Een booreiland van twee Chinese oliefirma’s is verwijderd uit de plek in de Zuid-Chinese Zee waar het was ingezet voor proefboringen. Rond het platform met de naam HYSY 981 was een groot aantal incidenten geweest tussen Vietnam en China. Beide landen beschouwen het bewuste deel van de zee als een onderdeel van hun territorium. Er zijn uiteenlopende verklaringen gegeven voor de verwijdering van de HYSY 981 en ook voorspellingen over wat de volgende maanden zullen brengen in de Zuid-Chinese Zee.
China National Petroleum Corporation (CNPC) en China Oilfield Services Limited (COSL) verklaren officieel dat de proefboringen voltooid zijn, zoals gepland, en dat de monsters en andere resultaten van het onderzoek nu verder moeten worden bestudeerd. Daarom is het volgens de Chinese ondernemingen niet langer nodig dat het artificiële eiland verder blijft liggen nabij Zhongjian, een van de Xisha Eilanden. Een woordvoerder van het ministerie van Buitenlandse Zaken heeft dat desgevraagd bevestigd tijdens een reguliere persconferentie. De Vietnamese kustwacht, die de eilanden en de zee een andere naam geeft, heeft dat op zijn beurt bevestigd.
Trio
China heeft herhaald dat ‘de Xisha Eilanden integraal Chinees territorium’ zijn en kant zich tegen ‘de onrechtmatige pogingen van Vietnam om het werk daar, dat al in 2004 is begonnen, te storen of te verhinderen’. China behoudt zich het recht voor om ‘dat soort interrupties tegen te gaan en de veiligheid van werknemers en bedrijven te garanderen’. Vietnam eist dat China ‘het boorplatform 981 en overigens elk ander platform niet meer naar het Vietnamese olie- en gasblok 143 brengt of naar andere plaatsen die behoren tot de wateren van Vietnam’. De Verenigde Staten wenden niet langer neutraliteit voor in de kwestie en beschuldigen China intussen openlijk van provocerend en agressief gedrag. Ook uit de berichtgeving in de Angelsaksische media komt steeds duidelijker naar voren dat veel Amerikaanse en Britse journalisten de incidenten en geschillen in de Zuid-Chinese Zee aangrijpen om het beeld te creëren van een China dat zijn invloedssfeer zou willen uitbreiden. De Chinese regering verzet zich tegen deze uitlatingen en analyses die het als inmenging door derden beschouwt. De Vietnamese en de Filipijnse regering laten zich de aanmoedigingen vanuit Washington aanleunen, hoewel zij hiervoor allebei andere redenen hebben en de steun van de VS in verschillende mate accepteren.
Waarom (en wat) nu?
Het getouwtrek komt ook tot uiting in de uiteenlopende verklaringen die worden gegeven voor de stopzetting van de werkzaamheden op de HYSY 981 en de verwijdering uit de sector waar de operatie plaatsvond. Er zijn waarnemers die beweren dat China het booreiland heeft verwijderd onder druk van de gebeurtenissen op zee en in Vietnam (waar er anti-Chinese rellen waren) of op ‘advies’ van president Obama of van de Amerikaanse senaat die een resolutie hierover had aangenomen. Anderen menen dat Beijing hiermee Hanoi ter wille wil zijn en voor een periode van afkoeling wil zorgen. Anonieme bronnen ondersteunen die stelling door de bewering dat het boorplatform zijn werk een maand eerder dan voorzien heeft afgerond. China zelf zegt dat er twee redenen zijn om het booreiland niet langer op dezelfde plek te laten liggen: het seizoen van de tyfoons komt eraan en de exploratie heeft voldoende materiaal opgeleverd om het vermoeden te bevestigen van de aanwezigheid van olie en gas, materiaal dat nu in laboratoria moet worden bestudeerd. Een Chinese onderzoeker heeft laten weten dat er goede aanwijzingen zijn voor een potentieel om de bodem in het gebied winstgevend uit te baten en dat er al een groot aantal kunstmatige eilanden gebouwd wordt voor verdere exploratie en exploitatie op lange termijn. Een commentator in de Chinese commerciële internetkrant Phoenix Net (hoofdkartier Hongkong) ziet het zo: ‘het werk van het boorplatform daar moest duidelijk maken wat China als zijn territoriale rechten ziet en moest de commerciële mogelijkheden voor uitbating onderzoeken…het doel is bereikt, het platform kan weg’.
Bronnen: Xinhua, BBC, SCMP, Global Times,
