Vrijdag kondigde China voor 75 miljard $ bijkomende heffingen af op Amerikaanse ingevoerde producten. De Amerikaanse president Trump noemde daarop voor het eerst ‘zijn vriend’ Xi Jinping een vijand, vroeg opnieuw de VS-bedrijven om hun activiteiten uit China weg te halen en verhoogde op zijn beurt de heffingen op Chinese invoer. Toch verklaart hoofdonderhandelaar Liu He zich tegen een escalatie van het conflict en zouden nieuwe onderhandelingen op stapel staan.
China verklaarde vrijdag dat het de voor 75 miljard $ opgelegde heffingen op VS-import zal verhogen van 5 tot 10%. Het plant dit te doen in twee fasen: een eerste fase gaat in op 1 september en de tweede fase op 15 december. De bijkomende Chinese heffingen komen te liggen op een lijst van producten zoals ingevroren varkensvlees, sommige soorten stoffen en voedselaroma’s, petroleum en sojabonen. Beijing zegt genoopt te zijn tot de maatregel nadat de VS de eensgezindheid tussen hun presidenten (om heffingen weg te werken) schond door unilateralisme en protectionisme dat zowel ernstig de belangen van China schaadt als een aantasting betekent van vrije wereldhandel. De Amerikaanse president Trump besliste immers begin augustus om op 300 miljard $ Chinese invoer een bijkomende heffing van 10 % op te leggen. Omdat dit meestal kerstproducten betrof, heeft Trump na binnenlands protest deze heffingen echter uitgesteld tot na december.
Omdat de Chinese munt daarna zakte tot boven 7 yuan voor één dollar noemde de Amerikaanse president – in tegenstelling tot een officieel rapport uit mei van het ministerie van Financiën – een muntmanipulator. Als klap op de vuurpijl besloot het Trumpbestuur afgelopen week – naast inmenging in de kwestie Hongkong – om Taiwan voor 8 miljard $ nieuwe gevechtsvliegtuigen te leveren.
Met andere woorden China moest wel reageren als het zichzelf respecteert. Presidentieel adviseur en havik Navarro verwachtte de Chinese reactie en zei dat dit enkel de mening van zijn president zou verharden. Diens reactie liet niet lang op zich wachten. Trump tweette zijn volgelingen ‘Wie de grootste vijand (van de VS-economie) zou zijn: Xi Jinping of Fed-voorzitter Powell?’. De president ligt met de voorzitter van de VS Nationale Bank overhoop omdat deze de VS-intrestvoeten minder snel wil verlagen dan Trump wenselijk acht. De president deed voorts opnieuw een oproep naar de Amerikaanse bedrijven om hun activiteiten uit China weg te halen en naar de VS terug te halen. Last but nog least verhoogt Trump op 1 oktober de bestaande heffingen op Chinese invoer van 25 %tot 30% en deze op 300 miljard $ die op 1 september ingaan van 10 tot 15%.
Reacties
Donderdag, de dag voor de bijkomende heffingen hoopte de presidentieel adviseur Kudlow nog om in september naar de onderhandelingstafel terug te keren. Vrijdag hoopte China eveneens tot een win-win oplossing te komen waarbij China en de VS hun geschillen zouden bijleggen in een geest van wederzijds respect, gelijkheid, goede bedoelingen en eenvormigheid tussen woord en daad. De nieuwe aanvallen van president Trump kunnen echter niet in deze zin begrepen worden.
David Dollar van de Brookings Institution vond dat door de handelsoorlog die Trump voert, de VS-economie begint te gelijken op deze van een planeconomie omdat duizenden firma’s aanvragen indienen om vrijgesteld te worden van importvergunningen voor hun benodigde onderdelen.
