Vorige week ging een aantal grote media opnieuw in de fout over China, een eerste keer rond een landbouwproject in Oekraïne.
Het was groot nieuws, vorige week. China zou voor 50 jaar 5% van het grondgebied van Oekraïne afhuren, liefst drie miljoen hectare of bijna heel België, om er voedsel voor China te produceren. Op de VRT kregen we een uitvoerig commentaar van een kenner van Oekraïne, die details kon geven over de overeengekomen prijs, wist te vertellen dat het Chinese project de bevolking van Oekraïne niet ten goede zou komen, dat de betrokken Chinese firma een kwalijke reputatie had en dat de tegenstanders van het project het afwezen als een vorm van kolonisering.
Binnen 24 uur bleek dat het bericht vals was. Het steunde op foutieve informatie gepubliceerd door de South China Morning Post, een krant uit Hongkong, zonder verificatie overgenomen door Reuters en dan in de wereldpers overgeschreven of hernomen en met de nodige fantasietjes erbij verspreid zoals op VRT. De waarheid kwam aan het licht doordat het betrokken Oekraïens bedrijf snel een formele ontkenning stuurde. Er is enkel in mei dit jaar een intentieverklaring ondertekend om op 3.000 hectare een systeem van Chinese druppelbevloeiing te installeren. Er is geen enkele intentie om grote lappen grond aan buitenlanders te verhuren en dat mag ook niet volgens de wet.
De Standaard bracht de volgende morgen de correcte versie, terwijl VRT in het laatavondnieuws het bericht nog steeds prominent bracht alsof het waar was. Maar ook de Standaard ging serieus in de fout. De krant titelt: “De halve wereld boert voor China?”. In het artikel zelf wordt dat wel genuanceerd en toegegeven dat China heel goed presteert door ongeveer al het basisvoedsel zelf te produceren op heel weinig beschikbare landbouwgrond. Maar de krant brengt in het groot een overzicht met kaart van alle projecten met Chinese investeringen in landbouwgrond in de wereld. Liefst 8,3 miljoen hectare, bijna twee maal Nederland. Vandaar de titel van het stuk. Bron van de informatie volgens de Standaard: een rapport van de Wereldbank. De gegevens betreffen echter alle Chinese betrokkenheid in landbouwprojecten, in grote meerderheid projecten van technische bijstand, waaronder dan nog een aantal gevallen van gratis ontwikkelingshulp. Dat is toch wat anders dan grond huren/kopen om voedsel voor China te produceren?
Het is bon ton China voor te stellen als een slokop van landbouwgrond –liefst afgepakt van straatarme lokale boeren- om voedsel te produceren voor Chinese magen. Zo werd eerder al het verzinsel verspreid van een gigantische Chinese landbouwkolonie in Mozambique en presteerde een Duitse minister het te beweren dat de laatste hongersnood in Ethiopië gevolg was van de Chinese grondverwerving daar. China bezat in Ethiopië geen hectare grond. Al te gretig wordt elke kwakkel en elke valse informatie aangegrepen om een roofzuchtig of neokoloniaal beeld van China op te bouwen. Roof van landbouwgrond in de derde wereld om er industriële landbouw te bedrijven is een reëel probleem. Maar alle statistieken tonen overduidelijk aan dat dit gebeurt door firma’s uit ontwikkelde landen, niet uit China. Heel wat journalisten in onze mainstream media vertonen een onverschillig soort slordigheid als het over China gaat. Gebeurt dat met opzet of is het gewoon een uiting van een vooringenomenheid waarvan ze zich maar half bewust zijn?
