Het spannende debat over de zonnepanelen (upd)

samen sterk, samen met…?
(foto Algemene Centrale ABVV)

De Europese Commissie heeft beslist direct heffingen in te voeren op zonnepanelen uit China. De EU was over dat plan verdeeld, Duitsland was bijvoorbeeld hevig tegen, Frankrijk juist erg voor. Vooraanstaande figuren en enkele organisaties gaven op de valreep nog een opmerkelijke mening.

De Commissie, zeg maar het dagelijks bestuur van de EU, gaat een heffing opleggen van 11,8 procent. Dit tarief zal 2 maand gelden. Is er na overleg met de Chinezen geen oplossing, dan komen er daarna veel hogere tarieven van 47,6 procent. De invoerheffingen zullen voorlopig zes maand lang van kracht zijn. Bij de beslissing om de heffingen daarna te verlengen, hebben de EU-lidstaten zeggenschap. Nu hadden ze enkel adviesrecht. Commissaris De Gucht heeft de nadruk gelegd op de noodzaak tot een vriendschappelijke oplossing met China te komen. Door de heffing gefaseerd in te voeren, lijkt Brussel zich iets aan te trekken van de kritiek uit veel EU-landen. China verkreeg de afgelopen jaren een marktaandeel van naar schatting meer dan 80 procent op de Europese markt voor zonnepanelen, met een agressieve prijsstrategie. Prijzen van geïmporteerde zonnepanelen uit China zijn tussen 2009 en 2012 met liefst 75 procent gedaald. Goedkopere zonnepanelen zorgden voor lagere aanschafkosten voor consumenten, maar Europese makers van zonnepanelen gingen failliet zeker toen de markt kromp door dalende subsidies.

Holslag vs. Vande Lanotte
Onderzoeker Jonathan Holslag van BICCS, het VUB-studiecentrum over China, had zich in De Morgen vierkant achter de plannen van De Gucht geschaard en heeft minister Vande Lanotte frontaal aangevallen. Volgens Holslag is het simpel: de Europese industrie (of zelfs het hele Europese project) dreigt in de huidige crisis de doodsteek te krijgen van landen zoals China. We moeten ons tegen de oprukkende ‘gigant uit het Oosten’ verweren. Schande over de zwakkeling Vande Lanotte die niet mee wil en zich bezondigt aan kortetermijndenken. Het was een uitgesproken politiek discours, zonder de zorgvuldigheid die we normaal in de redenering van een academicus mogen verwachten. http://www.demorgen.be/dm/nl/2461/Opinie/article/detail/1644852/2013/06/03/Vande-Lanotte-plat-op-de-buik-voor-China.dhtml
Minister Vande Lanotte heeft hem vandaag van antwoord gediend. Hij wijst erop dat het dossier van de Europese Commissie tegen de Chinese zonnepanelen op zwakke juridische gronden steunt en dat een groot deel van de meerwaarde van de volledige cyclus in Europa blijft. http://www.demorgen.be/dm/nl/2461/Opinie/article/detail/1645395/2013/06/04/Plat-op-de-buik-voor-China-Ik-dacht-het-niet.dhtml

Bien étonnés?
Commissaris De Gucht, een donkerblauw politicus, krijgt echter bijval uit een onverwachte hoek.Vandaag hebben de vakbonden uit de Europese glassector  in Brussel betoogd. Ze vroegen om maatregelen voor de sector in crisis, inclusief een reglementering van de invoer uit opkomende landen, zoals de import van de Chinese zonnepanelen. De media interpreteren dit als een expliciete steun aan de voorgenomen heffingen. Nochtans heeft het Europese glas vooral te lijden van de crisis in zijn twee belangrijkste afzetmarkten, de bouw- en de automobielsector, en dat is echt wel een intern Europees probleem. Glas voor zonnepanelen is een relatief klein maar potentieel winstgevende onderdeel van de glasnijverheid. Dat de glasreuzen die Europa domineren hun Chinese concurrenten willen dwarszitten is logisch. Dat de arbeiders uit de sector zich voor die kar zouden laten spannen veel minder. In een artikel in De Nieuwe Werker verdedigde een afgevaardigde uit de glassector twee weken terug het vakbondsstandpunt met het argument dat de werkomstandigheden en de milieubescherming in China slechter zijn dan bij ons. Heffingen zijn daarop niet het juiste antwoord. Integendeel, als de verkoopsprijzen van de Chinese ondernemers onder druk komen zullen zij dit, zoals altijd, als argument aanvoeren om hogere lonen, betere werkomstandigheden en meer investeringen in milieubescherming te kunnen weigeren of verder uit te stellen. Minister Vande Lanotte pleitte in zijn opiniestuk voor een andere weg: ‘faire handel tussen alle landen’ in overleg ‘vooral toetsen aan sociale en milieunormen’. Het zal, zoals hij zich realiseert, niet meteen haalbaar zijn maar we moeten hem nageven dat hij een perspectief biedt om de negatieve concurrentiespiraal om te zetten in iets positiefs.

Contraproductief
Paul Barwell van de belangrijkste Britse vereniging voor zonne-energie, Solar Trade Association, vindt dat de bijzondere belastingen meer schade dan voordeel zullen opleveren voor de Europese zonne-industrie.‘De prijzen voor zonnepanelen zullen voor iedereen stijgen en zowel consumenten als installateurs zullen de dupe zijn.’ In zijn ogen is het ‘vechten voor 8.000 banen door er 200.000 op te offeren en dat heeft geen zin.’ Ook het World Wildlife Fund is fundamenteel gekant tegen de beslissing van de Europese Commissie. Stephen Singer, internationaal beleidsdirecteur van het WWF in Brussel: ‘er zullen banen sneuvelen in kleine en middelgrote bedrijven voor componenten van zonnepanelen die naar China werden uitgevoerd en dan terugkwamen.’ ‘Er vloeiden winsten naar Europa terug en daarom klopt het argument van het oneerlijke marktvoordeel niet.’ Singer noemt het verder een fout signaal naar de klanten die van plan zijn zonnepanelen te kopen en naar de politici die zich sterk maken voor een economie die draait op schone energie.
Ook de Alliance for Affordable Solar Energy, http://afase.org/en , keert zich tegen de maatregel van de Europese Commissie. AFASE is een verbond van 600 fotovoltaïsche bedrijven in Europa. Het ijvert tegen protectionisme en voor de vrije handel  ten voordele van producten voor zonne-energie. De groep die zegt op te komen voor de belangen van 60.000 werknemers, noemt de strafheffingen zorgwekkend en voorspelt dat de sector onherstelbare schade zal lijden in Europa. Ze starten met een online petitie in vijf grote Europese talen.  

De heffingen gelden voorlopig zes maanden. Als er intussen geen compromis gevonden wordt dan kan de Europese Raad ze voor vijf jaar invoeren.

Bron: De Morgen, China Daily, Xinhua, Le Soir