China gelooft niet dat wapens en sancties uit het Westen de oorlog zullen stoppen. Voor Beijing is een onderhandelde oplossing de enige juiste. Die uitkomst is nog veraf. Intussen hecht China veel belang aan het humanitaire aspect.
Minister van Buitenlandse Zaken Wang Yi heeft een initiatief voor de humanitaire situatie in Oekraïne en zijn buurlanden voorgesteld aan de internationale gemeenschap. Het is een plan dat uit zes punten bestaat. De onderstaande tekst is die welke ambassadeur Zhang Jun op 8 maart aan de VN Veiligheidsraad heeft voorgesteld.
Humanitair initiatief in zes punten
Ten eerste: laten we erop toezien dat humanitaire operaties zich houden aan de basisprincipes van menselijkheid, neutraliteit en onpartijdigheid die zijn vastgelegd in resolutie 46/182 van de Algemene Vergadering van de VN. Politisering van humanitaire kwesties moet worden vermeden.
Ten tweede: alle aandacht is nodig voor de vluchtelingen in en uit Oekraïne en voor de landen die vluchtelingen onderdak verlenen.
Ten derde: we moeten de bescherming van burgers waarborgen en in het bijzonder de rechten en belangen van kwetsbare groepen zoals vrouwen, kinderen, ouderen en personen met een beperking. Laten we in hun belang voedseltekort, overdraagbare ziekten en andere bijkomende humanitaire rampen in Oekraïne voorkomen.
Ten vierde: zorg voor vlotte en veilige humanitaire hulpactiviteiten, door een snelle, veilige en onbelemmerde humanitaire toegang te bieden en de veiligheid van medisch personeel en personeel dat medische taken verricht te verzekeren. Regel bescherming van de medische uitrusting en het vervoer dat wordt gebruikt bij humanitaire operaties en belangrijke civiele infrastructuur.
Ten vijfde: zorg voor de veiligheid van vreemdelingen in Oekraïne, bied ze de mogelijkheid om zonder gevaar of risico en onbelemmerd te vertrekken en help ze terug te keren naar hun thuisland.
Ten zesde: steun de coördinerende rol van de VN bij het verdelen van humanitaire hulp en het werk van de VN-crisiscoördinator voor Oekraïne.
Diplomatie
Minister van Buitenlandse Zaken Wang Yi heeft een beknopte samenvatting van het zespuntenplan voorgesteld aan Josep Borell van de Europese Unie en alle collega’s met wie hij gesprekken had over de kwestie Oekraïne, onder andere de ministers van Frankrijk en Italië, en aan de internationale pers tijdens het Nationaal Volkscongres.
Evacuaties
Na zijn voorstelling van het zespuntenplan op de Veiligheidsraad sprak de Permanente Vertegenwoordiger van China bij de Verenigde Naties over de landen die China hebben geholpen bij de evacuatie van Chinese onderdanen die daarom hadden verzocht. Want China heeft hulp gekregen van de Oekraïense regering en de verschillende sectoren van de samenleving in Oekraïne. Ook Rusland, Moldavië, Roemenië, Polen, Hongarije, Slowakije en Wit-Rusland hebben hierbij waardevolle steun verleend. Zij werden door Zhang vermeld en bedankt.
China vraagt meer aandacht voor de problemen die sommige vluchtelingen uit Afrika en het Midden-Oosten tijdens hun evacuatie uit Oekraïne ervaren. Die moeten correct worden aangepakt. Want alle vluchtelingen, ongeacht waar ze vandaan komen of tot welk volk ze behoren, moeten worden beschermd. Mensen van kleur, zoals Afrikanen, Indiërs en Arabieren, die in Oekraïne hebben gewoond en de oorlog probeerden te ontvluchten, blijken immers oneerlijk behandeld te zijn. Ideeën van blanke suprematie en racisme lijken op te duiken. Er zijn klachten over een hiërarchische behandeling tijdens de evacuaties – Oekraïners eerst, dan Indiërs en Afrikanen als laatste. Zij en mensen uit landen in het Midden-Oosten zouden zijn bedreigd en geslagen.
Noodhulp, geen wapens
Tijdens een persconferentie van Buitenlandse Zaken op 21 maart verstrekte woordvoerder Wang Wenbin gegevens over de concrete noodhulp van China aan de bevolking van Oekraïne. ‘De Chinese regering heeft besloten Oekraïne een extra partij humanitaire hulp ter waarde van 10 miljoen yuan te verstrekken in het licht van de veranderende situatie en de werkelijke behoeften ter plaatse’. Eerder deze maand had China al voor 5 miljoen yuan hulpgoederen geschonken. Het komt er dus op neer dat China nu in totaal voor 2,13 miljoen euro aan humanitaire hulp aan Oekraïne heeft gedoneerd.
Zhao Lijian, nog een woordvoerder van Buitenlandse Zaken, ziet het als volgt. ‘Wat China aan Oekraïne levert, zijn de hoognodige humanitaire benodigdheden zoals voedsel, babyvoeding, slaapzakken, dekbedden en vochtwerende matten. Wat de VS daarentegen aan Oekraïne bezorgt, zijn dodelijke wapens’ (voor maar liefst 1 miljard dollar in één week tijd). Zhao stelt dan de retorische vragen: ‘Zal de nieuwste wapenhulp van de VS stabiliteit en veiligheid in Oekraïne brengen of zorgen voor meer burgerslachtoffers? Waar hebben de burgers in Oekraïne meer nood aan: voedsel en slaapzakken of machinegeweren en mortiergranaten?’
Hoe een humanitaire crisis voorkomen?
Op donderdag 17 maart zei Zhang Jun tijdens een vergadering van de VN dat China zich grote zorgen maakt over de verslechtering van de humanitaire situatie in Oekraïne. Het toenemende aantal slachtoffers onder burgers en vluchtelingen valt zeer te betreuren. Daarom is het dringend nodig dat alle partijen meer terughoudendheid tonen. De veiligheid en fundamentele mensenrechten van burgers, met name vrouwen en kinderen, hebben bescherming nodig om een nog grotere humanitaire crisis te voorkomen. Het humanitair initiatief van China en organisaties zoals de Wereldgezondheidsorganisatie zouden op dit terrein uitkomst kunnen bieden.
Zhang vroeg de VN om verenigd te blijven, en niet ophouden te ijveren voor vredesbesprekingen en een spoedige wapenstilstand. Hij gaf nog een aantal extra motieven hiervoor. Het wereldwijde economische herstel blijft uit en er is nu een levensgroot risico op een zware voedsel- en energiecrisis. Het levensonderhoud van de mensen is in gevaar, vooral in ontwikkelingslanden. Dat is een bijkomende reden waarom sancties die de wereldwijde toeleveringsketen schade kunnen toebrengen de zaak alleen erger zullen maken. Ook dat is een probleem waar de VN-Veiligheidsraad aandacht moet aan besteden bij de aanpak van de humanitaire crisis in Oekraïne, aldus de Permanente Vertegenwoordiger van China bij de VN.
Bronnen: website Ministerie Buitenlandse Zaken China, Xinhua, CNN, Global Times, Friends of Socialist China
