In Washington is een akkoord over fase 1 voor een handelsakkoord ondertekend. Details zijn nog niet bekend, maar het is elk geval een welkome adempauze in de handelsoorlog voor zowel China als de VS. Over de verdere relaties tussen de VS en China zijn de meeste waarnemers weinig optimistisch.
In Washington hebben president Trump en vicepremier Liu He woensdag een handelsakkoord ondertekend.
Het document telt ongeveer 80 bladzijden, en vooraf is de inhoud niet officieel vrijgegeven.
Volgens min of meer officiële Amerikaanse lekken is het vooral een wapenstilstand. Op dit moment is het grootste deel van de Chinees-Amerikaanse handel in beide richtingen onderworpen aan zware invoerrechten. Partijen engageren zich om dit niet verder te laten escaleren. Van Amerikaanse zijde blijven voor 360 miljard dollar Chinese producten onderworpen aan heffingen, en zouden er geen vast engagementen zijn voor afbouw. (upd) In het ondertekende document blijkt dit echter wel het geval te zijn. De heffingen op 120 miljard dollar producten orden gehalveerd tot 7,5%.
Van Chinese zijde werd een engagement verwacht om de volgende twee jaren in totaal voor 200 miljard dollar extra in te voeren. Volgens insiders gaat het om 50 miljard olie en gas, 32 miljard landbouwproducten, 78 miljard fabrieksgoederen en 38 miljard diensten. Nogal wat experts twijfelen of dit hoge streefdoel wel haalbaar is. (upd) Ook hier zorgt het akkoord voor een kleine verrassing: het Chinese engagement beperkt zich tot 40 miljard dollar landbouwproducten.
China zal ook verdere maatregelen nemen om te beletten dat Amerikaanse bedrijven die in China investeren gedwongen worden hun technologie met een Chinese partner te delen; of dit verder gaat dan recentelijk reeds genomen maatregelen is evenmin duidelijk.
Wat vaststaat is de schrapping van China enkele dagen geleden van de lijst van landen die hun munt manipuleren. Het stond op deze lijst sinds februari 2019, wat bijkomende sancties tot gevolg moest hebben. Maar experts hebben altijd al gezegd dat de Amerikaanse regering China om politieke redenen, zonder monetaire argumenten op de lijst geplaatst had.
Vredesverdrag of wapenstilstand ?
Er komt dus een soort wapenstilstand, tot opluchting van beide partijen. Bedrijven en consumenten aan beide zijden waren slachtoffer van de handelsbelemmeringen. President Trump kan ‘een overwinning op China’ gebruiken voor zijn verkiezingscampagne, en China krijgt respijt om zijn economie meer onafhankelijk van handel met de VS te maken.
Een aantal experts zijn van mening dat er al onherstelbare schade is aangericht aan de wereldwijde toeleveringsketens. Door de onvoorspelbaarheid , vooral van de Amerikaanse politiek, proberen bedrijven bij nieuwe investeringen nu al zoveel mogelijk hun Chinese en Amerikaanse operaties uit elkaar te halen. Concreet betekent dat dat een aantal bedrijven nu al met hun eindassemblage wegtrekken uit China naar buurlanden zoals Vietnam.
In principe moet nu een fase twee van de onderhandelingen volgen, waarbij verder gesproken wordt onder meer over bescherming van intellectuele eigendom en afbouw van door de VS als ongeoorloofde staatssteun moet gepraat worden, in ruil voor afbouw van Amerikaanse heffingen. Het gaat om fundamentele geschillen, waar moeilijk een compromis te vinden zal zijn. Veel waarnemers gaan ervan uit dat dit niet meer vóór de Amerikaanse verkiezingen gebeurt. Hopelijk houdt de wapenstilstand tot dan stand.
De meeste waarnemers gaan ervan uit dat het akkoord niet meer is dan een wapenstilstand. Niet zozeer in de handelsoorlog, maar in de nieuwe koude oorlog die op alle fronten aan het opwarmen is. De Amerikaanse politieke wereld – Republikeins en Democratisch, en een groeiend deel van het grote bedrijfsleven zien China als een gevaar voor de Amerikaanse wereldoverheersing. Het belangrijkste slagveld vandaag is niet de handel maar de technologische inhaalbeweging van China. De brutale manier waarop de VS alle landen ter wereld – en vooral Europa- blijft afdreigen om geen 5G materiaal van het Chinese Huawei te gebruiken is daarvan de beste uitdrukking.
Nog een indicator van het verslechterend politiek klimaat is het voorstel dat de VS, de EU en Japan deze week ingediend hebben om de Wereldhandelsorganisatie te hervormen. Zij stellen strengere beperkingen voor op staatsinmenging in de economie, die concurrentieverstorend zou werken. Dat hiermee de Chinese het hart van de socialistische markteconomie met haar macroeconomische controle en grote rol voor staatsbedrijven geviseerd wordt is voor iedereen duidelijk.
Bronnen: New York Times, South China Morning Post, CNN, Financial Times
