Het éénkindbeleid zou worden bijgesteld. Dat was een nieuwsitem van het Derde Plenum. De uitvoering van het besluit is begonnen.
Anhui is de derde provincie waar de overheid het éénkindbeleid versoepelt, na Zhejiang en Jiangxi. De communistische partij heeft in november besloten de geboorteplanning wat minder streng te laten toepassen. Ouders zullen een tweede kind mogen hebben als één van hen uit een éénkindgezin komt. Beijing, Guangxi, Hubei en Jiangsu volgen in maart en in de maanden direct daarna komen Hunan, Qinghai en Shanghai aan de beurt. De aanpassing wordt geleidelijk geïntroduceerd en de oostelijke provincies spelen daarin een voortrekkersrol. Hun bevolking staat open voor een licht gewijzigdeéénkindpolitiek en de kuststreken zijn nog altijd het meest welvarend, zodat zij zich een mogelijk grotere bevolkingsdruk kunnen veroorloven. China springt zorgvuldig om met de gezinsplanning, die dertig jaar jaar lang als een bittere noodzaak is gezien. De regering heeft laten onderzoeken wat de mogelijke gevolgen zijn van een versoepeling. De uitkomsten vallen niet exact te voorspellen. Het is goed mogelijk dat er zelfs inverdieneffecten zijn in plaats van financieel nadeel. Een hoger geboortecijfer kan een oplossing bieden voor de veroudering van de bevolking, een groeiende kostenpost.
De omslag in het tegendeel
Het éénkindbeleid heeft volgens Chinese deskundigen in belangrijke mate mede de voorwaarden geschapen voor de spectaculaire welvaartsstijging die China de laatste dertig jaar heeft gekend. In China wonen nu 1,34 miljard mensen. Zonder de strenge geboorteregeling, met zijn hoge boetes voor overtreders en dramatische uitwassen (te veel abortussen, discriminatie tegen meisjes), waren er dat wellicht 400 miljoen meer geweest. De voordelen zijn nu langzamerhand uitgewerkt. De nadelen tekenen zich duidelijk af: in 2013 stonden er tegenover 100 meisjes 117,6 jongens, terwijl een verhouding van 100/107 wordt aanbevolen. Dit nadeel en een versterking van de al vermelde veroudering, beginnen zwaarder door te wegen dan de voordelen. Bovendien willen veel mensen in bepaalde sociale situaties en geografische regio’s gewoon erg graag de opheffing van deze beperking op hun persoonlijke levenskeuzen. Dat is niet zo voor alle bevolkingsgroepen: tweeverdieners in de grote steden vinden één kindgenoeg of opteren voor een kinderloos partnerschap. Demografen voorspellen dat een versoepeling geen grote schokken zal teweegbrengen, in elk geval niet onmiddellijk. In het jaar dat de versoepeling overal een feit is zullen er volgens experts ongeveer evenveel nieuwgeborenen zijn als in 2000. Met alle overwegingen en nog meer, heeft de partij en de volksvertegenwoordiging, eerst op nationaal en vervolgens op provinciaal niveau, het besluit genomen om het beleid bij te stellen. Door de ruimte te scheppen voor een graduele toename van het geboortecijfer hoopt de overheid uiteindelijk een oplossing te vinden voor tekorten aan arbeidskrachten, zonder al te grote druk te leggen op de publieke middelen voor voedselvoorziening, geneeskunde en onderwijs. De manier en het tempo voor de aanpassingen zullen ook per provincie verschillen omdat al die factoren in elke regio anders zijn. Er zal ook binnen de provincies, in China qua omvang van bevolking en territorium vergelijkbaar met landen in Europa, worden gediversifieerd. In Shenzhen, de bekende speciale economische zone in het welvarende Guangdong, hebben leden van de Politieke Raadgevende Conferentie een voorstel ingediend om ook aan vrouwen boven de 30 het krijgen van een tweede kind toe te staan. De Chinese People’s Political Consultative Conference (CPPCC) is nu bijeen op provinciaal niveau. Tijdens de zitting van de Nationale CPPCC in maart zal het onderwerp allicht ook op de agenda staan.
Bronnen: Xinhua, China Daily, SCMP