Wat de oproep van Trump tot het verlaten van het land betreft, zijn weinig bedrijven dit van plan. China bezit immers goed opgeleiden die hun product kunnen vervaardigen tegen een aanvaardbare prijs en dit wordt in de hand gewerkt door een goede infrastructuur en een netwerk van leveranciers. De weinige multinationals die uitwijken, verplaatsen hun laagwaardig maakwerk naar Zuidoost Azië, maar niet naar de VS. Het duurt overigens jaren vooraleer een nieuwe leveranciersketting is opgebouwd, zo merkt voorzitter Helfenbein op van de American Apparel & Footwear Association. In plaats van de beloofde nieuwe innovatieve benadering krijgen we een handelsstrategie uit 1930 die een ramp wordt voor de Amerikaanse verbruikers, het zakenleven en de economie, aldus nog Helfenstein. Reacties van andere VS-organisaties leest u hier.
Directeur Myrion Briljant van de US Chamber of Commerce afdeling Internationale Zaken repliceerde op de Trump tweets dat zij de administratie en China oproept toch naar de onderhandelingstafel terug te keren.
Hoe dan vrijdag daalde beurs de S&P index met 2,59%, de The Dow Jones Industrial Average verloor 2,37% en de Nasdaq Composite 3%. Vooral de ICT-bedrijven lieten in augustus al 5%.
In China noemt een artikel in het Volksdagblad de nieuwe heffingen ‘barbaars,’ belooft dat het land zal blijven vechten tot het bittere eind. en stelt dat de niewe VS-bedreigingen niet zullen werken. Op de G7-top te Biarritz verklaarde voorzitter Tusk van de EU-Raad dat handelsoorlogen tot recessie leiden en dat handelsovereenkomsten de economie versterken. De Chinese hoofdonderhandelaar vicepremier Liu He verklaarde zich maandag tegenstander van de escalatie omdat dit zowel China als de VS zou schaden. Op een expo te Chongqing zei hij kalme onderhandelingen te verkiezen om het handelsconflict op te lossen. Trump zei nog te Biarritz dat De VS-toponderhandelaars twee telefoontjes uit Beijing ontvangen om de besprekingen verder te zetten, maar dit wordt door China ontkend. Hoe dan ook de beurzen herwonnen maandag hun zelfvertrouwen.
Muntpolitiek
De economische vertraging wereldwijd heeft ook te maken met de monetaire politiek. Op de vergadering van de financiële topbankiers in Jackson Hole liet VS Fed voorzitter Powell al horen dat de monetaire politiek niet dient om ingezet te worden in het kader van een handelsconflict. Vooral verfrissend was de mening in Jackson Hole van gouverneur Mark Carney van de Bank of England. Hij vindt de uitbouw van een multipolair wereldwijd financieel systeem noodzakelijk ter vervanging van de dominantie van de dollar. Hij noemde de afhankelijkheid van de dollar niet duurzaam want de dollar heeft te veel invloed in vergelijking met de 10% van de wereldhandel door de VS en 15% van de wereldproductie. Nu staat de dollar in voor de helft van de handelsfacturen en twee derden van de wereldwijd uitgeschreven effecten, zo redeneert Carney verder. Dit vermindert de mogelijkheid van de bankiers om een groeivermindering aan te pakken.
Op middellange termijn stelt hij voor dat het IMF een Fonds opzet om kapitaalvlucht tegen te gaan en daartoe pleitte hij voor een verdrievoudiging van de IMF-middelen want een globale aanpak zal minder duur uitvallen dan die van de 189 deelnemende landen apart. In plaats van te wachten tot de renminbi de uitdager wordt van de dollar, vindt Carney de oplossing op lange termijn het scheppen van een wereldwijde elektronische munt die wellicht zou steunen op een netwerk van digitale munten door de Nationale Banken. Zoals bekend werkt Facebook aan de digitale munt Libra. Anderen vinden het zinvoller dat Amazon met een eigen digitale munt zou komen. Merkwaardig in dit licht was in juli de kritiek van Carney op het Libra-initiatief. Noch India, China of Japan zijn tevreden met het privé-initiatief en het is uitkijken naar hun reactie op Carneys voorstel. China is na 5 jaar voorbereiding klaar om op korte termijn een eigen digitale renminbi uit te geven.
SCMP, FT, Wikipedia
Lees ook toespraak gouverneur Carney
