jonge, mensen in traditionele gewaden of hanfu zien lopen. De interesse in de traditionele Chinese geneeskunst neemt onder jongeren ook weer toe, evenals het bezoeken van het traditionele theater. Verloren gewaande oude merken worden weer nieuw leven ingeblazen. Deze hernieuwde interesse in de eigen traditie heet guochao, ‘nationale trend’.
Een collage van guochao-elementen; foto Baidu (disclaimer)
Guochao
Guochao betekent letterlijk het ‘national(e)(istische) getij’. Het verwijst naar de hernieuwde interesse in traditionele Chinese waarden en materiële cultuur. Deze trend is een synergie van meerdere zaken. De huidige regering onder leiding van Xi Jinping stimuleert het vermengen van het socialisme met goede Chinese tradities zoals: het streven naar sociale harmonie, het eren van de (voor)ouders en de trots op je eigen geboortestreek en land. Voorts moedigt de overheid jongeren aan om traditionele ambachten levend te houden, met name door ze in te bedden in een moderne context. Een aardig voorbeeld is een koffiehuis geheel ingericht als een Chinees theehuis, dat naast koffie ook diverse soorten thee schenkt.
Buitenlandse druk
De aanhoudende China-bashing in de westerse media is zeker ook een versterkende factor bij de stijgende interesse in de eigen cultuur onder Chinezen. Chinezen worden moe van al die westerse kritiek die merendeels op onbegrip steunt, en nog meer van de leugens die in westerse media over China verspreid worden. Chinese architecten vermengen daarom steeds meer Chinese elementen in hun ontwerpen. Modeontwerpers doen hetzelfde. Chinese sterrenkoks gebruiken westerse technieken, maar vooral om Chinese kooktechnieken te verrijken. Bestudeer bijvoorbeeld deze ijsjes van het merk Chicecream, een jonge onderneming die het hele bedrijfsconcept rond de nationale trend ontworpen heeft. Ze zijn geïnspireerd op de terracottasoldaten in Xi’an, na de Grote Muur China’s beroemdste archeologische attractie (Foto Sohu (disclaimer)).
Waarde
Het is geen makkelijke taak deze culturele trend in harde cijfers te waarderen. Guangming Daily heeft onlangs een artikel gepubliceerd waarin een groep onderzoekers toch getracht heeft de economische waarde van de guochao per jaar te berekenen, alsmede een projectie voor de nabije toekomst teongwerpen.
Waarde van de guochao; vertaling auteur; herkomst Guangming Daily (disclaimer)
Deze cijfers tonen aan dat de interesse in de eigen traditie tijdens de jaren van de pandemie, toen China vrijwel van de buitenwereld afgesloten was, het snelst groeide. Ook al is de jaarlijkse stijging nu niet meer zo groot, men verwacht voorlopig toch nog een gestage groei. En kijk eens goed naar die bedragen!
Niets nieuws
Merk op dat de Chinese houding in dit interculturele spel het tegenovergestelde is van die van de westerse landen. Waar de laatste nog altijd bezig zijn China stap voor stap uit te sluiten (denk bijvoorbeeld aan het voorstel om hoge invoerrechten op Chinese EVs te heffen), adopteren Chinezen op kritische wijze westerse kennis. Dit is op zich niets nieuws. Aan het einde van de laatste keizerlijke (Qing-) dynastie voerde men in China ook een discussie over de mate waarin westerse kennis overgenomen moest worden.
Om de conservatieven mee te krijgen hanteerden de hervormers de slogan yang wei zhong yong: ‘stel het buitenlandse in dienst van China’. Met andere woorden, ook zij wilden het goede van de Chinese traditie behouden en verrijken met het bruikbare van de westerse kennis. Door de politieke ontwikkelingen (binnenlandse strijd, de Japanse invasie) kwam dat toen niet van de grond, maar de huidige Chinese regering lijkt deze gedachte weer op te pikken, met groot succes. Wanneer we ook onderliggende culturele waarden meetellen, dan kunnen we concluderen dat de nationale trend in feite de drijvende kracht achter de gehele ontwikkeling van China is.
Bronnen: Guang Ming Daily en eigen onderzoek van de auteur
