Hoe word je een CPC-leider?

De partijcomités van de Communistische Partij van China zijn in de provincies en regio’s volop bezig met de voorbereiding van het volgende nationale partijcongres, dat is gepland tegen het najaar van 2022.

In het bekende en goed geïnformeerde Singaporese magazine Think China verscheen op 6 december Provinciale herschikking en op 21 december: Op naar het 20^e partijcongres, nieuwe leiders in de CPC, twee interessante stukken over recente interne ontwikkelingen in de partijcomités. In die partijleidingen op het tussenniveau worden nieuwe, jongere partijsecretarissen en kaderleden benoemd om ouderen die met pensioen gaan te vervangen.

Aflossing

Sinds oktober onderzoeken Chinawatchers de gespecialiseerde bronnen op berichten over de aflossing van de wacht in de provinciale partijcomités van de Communistische Partij. Nieuwe benoemingen en vervangingen komen als een routine op de politieke agenda in China, telkens als er een nieuw nationaal partijcongres zit aan te komen. Deze nationale partijcongressen worden om de vijf jaar georganiseerd. Het volgende, het 20^e in het honderdjarige bestaan van de CPC, is gepland voor het laatste kwartaal van 2022.

Eenheden vergelijkbaar met een Europees land

Op 19 oktober van dit jaar begon de voorbereidende periode van dat congres met de benoeming van nieuwe partijsecretarissen voor de provincies of autonome regio’s Hunan, Jiangsu, Tibet, Heilongjiang, Jiangxi, Guangxi en Yunnan. Op 25 oktober was er in de provinciale CPC-comités zelf een aflossing van de wacht en een generatiewissel in de Autonome Oiegoerenregio Xinjiang. Vervolgens kwamen Henan, Shanxi, Anhui, Jiangxi, Jiangsu, Guangxi, Hunan, Fujian, Hebei, Tibet, Yunnan, en Binnen-Mongolië aan de beurt. Dit jaar zullen meer dan 20 van de 33 grote administratieve eenheden nieuwe topleiders en comités hebben gekregen. China heeft 23 provincies, 5 autonome regio’s (zoals Xinjiang), 4 stadsprovincies (miljoenensteden met de status van een provincie, zoals Beijing en Shanghai) en 2 speciale administratieve regio’s (Hongkong en Macau). De provincies, regio’s en grote steden kun je qua bevolkingsaantallen vergelijken met landen in Europa. Zo zijn er vijf provincies die elk een grotere bevolking hebben dan Duitsland en drie die wat betreft bevolkingsomvang Frankrijk overtreffen. In slechts zeven van de 33 administratieve eenheden wonen er minder burgers dan in Nederland  

Leiderschapsvernieuwing

De provinciale of regionale comités van de CPC, doorgaans 11 tot 13 man, beheren de ontwikkeling van de eigen provincie of regio en leggen rechtstreeks verantwoording af aan het Centraal Comité. Het is via die lokale comités dat de CPC de macht uitoefent over het hele land. Zij organiseren provinciale partijcongressen en laten er onder meer de afgevaardigden verkiezen voor het nationale partijcongres. Na de Culturele Revolutie voerde de Communistische Partij van China geleidelijk een systeem van leiderschapsvernieuwing in, om een groot aantal oudere leiders en functionarissen op een soepele manier te vervangen door complete groepen kaderleden van de jonge generatie. Deze partijleiders, meestal vijftigers, krijgen de kans ervaring op te doen, hun kunnen te bewijzen en door te groeien.

Criteria

In de jaren 80 zijn de standard operating procedures voor dat systeem uitgewerkt. De partijorganisatie gaat na of de kandidaten voor een promotie politiek betrouwbaar zijn, d.w.z. een socialistisch beleid voeren en het leiderschap van de partij handhaven. Als ze aan die criteria voldoen kijken diegenen die de selectie uitvoeren en tot benoeming beslissen of er vier kwaliteiten bij hen te constateren zijn. De nieuwe hoge kaderleden moeten ‘revolutionair zijn, jong, goed opgeleid en professioneel competent’. Zo essentieel worden deze 4 elementen geacht dat ze alle concrete hervormingen die intussen zijn doorgevoerd hebben overleefd.

Leeftijd

Op alle niveaus van het leiderschap van de CPC zijn er dergelijke opvolgingen van oudere functionarissen door jongeren. Over het algemeen maken twintigers en dertigers een bepaald percentage uit van de kaderleden op gemeentelijk of districtsniveau. In prefecturen en partijafdelingen is een aanzienlijk deel van de kaderleden veertigers. Op provinciaal en ministerieel niveau domineren de vijftigers en in het Politiek Bureau, het hoogste besluitvormende orgaan, zetelen veel vijftigers (maar daar zijn ze dus niet in de meerderheid).

