Er is een nieuw witboek uit over energietransitie in China. Dit land neemt wereldwijd de leiding in hernieuwbare energie. We bekijken concreet wat dit wil zeggen voor steenkoolcentrales en kernreactoren.
Vandaag is een witboek over de energietransitie gepubliceerd. Het geeft een overzicht van de acties die het voorbije decennium ondernomen zijn. Twee van de zes hoofdstukken gaan over inspanningen om technologische vernieuwingen door te voeren. Het laatste hoofdstuk bespreekt de bijdrage van China aan de wereldwijde transitie.
China is vandaag de grootste investeerder in energietransitie. Tijdens het voorbije decennium is de energie-intensiteit er immers continu verminderd, wat tot een minverbruik van 1,4 miljard ton steenkool en een minderuitstoot van 3 miljard ton CO2 geleid heeft.
Sinds 2013 heeft China meer dan 40% van de wereldwijde jaarlijkse bijkomende hernieuwbare energiecapaciteit geleverd. In 2023 ging het om meer dan de helft.
Om een snelle energietransitie te kunnen doorvoeren zet China volop in op wind en zon in het schaars bewoonde noordwesten, op waterkracht in bergachtige gebieden, op kernenergie in de kustzones,en op fossiele (gas)centrales in het zuidwesten.
China is bereid met de internationale gemeenschap samen te werken inzake energie, klimaat en ecologie.
De volledige tekst staat hier
Versnelde afbouw fossiele elektriciteit
De vraag naar elektriciteit neemt zo snel toe dat de nieuw geïnstalleerde groene energie tot nu toe niet volstond en er nog volop steenkoolcentrales bijgebouwd werden. Maar dit jaar zien we voor het eerst het aantal nieuw vergunde steenkoolcentrales sterk verminderen. Een keerpunt?
Tijdens het eerste semester zijn in China slechts voor 9 gigawatt (GW) nieuwe steenkoolcentrales goedgekeurd. Dat is 83% minder dan vorig jaar. De data komen van het Centre for Research on Energy and Clean Air (CREA), een Finse denktank. Volgens andere berekeningen, namelijk van van Greenpeace East bedraagt de daling 79,5%.
De aflopende investeringen in steenkoolcentrales hebben alles te maken met het feit dat de doelstellingen voor wind- en zonne-energie voor 2030 – 1.200 GW – reeds dit jaar licht overschreden worden, zes jaar vroeger dan in een voorzichtig scenario voorzien was!
Daardoor ligt de totale capaciteit van niet-fossiele elektriciteit nu hoger dan die van steenkoolcentrales. Die laatste genereren echter meer uren elektriciteit zodat ze in mei nog steeds 53% van alle elektriciteit produceerden.
Tijdens het eerste kwartaal van 2024 daalden de totale koolstofemissies. Dat was niet meer gebeurd sinds de covid-19-periode. Indien deze trend zich doorzet zou de totale koolstofuitstoot van China dit jaar kunnen dalen. 2023 zou het piekjaar kunnen zijn, terwijl China zich op de klimaatconferentie heeft geëngageerd om ten laatste in 2030 te pieken!
Bij de abrupte daling van de nieuw vergunde steenkoolcentrales past een kanttekening. Het aantal nieuwe vergunningen piekte in 2022 en 2023, want er werden vergunningen voor 200 GW gegeven. Dat was het gevolg van een elektriciteitstekort in 2021 en een scherp gedaalde opbrengst van de waterkrachtcentrales in 2022, veroorzaakt van de droogte. Een deel van de nieuwe centrales dient wel om oudere inefficiënte en vervuilende centrales te vervangen en voegt geen capaciteit toe.
Deze vergunningen van 2022-23 dekten tijdens het eerste semester van dit jaar nog de bouw van nieuwe steenkoolcentrales met een vermogen van 41 GW, en dat is niet veel minder dan in dezelfde periode van 2023.
Het verder beperken of afschaffen van nieuwe vergunningen voor steenkoolcentrales hangt af van de snelheid waarmee China bijkomende niet-fossiele elektriciteit op het netwerk kan aansluiten. De toekomst zal snel uitwijzen of China in 2023 of 2024 echt al de uitstootpiek bereikt heeft.
Kernenergie deel van de oplossing
Recentelijk heeft de Chinese regering de bouw van 11 bijkomende kernreactoren in de kustprovincies Shandong, Zhejiang, Jiangsu, Guangdong en Guangxi goedgekeurd. Sinds 2019 zijn er nooit zoveel goedgekeurd in één jaar.
China National Nuclear Power zal drie reactoren bouwen, State Power Investment Corporation twee en China General Nuclear Power Corporation zes op drie sites. Het gaat om drie staatsbedrijven.
De totale investering bedraagt 25 miljard euro, zowat 2,2 miljard euro per reactor. Dat is aanzienlijk lager dan de prijs van een kernreactor in het Westen.
In 2019 werd 4,5 miljard euro geïnvesteerd in kernenergie. Sindsdien zijn de investeringen blijven stijgen. In 2023 bedroegen ze 11,5 miljard euro en in het eerste semester dit jaar 5 miljard.
China telt 55 actieve kernreactoren en daarmee is het nummer drie in de wereld. 36 eenheden zijn in aanbouw, wereldwijd zijn er 60 in 16 landen. Ondanks die indrukwekkende cijfers kwam in 2023 slechts 5% van de elektriciteitsproductie van kernreactoren.
De nieuwe reactoren zijn van het model Hualong 1; dit is een in China ontworpen reactor van de derde generatie. In totaal zijn er hiervan nu 33 in werking of in constructie. Van alle reactoren die wereldwijd in aanbouw zijn is het grootste aantal Hualong1.
Voor het project in Jiangsu wordt voor het eerst gaskoeling en water op hoge druk gecombineerd in een reactor die zowel elektriciteit als industriële verwarming zal leveren.
Bronnen: Caixin, China Daily, South China Morning Post, Xinhua
