Het bezoek van de Nederlandse minister van buitenlandse zaken Hoekstra aan zijn Chinese collega Qin Gang was kort maar krachtig. Dat wil zeggen: Hoekstra’s bezoek was kort en de Chinese reactie krachtig.
Screenshot van de ontmoeting tussen Hoekstra en Qin; foto Baidu (disclaimer)
Verschillen
De manier waarop Nederlandse dagbladen hun verslag van dit bezoek positioneren verschilt dit keer enorm. De nationale Volkskrant kopt met ‘Beijing rolt rode loper uit voor Nederland, ondanks groeiende stapel conflicten tussen China en Europa’. Dat heeft in ieder geval een positief begin. Het commerciële RTL gaat meteen voor het negatieve met: ‘Chinese minister valt Nederlandse media aan: Chinese dreiging ‘verzonnen’’. De lokale (dus ook enigszins commerciële) krant De Limburger doet hetzelfde met ‘Hoekstra botst met Chinese minister over geheime operaties in Nederland’, maar gunt de lezer zo nog wel ruimte voor speculatie over de afloop van die botsing.
Hoge verwachtingen
Beide landen hadden voor het bezoek al hun hoge verwachtingen over de resultaten uitgesproken. Het staatspersbureau Xinhua had voorgaande week al gemeld dat ‘China klaar is om de samenwerking met Nederland te verdiepen’. Premier Mark Rutte en de nieuwe Chinese premier Li Qiang hadden hun eerste telefoongesprek gehad en het Chinese officiële verslag was opvallend positief: ‘China beschouwt Nederland als een voorkeurspartner binnen de Europese Unie’. De Volkskrant vermeldt dan ook spottende commentaren daarover op sociale media.
ASML
Uiteraard stond ASML, als symbool voor de technologie-oorlog tussen China en het westen, op de agenda. Voor onze lezers hoeven de zaak ASML niet meer uit te leggen. In een gesprek met RTL Nieuws na afloop van de ontmoeting gaf Hoekstra, zonder in detail te treden, aan dat het definitieve maatregelenpakket voor de zomer klaar zal zijn. Maar ondanks deze handelsbeperkingen benadrukt de minister: “We willen door met deze belangrijke handelsrelatie.” Daar wordt de lezer niet wijzer van.
Inmenging
Volgens Hoekstra maakt China zich schuldig aan cyberaanvallen en operaties op Nederlands grondgebied. Het is niet duidelijk op welke concrete activiteiten hij doelt. Volgens de Limburger betreft het een zaak waarbij een medewerker van de Volkskrant betrokken was, maar die krant meldt daarover niets in de eigen berichtgeving van dit bezoek. De Chinese minister ontkende de aantijgingen en pareerde ze met een klacht jegens de Nederlandse geheime diensten, die recent concludeerden dat China de grootste dreiging vormt voor de economische veiligheid van Nederland. ‘Als wij de grootste bedreiging van de economische veiligheid zijn, hoe kunnen we dan de grootste handelspartner van Nederland zijn buiten de EU? Dat is tegenstrijdig’, vindt Qin. Geen enkele krant vermeldt de reactie van Hoekstra hierop. Vermoedelijk moet hij hierover eerst met zijn collega’s in het kabinet overleggen.
Diversen
Er stonden nog wat andere zaken op de agenda, deels de verplichte nummers zoals ‘mensenrechten’ en deels de hete hangijzers van het moment zoals de situatie rond Taiwan en de oorlog in Oekraïne. Hoekstra vermeldde dit in zijn verklaringen, maar we vinden geen Chinese repliek terug in de officiële Chinese uitspraken over de bijeenkomst.
Commentaar
De verschillen in de commentaren in de Nederlandse pers vallen op. De laatste tijd waren die over China juist zo unaniem. Het is goed te zien dat invloedrijke Volkskrant de ontmoeting in ieder geval een kans geeft en niet meteen de anti-China trend voortzet. Het bezoek zelf echter, juist na zo’n lange gedwongen pauze, had best iets langer kunnen duren. Een bliksembezoek als dit botst met de Chinese cultuur. Wij zouden willen weten of deze korte duur een Nederlandse beslissing was of dat de Chinese zijde het zo besloten heeft. In het eerste geval zou de Chinese zijde het interpreteren als gebrek aan prioriteit aan de Nederlandse kant en in het tweede geval zou het aangeven dat China even geen zin zou hebben lang en diep met Nederland te overleggen.
Enfin, vandaag zal Hoekstra nog de Chinese Premier bezoeken. Wordt vervolgd dus.
Bronnen: De Volkskrant, RTL Nieuws, De Limburger.
