De website Caixin wijdt een artikel aan de situatie in Chinese rusthuizen. Het aantal dodelijke slachtoffers is er naar internationale normen laag, wat niet wil zeggen dat er geen problemen zijn.
Een 93-jarige vrouw overlijdt in het rusthuis in Shanghai. Haar familie mag haar niet bezoeken, enkel op video zien terwijl ze aan een beademingstoestel ligt. Wegens de covid-19 situatie kan er niet direct een arts komen. De vrouw overlijdt officieel aan een hartaanval.
Is dit de algemene regel in de rusthuizen? De nul-covid strategie van China heeft onder meer tot doel covid-19 buiten de rusthuizen te houden. Daar bevinden zich immers de meest kwetsbare personen. Daarom gelden strikte maatregelen, zoals lockdowns en een volledig in gesloten circuit georganiseerde werking. Dat geeft veel ongemakken, maar het resultaat mag er zijn. Besmettingen en dodencijfer bij de ouderen liggen in China vele malen lager dan in andere landen.
Succesvol maar niet gemakkelijk
Tijdens de recente uitbraak in Shanghai werden 58.000 besmettingen en 588 coronadoden . Hardnekkige geruchten beweren wel dat rusthuizen niet alle doden door corona correct rapporteerden. Bij een enquête door Caixin in meer dan 20 rusthuizen in verschillende steden zei een meerderheid omwille van de lockdowns moeilijk voldoende medisch en zorgpersoneel te kunnen inschakelen.
Volgens het stadsbestuur waren de overleden coronapatiënten overwegend oude ongevaccineerde personen met onderliggende aandoeningen. Maar zelfs indien alle 588 slachtoffers op 25 miljoen inwoners oude mensen zouden zijn, dan ligt hun aantal in verhouding nog steeds veel lager dan in de VS of vele andere landen. In de VS zijn meer dan 200.000 bewoners van rusthuizen overleden.
Strikte regels
De rusthuizen in China zijn een vrij nieuwe sector in volle groei. Vroeger waren er immers veel minder senioren en werd de zorg traditioneel door de familie opgenomen. De sector kampte door de snelle ontwikkeling ook al voor de pandemie met problemen als personeelstekort en onvoldoende controle.
Kort na de uitbraak in Wuhan in januari 2020 kwamen er nationale regels: rusthuizen moesten voldoende beschermmateriaal hebben en een speciale quarantaine-afdeling voorzien, en wanneer het nodig was in een gesloten circuit kunnen draaien, met stopzetten van bezoeken of opnemen van nieuwe bewoners.
Later kwamen er nog verschillende bijkomende of herziene regels. In oktober 2021 werd beslist dat rusthuizen gelegen in een hoogrisicogebied (een gebied met clusters van besmettingen) alle acties van buitenstaanders moeten stopzetten en werken volgens het principe ‘alleen naar buiten’, ‘niet naar binnen’. In gebieden met individuele besmettingen worden bezoeken afgelast en mag het personeel het rusthuis niet verlaten tenzij in belangrijke gevallen of om voorraden aan te kopen. Gedurende de perioden van normale epidemiepreventie (zonder besmettingen dus) mogen bezoekers wel binnen in het rusthuis. In de mate van het mogelijke moet het personeel echter leven op de campus en leveranciers mogen niet binnen.
In de praktijk pasten sommige lokale vertegenwoordigers deze regels soms nog strenger toe. Caixin vond één rusthuis in Wuhan dat in 2020 negen maanden in lockdown was. Het personeel moest op de campus leven. Wie dat niet wilde, diende ontslag in. Nieuw personeel moest door een lange quarantaineprocedure. Momenteel heeft het 18 verzorgers en verpleegsters voor 103 inwoners.
Positieve en negatieve ervaringen
Ondanks de maatregelen slaagde het virus er toch in binnen te geraken in een aantal rusthuizen. In de meeste gevallen was de besmetting terug te voeren naar een personeelslid dat voor noodzakelijke inkopen het domein verlaten had.
Dat gebeurde ook in Hongkong, waar tijdens de dodelijke uitbraak eerder dit jaar 95% van de overlijdens bij 65plussers zat en 55% niet gevaccineerd waren.
Besmette bewoners van een rusthuis moeten naar een gespecialiseerde kliniek overgebracht worden en het rusthuis moet grondig door professionals ontsmet worden. Alle inwoners en de volledige staf moeten twee weken in quarantaine en regelmatig getest worden. Er mag geen materiaal uitgewisseld worden tussen de gewone afdelingen en de quarantaine-afdeling. Toch werd in een groot rusthuis vastgesteld dat de poetsploeg geen onderscheid maakte. Ook de regels om besmette personen na hun genezing terug op te nemen in het rusthuis zijn volgens experts te vaag.
Het liep niet altijd zoals in het boekje. Donghai Elderly Care Hospital,met 1.800 bedden het grootste van Shanghai, zou volgens een bewoner in het begin verzuimd hebben de afdeling met besmette patiënten volledig af te schermen van de gewone afdelingen. Er vielen minstens 40 doden.
Tekort aan personeel is tijdens de pandemie een probleem. Volgens de norm van het ministerie van Volksgezondheid kan elke zorgverstrekker voor maximum vijf volledig gehandicapte personen of 12 gedeeltelijk gehandicapte personen zorgen. Zo vond Caixin in Xinchangzheng Welfare Hospital dat een verzorger instond voor negen à tien inwoners, waarvan de meerderheid gehandicapt was. Het personeel leefde op de site, met één à twee rustdagen per week. Bovendien zijn de lonen er laag, zodat bekwaam personeel er niet wilde komen werken. Er werd zelfs personeel met valse diploma’s aangeworven. Het was in dit hospitaal dat een levende inwoner per vergissing in een lijkenzak gestopt werd.
Veel van de nieuwe rusthuizen zijn privé. In 2013 wijzigde de wet die het privé rusthuizen gemakkelijker maakt. Die zitten in een groeiende markt met naar schatting een kwart van de bevolking ouder dan 65 jaar tegen 2045. Maar voorlopig kampen de rusthuizen door de pandemie met onderbezetting en verlies. Sommigen knoeien met regeringssubsidies, proberen inwoners geld af te troggelen of werken met onvoldoende en weinig geschoold personeel. Ook na de pandemie zullen nog hervormingen nodig zijn.
Bron: Caixin
