Hogere pensioenleeftijd op komst

De Chinese overheid wil de lage pensioenleeftijd ‘geleidelijk, soepel en gedifferentieerd’ verhogen. Snelle vergrijzing en dalende geboorten verhogen de druk.

Premier Li heeft op de jaarlijkse volledige bijeenkomst van het Chinese parlement vorige week gemeld dat gewerkt wordt aan een verhoging van de pensioenleeftijd. De pensioenleeftijd in China is al sinds de jaren 70 ongewijzigd. Mannen stoppen met werken op 60, vrouwen op 55 jaar. In zware beroepen komt het pensioen op 55 jaar voor mannen en 50 voor vrouwen.

Jin Weigang, de voorzitster van de Chinese Academie voor Arbeid en Sociale Zekerheid onder het ministerie van Sociale Zaken heeft aan het persagentschap Xinhua meer details gegeven over de geplande pensioenhervorming. Die zal ‘geleidelijk, soepel en gedifferentieerd’ gebeuren.

De bedoeling nu is de pensioenleeftijd geleidelijk op te trekken, aldus Jin. Men wil het pensioen elk jaar enkele maanden later laten aanvangen. Voor wie nu niet ver van de pensioenleeftijd is zal het verschil niet groot zijn. Jongeren daarentegen zullen enkele jaren langer moeten werken maar hebben nog veel tijd om zich aan te passen.

Het belangrijkste aspect van de hervorming zal de flexibiliteit zijn. De pensioenleeftijd zal afhangen van de omstandigheden van de werknemer en er zullen keuzemogelijkheden zijn. Er komen hogere uitkeringen voor oudere werklozen en steunmaatregelen om hen toch nog een nieuwe baan te laten vinden.

Vergrijzing en dalende bevolking

Tegen 2050 zal China 460 miljoen 60-plussers tellen, terwijl de totale bevolking dan al aan het krimpen zal zijn. De hervorming moet niet alleen een antwoord bieden op de snelle vergrijzing doordat grote aantallen babyboomers van na de stichting van de volksrepubliek steeds langer leven. Een groter probleem is de wijzigende demografie. De Chinese bevolking dreigt op termijn sterk te dalen. China staat voor een toenemend aantal gepensioneerden in combinatie met een dalend aantal actieven.

In 2014 werd de één-kind-per gezin politiek versoepeld en in 2016 opgegeven. Maar het aantal geboorten daalt verder van jaar tot jaar. Onder Chinese demografische experts begint de overtuiging te groeien dat men de huidige regel van maximum twee kinderen per gezin verder moet afbouwen en gezinnen kinderen laten hebben zoveel ze willen. Meer nog, men zal gezinnen moeten stimuleren om meer dan één kind te hebben. Uit een enquête door de Nationale Gezondheidscommissie in 2016 blijkt dat veel gezinnen slechts één kind willen omdat de kosten om het op te voeden te hoog zijn en ook omwille van het gebrek aan kinderopvang.

Toch zal het stimuleren van grotere gezinnen alleen geen oplossing bieden. Het aantal actieven op peil houden vraagt dat mensen langer werken.

Vorig jaar ging de Chinese sociale zekerheid – waar de pensioenen een onderdeel van zijn – voor het eerst in het rood, met 671 miljard yuan (84 miljard euro). In sommige scenario’s is de kas leeg in 2035.

Naar 65 voor iedereen?

De pensioenplannen zijn opgenomen in het nieuwe vijfjarenplan 2021-2025 en in het langetermijnplan 2035. De gedetailleerde uitwerking gebeurt door het ministerie van Sociale Zaken en het publiek zal commentaar kunnen geven en voorstellen doen. Volgens Xinhua zijn er twee mogelijkheden. Ofwel verhoogt men tegelijk geleidelijk de pensioenleeftijd voor mannen en vrouwen tot 65 jaar, ofwel trekt men eerst die van vrouwen op tot 60 en gaat men daarna geleidelijk verhogen naar 65 voor beide geslachten.

De South China Morning Post vermeldt veel negatieve reacties op sociale media na de bekendmaking van het plan. Het wijst op de situatie van de enige kinderen geboren in de jaren 80. Zij moeten nu hun kind (eren) opvoeden en in veel gevallen hun ouders financieel ondersteunen. En ze zullen – vooral de vrouwen- jaren langer moeten werken dan tot nu toe.

Bronnen: China Daily, People’s Daily, Global Times, South China Morning Post