Hof in Myanmar straft Chinezen uiterst streng

Een gerechtshof in Myanmar heeft 155 Chinese houthakkers veroordeeld tot zware gevangenisstraffen. Beijing toont zich ernstig bezorgd en probeert zijn staatsburgers terug naar China te krijgen. De uitspraak van het hof is mogelijk beïnvloed door binnenlandse tegenstellingen en de onderhandelingen tussen de beide landen worden bemoeilijkt door hun minder goede betrekkingen van de laatste tijd.

Een gerechtshof van Kachin, een deelstaat in Myanmar die grenst aan de Chinese provincie Yunnan, heeft 153 Chinezen tot levenslang veroordeeld voor het illegaal kappen en exporteren van hout. Twee minderjarige overtreders kregen een straf van 10 jaar. De regering van Myanmar heeft de uitvoer van onbewerkt hout verboden. Voor de handel in houtproducten is een vergunning nodig. De Chinese staatsburgers waren betrokken bij illegale houtkap: zij werkten ofwel zonder toestemming ofwel met een vergunning verstrekt door rebellen. In januari werden de Chinezen tijdens een actie van regeringstroepen gearresteerd. In de praktijk zouden de veroordeelden van 20 tot 30 jaar in de gevangenis moeten blijven. Ze hebben 60 dagen de tijd om in beroep te gaan.
De illegale houthandel is een bron van inkomsten voor rebellen van een afscheidingsbeweging in Kachin. De regering van Myanmar bestrijdt hen op alle mogelijke manieren, met wisselend succes. Sommige Chinezen nemen werk en contracten aan in Myanmar, ofwel omdat zij niet beseffen dat hun werkgevers de wet overtreden en samenspannen met de rebellen in Kachin, ofwel omdat zij denken dat ze weinig risico’s lopen. In het verleden werden al vaker burgers uit China gevangen genomen voor illegaal werk of smokkelactiviteiten in de grensstreek. Hun bazen uit China zelf of uit Myanmar slaagden er telkens in hen snel weer vrij te krijgen door de autoriteiten om te kopen. Nu is de situatie anders: op het eind van het jaar zijn er verkiezingen en de regeringspartij wil stemmen winnen door een krachtdadig optreden te laten zien bij het handhaven van de wet en het beschermen van de natuurlijke rijkdommen.
Een andere factor die de kwestie ingewikkeld maakt is het feit dat de betrekkingen tussen China en Myanmar enigszins bekoeld zijn. De VS zoekt toenadering tot de huidige regering van Myanmar, die van Washington een brevet van democratisering heeft gekregen en President Thein Sein maakt hier dankbaar gebruik van. Bovendien gebeuren er soms dodelijke incidenten die het gevolg zijn van het conflict tussen de regering van Myanmar en de rebellenbewegingen, een oorlog die soms grensoverschrijdende gevolgen heeft. In maart kwamen vijf Chinese arbeiders om en anderen werden gewond door een bom afkomstig van een vliegtuig uit Myanmar dat een raid uitvoerde tegen de rebellen. De relatie tussen de twee landen zal er niet op verbeteren als de strenge straffen worden gehandhaafd. Wel gaan er, vooral in China, stemmen op om de relatie tussen de twee buurlanden te verbeteren. Dat zou bijvoorbeeld kunnen door de ontginning van en de handel in hout te regulariseren en door een onderzoek naar de mogelijkheid om samen nog meer economische activiteiten te ondernemen.
Sinds de arrestatie in januari heeft Beijing via verschillende kanalen zijn visie gegeven, geprobeerd om een regeling te treffen en de Chinezen te laten repatriëren. De families van de veroordeelden vragen daar uiteraard ook dringend om. Diplomaten zullen zich nu, na de uitspraak van het gerecht, nog meer moeten gaan inspannen om tot een oplossing te komen. China kan en mag daarbij de schijn niet wekken dat het zich wil bemoeien met de rechtspraak in het buurland. Beijing wacht op volledige en officiële informatie, maar vindt de straffen uiterst streng en vraagt een redelijke opstelling. Myanmar wordt verzocht rekening te houden met de concrete situatie, waarin Chinese burgers op bedrieglijke wijze zijn overgehaald tot het uitvoeren van illegale activiteiten.
Xinhua, Global Times, SCMP, BBC