Parcours

Yu Zeyuan, correspondent in Beijing en voornaamste onderzoeksjournalist van de Singaporese krant Lianhe Zaobao, noemt in het artikel Provinciale herschikking enkele van die nieuwe jonge leden van provinciale partijcomités (‘jong’ betekent in deze context ‘in de vijftig’). Het zijn functionarissen die kans maken om volgend jaar al door te stoten in de partijhiërarchie en minister of hoogste provinciale partijleider te worden. Een aantal kenmerken vallen op. De beloftevolle nieuwkomers hebben al in een aantal provincies een leidersfunctie vervuld. Ze hebben plaatselijke publieke bekendheid, soms door opvallende daden zoals zich het lot aantrekken van een arme familie die in de problemen is gekomen, sociaal vrijwilligerswerk, enz. Intussen is, na de ronde van herschikkingen in het najaar van 2021, de gemiddelde leeftijd van de hoogste provinciale partijleiders gedaald tot 61. 

2 facties?

Voorafgaand aan het 18e partijcongres in 2012, toen Xi Jinping de hoogste leider partijleider werd, was er – vooral onder buitenlandse waarnemers – ontzettend veel te doen om twee belangrijke ’facties’, partijen binnen de partij, die er binnen de CPC zouden bestaan. Er waren de zogenaamd ‘rode (kroon)prinsen’, kinderen van CPC leiders van de 1^e generatie, die als rivalen ‘groep van de Communistische Jeugdliga’ zouden hebben. Dit hardnekkig geplugde verhaal moest de indruk wekken dat er veel vriendjespolitiek, corruptie en interne verdeeldheid bestaat binnen de partij.

Ruimer en diverser

De Singaporese journalist Yang Danxu, ook van de krant Lianhe Zaobao, schrijft in haar stuk Op naar het 20e partijcongres, nieuwe leiders in de CPC dat die twee facties op papier niet meer bestaan en dat veel nieuw gekozen provinciale functionarissen niet langer per factie te onderscheiden zijn. Volgens Yang komt dat omdat er meer kaderleden gepromoveerd zijn die carrière hebben gemaakt in andere en meer diverse sectoren dan de partijbureaucratie. Veel leidende figuren afkomstig uit staatsbedrijven, financiën, ruimtevaart, geneeskunde zijn nu toegetreden tot de lokale partijleidingen. Yang Danxu noemt ook de academici die aan prestigieuze universiteiten in China en in het buitenland hun graad hebben gehaald.

Bewezen kwaliteit

De journaliste van de Lianhe Zaobao geeft voor alle categorieën de namen van de grootste kanshebbers (volgens haar) om in 2022, of niet lang daarna, op te klimmen tot de hoogste echelons. Zij maakt duidelijk dat sinds vele jaren ervaring en politieke prestaties van groot belang zijn hierbij. Om een kans te maken lid van het Politiek Bureau te worden, moet je over het algemeen gedurende ten minste vijf jaar een relatief belangrijke functie op ministerieel niveau hebben vervuld, of meer dan twee functies hebben bekleed zoals minister of provinciaal partijsecretaris. Yang Danxu legt uit dat de burgemeesters en gouverneurs van grote steden als Beijing of een regio zoals Xinjiang waarschijnlijk zullen gevraagd worden voor het politiek bureau. Ze geeft verder voorbeelden van politieke wapenfeiten die de promotiekansen van sommige kandidaten een duwtje zullen geven. De partijsecretaris van Hubei en een hoge anti-corruptieambtenaar slaagden erin de strijd tegen COVID-19 die hun provincie, en vooral de stad Wuhan daar, zeer zwaar had getroffen op het juiste spoor te krijgen. De partijsecretaris van Binnen-Mongolië boekte resultaten met zijn optreden tegen jarenlange corruptie in de steenkoolsector.

Connecties of politieke inhoud?

Samen met andere analisten blijft Yang echter denken dat, hoewel de nieuwe lichting provinciale functionarissen verschillende achtergronden heeft, het voor hen nog steeds van cruciaal belang is om sterke banden binnen de partij te hebben als ze het Politiek Bureau willen halen. Zij is ervan overtuigd dat ze dit nodig hebben om het vertrouwen van de hoger geplaatsten, hun toekomstige collega’s, te winnen. Toch vermeldt Yang Danxu twee andere criteria om politieke slaagkansen te verhogen. Het zijn criteria die meer wijzen in de richting van een inhoudelijke norm dan ‘goede connecties’. Een academicus van Peking University, Yang Zhaohui, vertelde aan Lianhe Zaobao dat in het huidige Chinese politieke landschap, kaderleden ‘twee punten in ere moeten houden’ en blijk geven van ‘vier vormen van bewustzijn’. De twee punten zijn de centrale positie van Xi Jinping in het Centraal Comité en in de Partij als geheel, en het gezag van het Centraal Comité. De ‘vier vormen van bewustzijn’ zijn: ‘vasthouden aan de ideologie, het grote geheel zien, het belang begrijpen van een centrale leiding,  en de politieke lijn uitvoeren’. Wie hier in zijn praktijk niet aan voldoet mag een functie op het hoogste niveau vergeten.

Bronnen: Think China, Wikipedia, Statista, Worldometers